شاره‌زايه‌كى په‌يوه‌ندييه‌ نێوده‌وڵه‌تييه‌كان: سێ هه‌ڕه‌شه‌ له‌به‌رده‌م كوردى سووريادا هه‌ن

به‌ به‌راورد له‌گه‌ڵ رابردوودا كورد سه‌نگێكى سياسى گه‌وره‌ى هه‌يه‌

K24 – هه‌ولێر:

شاره‌زاى بوارى په‌يوه‌ندييه‌ نێوده‌وڵه‌تييه‌كان يونس كوليوند، رايگه‌ياند، پرسى كورد له‌ سووريا به‌ربه‌ستى گه‌وره‌ى له‌ به‌رده‌مدايه‌ و پشتيوانى ئه‌مريكاش بۆ ئه‌و پرسه‌ رووكاريانه‌يه‌ به‌ به‌راورد له‌گه‌ڵ هاوپه‌يمانى به‌هێزى توركيا و ئه‌مريكا له‌ په‌يمانى باكوورى ئه‌تڵه‌سيدا.

ئه‌و شاره‌زايه له‌ وتارێكى شيكاريدا كه‌ هه‌ريه‌ك له‌ سايتى (pontpost) و ئاژانسى ميهرى ئێرانى بڵاويانكردووه‌ته‌وه‌، بوونى كوردى له‌ سووريا به‌ستووه‌ته‌وه‌ به‌ كۆچڕه‌وى كورد له‌ باكوورى كوردستانه‌وه‌ بۆ ناو سووريا و پێى وايه‌ به‌ هۆى سه‌ركوتكارييه‌كانى حكومه‌تى كه‌مال ئه‌تاتوركه‌وه‌ كورد گه‌يشتووه‌ته‌ سووريا.

شه‌ڕڤانێكى يه‌په‌گه‌ له‌ كاتى رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى داعشدا
شه‌ڕڤانێكى يه‌په‌گه‌ له‌ كاتى رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى داعشدا

هه‌روه‌ها نووسيويه‌تى: هه‌رچه‌ند ئامارى ره‌سميى له‌به‌ر ده‌ست نييه‌، به‌ڵام ژماره‌ى كورد له‌ سووريا به‌ 3 مليۆن كه‌س مه‌زنده‌ ده‌كرێت و له‌ پارێزگاكانى حه‌سه‌كه‌، حه‌له‌ب، ديمه‌شق بڵاوبوونه‌ته‌وه‌ و زۆرينه‌ى ره‌هايان سوننه‌ى شافيعين و پێكهاته‌ى عه‌له‌وى و ئێزديشيان تێدايه‌.

نووسه‌ر بڕواى وايه‌ به‌شار ئه‌سه‌د خه‌ريكى چاكسازى بوو دواى ئه‌وه‌ى له‌ 2000 ده‌سه‌ڵاتى گرته‌ ده‌ست و ره‌گه‌زنامه‌ى به‌ به‌شێك له‌ كورده‌كان به‌خشى به‌ڵام به‌ هۆى خۆپيشاندانى قاميشلۆ له‌ 2004 و رووداوه‌كانى دواى ئه‌و خۆپيشاندانه‌ ده‌سه‌ڵاتدارانى سووريا پاشه‌كشێيان له‌ هه‌وڵه‌كانيان كرد و ئه‌و خۆپيشاندانه‌ رووداوێكى چاوه‌ڕوان نه‌كراوبوو بۆ ده‌سه‌ڵاتى سووريا و بايه‌خى پێكهاته‌ى كوردى ده‌رخست.

ئه‌مريكا هاوكارى سه‌ربازى و چه‌كوچۆڵ و پێداويستى سه‌ربازى راده‌ستى يه‌په‌گه‌ كردووه‌
ئه‌مريكا هاوكارى سه‌ربازى و چه‌كوچۆڵ و پێداويستى سه‌ربازى راده‌ستى يه‌په‌گه‌ كردووه‌

هه‌روه‌ها نووسيويه‌تى: خۆپيشاندان و ناڕه‌زايه‌تييه‌كان تا 2005 به‌رده‌وام بوون. ئه‌و كاته‌ كورده‌كان سه‌نگێكى سياسى ئه‌وتۆيان نه‌بوو، به‌ڵام بوونه‌ كاره‌كته‌رێكى به‌رجه‌سته‌ى گۆڕه‌پانى سياسى سووريا. له‌ ئاستى ده‌ره‌وه‌ زۆرتر بوونه‌ جێى بايه‌خ.

يونس كوليوند، ئه‌وه‌شى نووسيوه‌: له‌ 2011دا و له‌ سه‌ره‌تاى قه‌يرانى سووريا ده‌سه‌ڵات به‌ رێككه‌وتنێكى رانه‌گه‌يه‌ندراو له‌گه‌ڵ كورده‌كان هێزه‌كانى له‌ جزيره‌ و عفرين و كوبانێ كشانده‌وه‌ و رێگه‌ى دا كورده‌كان كۆنترۆڵى ئه‌و ناوچانه‌ بكه‌ن و ئه‌وانيش له‌سه‌ر بنه‌ماى ئيداره‌ى خۆبه‌ڕێوبه‌رى به‌ سێ باڵى سه‌ربازى، ئاسايش، خزمه‌تگوزارى ده‌سه‌ڵاتيان گرته‌ ده‌ست.

