KÜRTLER - Rakam rakam / il il sıkıntı!

Cesim ilhan

Kürt illerinde, diğer illerle arasındaki gelir eşitsizliği ve yoksulluk çözüm bekleyen önemli sorunlar arasında yer alıyor. Bölge halkı yakın gelecekte işsizlik rakamlarının ve dolayısıyla yoksulluğun daha da artacağından endişeli.

Bölgede son üç yılda işsizliğin daha da arttığı belirtilirken, bunun en büyük en önemli nedenleri olarak güvenlik politikaları ve çatışmalar öne çıkıyor.

Devlet güçleri ile PKK arasında yaşanan çatışmaların, aynı zamanda bölge halkının göç etmesine de neden olduğu belirtiliyor.

Çatışmaların en çok yaşandığı ve göçlerin en çok olduğu Kürt şehir ve ilçeleri ise şöyle:

Şırnak, Hakkari, Mardin, Sur, Cizre, Silopi, Nusaybin, Yüksekova, Silvan, Dargeçit, Derik, Bağlar, Şemdinli, Varto gibi yerlerden çok sayıda insan göçe maruz kaldı.

Diyarbakır halkı, bölgedeki işsizlik, yoksulluk ve yaşanan göçü “bir alarm işareti” diye tanımlıyor.

İSTATİSTİKLERLE DURUM

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın sonuçlarına göre, Türkiye’de yoksulluk oranının en yüksek olduğu yerler Kürt illeri.

Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de yoksulluk oranı %14,7 olduğu belirlenirken, bunun göreli yoksulluk oranının en yüksek olduğu bölge ise; %7,3 ile “Doğu Anadolu ile Güneydoğu Anadolu”.

Van, Muş, Bitlis, Hakkari, Şırnak, Mardin, Diyarbakır, Urfa, Batman ve Siirt de en çok işsizliğin olduğu iller.

K24’e konuşan, kapatılan Sarmaşık Derneği Onursal Başkanı Dr. Selçuk Mızraklı, Kürt kentlerindeki yoksulluk ve işsizliğin bir kader olmadığını, “bilinçli bir tercih olarak uygulandığını” ileri sürdü. Dr. Mızraklı şunları söyledi:

“İşsizliğin en büyük sebebi kamu yatırımlarının olmamasıdır. Durum, esasında bir yönden yoksulluk iken, bir yandan da yoksullaştırmadır. Bir bölgede ciddi anlamda bir nüfus artışı varsa, ciddi anlamda istihdam yaratmak zorundasınız. Bu önce kamunun sorumluluğunda olan bir şeydir.

Bölgedeki yoksulluk ve işsizliği gözönüne aldığımız zaman, istihdam yaratmak için çaba sarfedilmediğini net bir şekilde görebiliyoruz. Bugün Suriye sığınmacılarına sağlanan imkânların yüzde 1’i bile bölge halkına sağlanmıyor. Kaderleriyle başbaşa bırakılmışlar. Bölgemizde askeriyenin çöplerinden gıda toplayan çocukları, kadınları görüyoruz”.

OHAL’İN GÖÇE ETKİSİ

K24’e konuşan ekonomist Mustafa Sönmez ise, Kürt illerinde yaşanan işsizlik ve yoksullukla ilgili olarak şu değerlendirmelerde bulundu:

“Bölgedeki işsizlik ve yoksulluk sadece bugünün sorunu değil, yapısal bir sorun. Son yıllarda AKP döneminde Türkiye ekonomisi büyüdü ama bölge bundan nasiplenemedi. Bunun dışında son iki sene OHAL döneminde bölgeye hem yatırım gitmedi hem de insanlar göç etmek zorunda kaldı.

Şimdi bölgenin asıl gelir kaynağı olan tarım ve hayvancıkta da gerileme yaşandı. İnsanlar kentlere doluştular, bu sefer de kentlerde iş yok. Özellikle Mardin bölgenin, hatta Türkiye’nin en işsiz kenti. Son birkaç yılda bölgeden ciddi oranda göç de başladı.

Eskiden insanlar köylerden, Mardin, Diyarbakır, Şırnak merkezlerine gidiyorlardı. Şimdi ise merkezlerden büyük şehirlere doğu bir göç başladı. Demek ki işsizlik ve yoksulluğun yanısıra güvenlik meselesi de canlarına taketti ki belirli bir göç olayı var.

Ayrıca Suriye ve Irak’taki durumların da bölge ekonomisi üzerine ciddi olumsuz etkisi var. Çünkü bölge insanı iki ülke ile ticaret yapıyordu. Bunlar da bölgeyi negatif etkiledi.”