K24 ÖZEL - Londra Okulu’ndan: ‘Kürtler ve Türkler…’

Cesim İlhan

Türkiye ile Kürdistan arasında yaklaşık bir yıldır devam eden mesafeli duruşun, başta ticaret ve petrol olmak üzere ekonomik çıkarların da etkisiyle kapanacağı belirtiliyor.

25 Eylül 2017’de Kürdistan’da gerçekleşen bağımsızlık referandumundan sonra Türkiye’nin Kürdistan’a karşı bir dizi ambargo uygulaması Ankara ile Erbil arasında gerginliğe sebep olmuştu.   

Türkiye’de gerçekleşen seçimlerden sonra Kürdistan Başbakanı Neçirvan Barzani’nin Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı tebrik etmesi ve ardından Türkiye’ye davet edilmesi “yeni bir dönem” olarak değerlendiriliyor.

Uzmanlar, Başbakan Neçirvan Barzani’nin ekonomi ve siyasi ilişkilerin düzene sokulması amacıyla Türkiye’ye davet edildiği görüşünde. 

ABD VE İRAN ETKİSİ

İzmir Ekonomi Üniversitesi’nden araştırma görevlisi Murat Maraşlıoğlu, Ankara ile Erbil ilişkilerinin en az bir yıl önceki gibi olması gerektiğini söyledi.

K24’e konuşan Maraşlıoğlu, “ABD son dönemlerde İran’ın üzerine çok gidiyor. Bu başka gerginlikleri de beraberinde getirebilir. Birçok ülke İran’la ticari ilişkilerini kesiyor. Tabii bu ABD’nin zorlamasıyla oluyor. Yarın öbür gün ABD Türkiye’yi de zorlayacaktır. Türkiye her ne kadar şuan İran ile ilişkileri iyi görünse de ABD’yi tercih etmek zorunda kalacaktır.”

Maraşlıoğlu, “Bölgede Irak ile Suriye’nin durumu belli. Onlar da Türkiye’nin ihtiyacını karşılaşmayacaklarına göre, elde Kürdistan kalıyor” dedi ve ekledi:

“Onun için Türkiye Kürdistan ile ilişkilerini düzene koymak zorundadır. Türkiye Irak ve İran ile sorun yaşadığı zaman oralardaki ihtiyacı Kürdistan’la karşılıyordu. Tabii bu iyileştirme Kürdistan’ın da işini yarıyor. Yaklaşık bir yıldır hem Türkiye hem de Kürdistan çok zarar etti. Her iki tarafın bu kar ve zarar kısmını iyi düşünmesi lazım” şeklinde konuştu.  

TÜRKİYE DE ZARARDA

Londra Ekonomi Okulu’ndan (London School of Economics) Dr. Beytullah Uğurlu ise, “Türkiye’nin referandumdan sonra Kürtler’e karşı ambargo uygulamasını mantıksız, Kürdistan Başbakanı Neçirvan Barzani’nin davet edilmesini anlamlı buluyorum” dedi.

K24’e konuşan Uğurlu, 2000’lerin başında Türkiye ve Kürdistan arasındaki ilişkilerin gelişmesine zemin hazırlayan faktörün Türk ekonomisinin talebi üzerine olduğunu ileri sürdü.

Uğurlu, “Çünkü Türkiye AK Parti ile 2000’lerin başında yeni bir sürece girdi ve bütün komşularıyla iyi ilişkiler geliştirmek istedi. Kısmen başardı da. Bu komşulardan Kürtler’i dışarıda bırakamazdı. Kürt yönetimiyle iyi ilişkiler geliştirdi. Bu hem Türkler’in, hem de Kürtler’in yarına oldu.”

Uğurlu, “Referanduma kadar devam etti, ama hiç ummadığımız ya da Kürtler’in hiç beklemediği bir Türkiye tepkisiyle karşılaştılar. Türkiye bu tepki ve ambargolarla Kürtleri cezalandırmak istedi, bunun hep böyle devam edeceğini sandı fakat Kürt bölgesinin zararı kadar Türkiye de zarar etti. Türk yetkililer baktılar bu şekilde gitmiyor, zaten Barzani de ilişkilerin iyi olmasını istiyordu ve Türkiye durumu iyileştirmeye doğru gitti. Onun için Neçirvan Barzani’nin Türkiye davet edilmesini anlamlı buluyorum. Bana göre asıl amaçta ekonomikti. Yoksa tören daveti hikâyeydi”  ifadelerini kullandı.