سلێمانی بۆ فرۆشتن نییە
دڵنیام کە پارێزگاری سلێمانی پێش دەرکردنی بڕیاری تۆمارکردنی شوقە و خانوو بە ناوی هاووڵاتیانی عێراقی و بیانییەوە زانیاری هەیە لەسەر مێژووی چۆنێتی دروستبوونی دەوڵەتی ئیسرائیل..بۆ بیرهێنانەوە ئاماژە بە ئەم پەرەگرافەی خوارەوە ئەدەم.
*لەیەکەمین کۆبوونەوەی بزووتنەوەی سەهێونی جیهانیدا، بە سەرۆکایەتی تیۆدۆر هێرتزل لە شاری بازل لەسویسرا لەساڵی 1897 بەمەبەستی دروستکردنی کیانێك بۆ جوولەکە چەند بڕیارێکیان دەرکرد، کەیەکێك لەبڕیارەکان بەم شێوەیە بوو (پێکهێنانی وەکالەتی یەهودی بەمەبەستی جێبەجێکردنی بڕیارەکانی کۆنگرەکەو ئەرکی ئەم وەکالەتەش کۆکردنەوەی پارە دەبێ لە سندوقێکی قەومی دا بەمەبەستی کرینی زەوی وزار و رەوانەکردنی کۆچبەرانی یەهود بە مەبەستی نیشتەجێبوون لە فەلەستین).
لەم پێشەکییەدا و لە باسکردنی داگیرکردنی فەلەستین لەلایەن ئیسرائیلەوە، لە ڕێگای کرینی موڵك و زەوییەوە، دەمەوێت بچمە سەر باسکردنی بڕیارەکەی پارێزگاری سلێمانی کە بڕیارێکی دیراسەنەکراو و لە تەوقیتێکی نەگونجاودا دەرکراوە.
پێم سەیرە خەمخۆرانی شار کە وا خەمساردبن لەئاست پرسێکی نەتەوەیی وا گرنگدا.
لەماوەی رابردوودا و بە ئێستاشەوە بەهۆی نادادپەروەری و گەندەڵی حکومڕانی کوردییەوە، تائێستا زۆرینەی هاووڵاتیان خاوەن بستێك زەوی نین و توانای کڕینی موڵکێکیان نییە لە شارو شارۆچکەکانی خۆیاندا، قووتی میللەت لەدەستی کۆمەڵێك سەرمایەداری سیاسییە، کە تەنها کاریان پڕکردنی بانکەکانی ئەوروپایە و بەرزکردنەوەی بینایە لە شارەکاندا کە ئەمەیان ناوناوە گەشەپێدان و بوژاندنەوەی ئابووری. کە تەنها دەسەڵاتدارن سودمەندبوون لەو بوژاندنەوە ئابووریە.
ئێستا جگە لە دەست بردن بۆ قووتی میللەت و زەوتکردنی مافی خاوەندارێتی موڵك و زەوی لەهاووڵاتیانی سلێمانی، ئنجا نۆرەی دەستبردنە بۆ پرسی نەتەوایەتی و فرۆشتنی زەوی و زاری هاووڵاتیانی شارە بەهاووڵاتیانی عەرەب و بیانی، رەنگە نادادپەروەری و گەندەڵی تاسەر نەچێتەسەر بۆ دەسەڵاتدارن و رۆژێك بێت هاووڵاتی ئەم نیشتمانەش لەزێدی خۆیدا ببێتە خاوەن پارچەیەك زەوی، بەڵام کە دێینە سەر پرسی نەتەوەیی و دەرکردنی بڕیارێکی لەم جۆرە، هەقە هەڵوێستەیەک بکەین و داوا بکەین کەئەم بڕیارە جێبەجێنەکرێت و پێداچوونەوەی بۆ بکرێت.