راوێژكاره‌ بيانييه‌كان به‌ تايبه‌تى ئه‌مريكييه‌كان له‌گه‌ڵ يه‌په‌گه‌دان بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى داعش
راوێژكاره‌ بيانييه‌كان به‌ تايبه‌تى ئه‌مريكييه‌كان له‌گه‌ڵ يه‌په‌گه‌دان بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى داعش

هه‌روه‌ها ده‌ڵێت: به‌هۆى سه‌ركه‌وتنه‌ سه‌ربازييه‌كانه‌وه‌ ئاستى جه‌ماوه‌رييان په‌ره‌ى سه‌ند و به‌ سه‌ركه‌وتنه‌ سه‌ربازييه‌كانيشه‌وه‌ نه‌وه‌ستان به‌ڵكو په‌ليان كوتا بۆ دامه‌زراندنى په‌يوه‌ندى و دۆستايه‌تى له‌گه‌ڵ زلهێزه‌كانى جيهان به‌ تايبه‌تى له‌گه‌ڵ ئه‌مريكا و هه‌ر له‌ ئه‌يلوولى 2014دا بوو ئه‌وان ليژنه‌ى هه‌ماهه‌نگى كوردى ئه‌مريكيان درووستكرد و له‌سه‌ر ئه‌و بنه‌مايه‌ش ئه‌مريكا پشتيوانى ئاسمانى بۆ دابينكردن. ئه‌مه‌ش بووه‌ هۆى ئه‌وه‌ى كورده‌كان پێگه‌يه‌كى ستراتيژى و هه‌ستيار به‌ده‌ستبهێنن و پرسه‌كه‌يان ببێته‌ پرسى گه‌رمى رۆژ.

سه‌باره‌ت به‌ داهاتووى كورديش له‌ سووريا يونس كوليوند، ئاماژه‌ى بۆ سێ ئه‌گه‌ر و هه‌ڕه‌شه‌ى به‌رده‌م هاتنه‌دى ئاواتى سه‌ربه‌خۆيى كردووه‌، كه‌ ئه‌مانه‌ن:

يه‌كه‌م: له‌ ئاستى ناوخۆيى:

ديوارى نه‌بوونى متمانه‌ له‌ ناو كورده‌كاندا هێشتا ئه‌ستوور و به‌رزه‌ و ناكۆكى و جياوازى جياجيايان هه‌يه‌ و وتوێژيان له‌گه‌ڵ يه‌كدى گه‌يشتووه‌ته‌ بنبه‌ست.

دووه‌م: له‌ ئاستى هه‌رێمايه‌تيدا:

هه‌ريه‌ك له‌ ئێران و توركيا و عێراق دژى هه‌نگاونانى كوردن بۆ سه‌ربه‌خۆيى و پێيان وايه‌ هه‌ر هه‌نگاوێكى له‌و چه‌شنه‌ كاريگه‌رييه‌كى گه‌وره‌ى له‌سه‌ر كۆى گشتى ناوچه‌كه‌ ده‌بێت. ئێران پێى وايه‌ ئه‌و هه‌نگاوه‌ كاريگه‌رى نه‌رێنى له‌سه‌ر هه‌موو ناوچه‌كه‌ ده‌كات و ده‌يخاته‌ ناو گێژنه‌ى كێشه‌ى به‌رده‌وامه‌وه‌.

توركياش دژايه‌تى هه‌ماهه‌نگى كوردى ئه‌مريكى ده‌كات و پێى وايه‌ كورده‌كانى سووريا درێژكراوه‌ى پارتى كرێكارانى كوردستانن و ئه‌مه‌ش وايكردووه‌ توركيا به‌رده‌وام دژايه‌تيان بكات.

به‌ڕێوه‌چوونى هه‌ڵبژاردنى گشتى بۆ ئه‌نجوومه‌نه‌كانى خۆبه‌ڕێوبه‌رى له‌ رۆژئاواى كوردستان
به‌ڕێوه‌چوونى هه‌ڵبژاردنى گشتى بۆ ئه‌نجوومه‌نه‌كانى خۆبه‌ڕێوبه‌رى له‌ رۆژئاواى كوردستان

سێيه‌م: له‌ ئاستى نێوده‌وڵه‌تى:

كوردى سووريا پشتيوانييه‌كى گرێنتيكراوى نێوده‌وڵه‌تييان لێ ناكرێت. راسته‌ په‌يوه‌ندييان له‌گه‌ڵ هه‌ندێك هێزدا هه‌يه‌، به‌ڵام هێشتا گڵۆپى سه‌وزيان بۆ هه‌ڵنه‌كراوه‌ و ئه‌مه‌ش ده‌ريده‌خات ته‌نيا فرمێسكى تيمساحيان بۆ ده‌ڕێژن و ناكرێت بوترێت ئه‌و په‌يوه‌نديانه‌ ستراتيژين و ده‌توانرێت بوترێت زياتر تاكتيكين. بۆنموونه‌ ناكرێت ئه‌مريكا پشت بكاته‌ هاوپه‌يمانه‌ ستراتيژييه‌كه‌ى كه‌ توركيايه‌ و رۆڵێكى ميحوه‌رى بۆ ئه‌مريكا ده‌گێڕێت و رێگه‌ بدات كورد سه‌ربه‌خۆ بن.

نووسه‌رى ئه‌و وتاره‌ يونس كوليوند، له‌ كۆتايى شيكردنه‌وه‌كانيدا نووسيويه‌تى: داهاتووى سووريا هه‌رچۆنێك بێت، ئه‌سه‌د بمێنێته‌وه‌ يان نه‌مێنێت، ئه‌وا؛ به‌ به‌راورد له‌گه‌ڵ رابردوودا كورد سه‌نگێكى سياسى گه‌وره‌ى هه‌يه‌.