K24 ÖZEL - ‘Güvenli bölge’: ABD ile Türkiye anlaşabilecek mi?

ABD’nin, Batı Kürdistan’da (Rojava) 32 kilometrelik bir ‘güvenli bölge’ oluşturacaklarına dair açıklamasıyla başlayan ve Türkiye’nin de şartlı olarak yeşil ışık yaktığı konuyla ilgili tartışma devam ediyor.

K24 - ANKARA

ABD’nin, Batı Kürdistan’da (Rojava) 32 kilometrelik bir ‘güvenli bölge’ oluşturacaklarına dair açıklamasıyla başlayan ve Türkiye’nin de şartlı olarak yeşil ışık yaktığı konuyla ilgili tartışma devam ediyor.

ABD askerlerinin Suriye’den çekilmesi tartışmalarının devam ettiği bir zamanda Twitter’dan açıklama yapan Trump, “20 millik (32 kilometre) güvenli bölge kuracağız” demişti.

Trump’ın güvenli bölge açıklamasına yanıt veren Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’nin bölgede güvenli bölge oluşturmak istediğini belirterek, şöyle konuştu:

“Suriye'de Türkiye sınırı boyunca bizim tarafımızdan oluşturulacak güvenli bölge dâhil, hatırlayın Obama döneminden  itibaren benim vurguladığım, bu güvenli bölge konusu 20 mil olarak kendisi  tarafından da ifade edildi ki bu da 32 kilometre derinlikte bir güvenli bölge."

Öte yandan, sınırından yaklaşık 32 kilometre (20 mil) güneye inmesi beklenen hatla ilgili ayrıntıların Türkiye ve ABD genelkurmay başkanlarının Çarşamba günü Brüksel'de yaptığı görüşmenin ardından biraz daha netleşmesi bekleniyordu.

Ancak söz konusu görüşme sonrası olası güvenli bölge hakkında basına bilgi verilmedi.

Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise, Brüksel toplantısı sonrası "İlk görüşme Genelkurmay Başkanımız Yaşar (Güler) Paşa ile (Joseph) Dunford arasında Brüksel'de yapılmıştır. Askerlerimiz arasında, diğer kurumlarımız arasında, biz de tabii dışişleri bakanları olarak bu konuda görüşmelerimizi ABD tarafıyla sürdüreceğiz" dedi.

SAMBUR: TÜRKİYE KANTONLARIN ÖNÜNE GEÇMEK İSTİYOR

Güvenli bölge tartışmalarıyla ilgili K24’e konuşan Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilal Sambur, Türkiye’nin stratejisnin “Suriye’de oluşacak yeni sistemin önüne geçmek” olduğunu söyledi.

ABD’nin Türkiye’nin stratejisini anladığını söyleyen Bilal Sambur, “Bu yüzden Türkiye’nin askeri müdahalesi söz konusu olmasın diye ABD, burada tampon bölge oluşturacak” ifadelerini kullandı.

Tampon bölgenin Türkiye için kısa süreli bir çözüm olduğunu dile getiren Sambur, “Eğer bölgenin güvenliğini tamamen Türkiye’ye bırakırlarsa ve ABD askeri buradan tamamen çekilirse o zaman bir çözüm olabilir” şeklinde konuştu.

ÖZBÜLBÜL: PLANIN İÇERİĞİ ŞEFFAF DEĞİL

K24’e konuşan ANKA Enstitüsü’nden Uluslararası İlişkiler Uzmanı ve Ekonomist Murat Özbülbül ise, “Güvenli bölge tanımının içeriği hala şeffaf değil. Ayrıca ABD bu planla, YPG’nin bölgedeki güvenliğini sağlamak istiyor” dedi.

Türkiye’nin ise kendi sınır güvenliğini korumak istediğini dile getiren Murat Özbülbül, sözlerine şöyle devam etti:

“Bu yüzden güvenli bölge konusunda Türkiye ve ABD’nin kolay kolay anlaşabileceğini sanmıyorum. Öte yandan ABD YPG ile PYD gibi müttefiklerinden de vazgeçmiyor ve bazı taktiksel adımlar atıyor. Türkiye ABD, Rusya ve Suriye’yle herhangi bir anlaşma yapmadan Fırat’ın doğusuna yönelik herhangi bir operasyon gerçekleştiremez.”

DSG: YARDIMCI OLMAYA HAZIRIZ

Demokratik Suriye Güçleri (DSG), Trump'ın Türkiye'ye Suriye sınırında güvenli bölge kurma teklifinin hayata geçmesine yardımcı olacağını duyurdu.

DSG tarafından yayımlanan açıklamada, Türkiye-Suriye sınırında güvenli bölge oluşturulmasına yardım etmeye hazır olunduğu belirtildi.

Açıklamada "Türkiye ile Suriye sınırında istikrarı sağlayacak anlaşma ve çözümlere ulaşmayı umuyoruz" ifadesini kullanan DSG, Trump'ın sözünü ettiği güvenli bölgenin kurulmasına yardımcı olmak için 'uluslararası garantiler verilmesi' ve Suriye'nin kuzeyi ile doğusuna 'yabancı müdahale olmaması' şartlarını sıraladı.

MOSKOVA VE ŞAM'IN DURUŞU

Rusya ve Suriye, oluşturulması planlanan güvenli bölgenin Şam yönetiminin kontrolünde olması gerektiğini savunuyor.

Çarşamba günü konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Bu bölgelerle ilgili tek ve en iyi çözümün, bu alanların Suriye hükümetinin, güvenlik güçlerinin ve yönetim birimlerinin kontrolüne verilmesi konusunda ikna olmuş durumdayız" dedi.

Şam yönetiminden de Ankara'nın planlarına karşı bir kınama geldi. Suriye Dışişleri Bakanlığı'ndan resmi haber ajansı SANA'ya konuşan bir yetkili, "Türkiye Cumhurbaşkanı tarafından yapılan açıklamalar bu rejimin işgalci ve saldırgan bir dil kullananlarla anlaşmayacağını teyit eder" ifadesini kullandı. Yetkili ayrıca Türkiye dâhil "her türlü işgalciye karşı" Suriye topraklarını koruyacaklarını belirtti.

GÜVENLİ BÖLGE TARTIŞMALARI

Güvenli bölge, ilk olarak Erdoğan tarafından Mayıs 2013'teki ABD  ziyaretinde dile getirilmişti.

Erdoğan, dönemin ABD Başkanı Obama'ya; Suriye'de  uçuşa yasak bölge ilan edilmesi, siviller için güvenli bölge oluşturulması ve  koalisyon güçleriyle ortak kara operasyonu yapılmasından oluşan 3 aşamalı bir  plan sunmuştu.