بەپێی بڕیارەکەی پارێزگاری سلێمانی ماف دەدات بە هاووڵاتیانی عەرەب و بیانی کە مافی موڵکداریان هەبێت لەپارێزگای سلێمانی.
لە دەرکردنی ئەم بڕیارەدا بەرێز پارێزگار زۆر کورتبین بووە و بەبێ دیراسە ئیمزای لەسەر نووسراوێکی وا کردوە ک ەداهاتووی نەتەوەیەکی پێوە بەندە.
نەتەوەیەك کە بەدرێژایی مێژوو بەدەست تەعریب و داگیرکارییەوە دەناڵێنێت و هێشتا زۆرینەی ناوچەکانی لە ژێر هەڕەشەی تەعریبدان.
گەرمیان و ناوچەکانی دەوروبەری، کە زۆرترین مەترسییان لەسەرە لەو روەوە ناکرێت بڕیارێکی وەها بیانگرێتەوە، جێی خۆشحاڵییە کە ئیدارەی گەرمیان بڕیارەکە جێبەجێ ناکات.
ئەگەر بۆ پارێزگاری سلێمانیش هەر پاساوێك هەیە بۆ دەرکردنی بڕیارێکی لەو جۆرە و بۆ گەشەپێدانی ئابووری شارو بوژاندنەوەی گەشتیاری، ئەوا دەبوو باشتر دیراسەی بڕیارەکە بکرایە، ئێستاش دەکرێت پێداچوونەوە بکرێت لە بڕیارەکەدا و کڕینی موڵك و زەوی مەرجداربکرێت، لەو مەرجانە دەکرێت تەنها لەسەر کوردانی بەشەکانی ترو کەسانی خاوەن پسپۆرییە تایبەتەکان وەکو دکتۆرو مامۆستای زانکۆ و سەرمایەدار تابۆ بکرێت، لەم مەرجدارییەدا لەدوو رووەوە گونجاوترە لە بڕیارەکەی پێشوو، یەکەمیان وەك ئەوەی پارێزگار ئەیەوێت کەهەلێکی باشە بۆ گەشە و بوژانەوەی ئابووری ئەوا ئەمە رێگایەک ، دووەمیشیان مەترسی تەعریب کردن و هاتنی بەلێشاوی عەرەب بەبێ بەرنامە بەو جۆرە نابێت، تەنها ئەو فیئانە دەتوانن ببنە خاوەنی موڵك، کە سلێمانی سوودمەند ئەبێت لەپسپۆریی و سەرمایەیان.
لە ئێستادا کوردستان مەترسییەکی گەورەی ناسنامەی لەسەرە، کێشەی شیعەو سونەی عیراق بەردەوام لەهەڵکشاندایە، ئەم بڕیارە رێگە خۆشکەرە بۆ سڕینەوەی ناسنامە و یەکلاکردنەوەی کێشەی شیعە و سوننەی عیراق لەسەر زەوی کوردستان بەجێگیرکردنیان و تاپۆ کردنی زەوی و خانوو بەناویانەوە.
وەك ئەوەی لە کاتی دەرکردنی بڕیارێکی وادا بیریان چوو بێت، کە ماددەی 140 بۆتە ئەو گرێکوێرەییەی کە تائێستا ناکرێتەوە هیچ کارێکی پێنەکراوە.
وا پێویست ئەکات کەهاووڵاتیانی سلێمانی و لایەنە پەیوەندیدارەکان فشارێکی مەدەنی دروست بکەن، تا پێداچوونەوە بەم بڕیارەدا بکرێت. جەنابی پارێزگاریش کۆمەڵێ خەڵکی پسپۆرو شارەزا دیاری بکات تا هاوەڵی بن بۆ پێداچوونەوە و دیراسەکردنەوەی بڕیارەکە، چونکە ناکرێت بۆ چارەسەری قەیرانێکی کاتیی پرسی چەندین ساڵەی نەتەوەیەك فەرامۆش بکرێت.