کورد لە میونشن
بەشداری هەر ئیڤێنت و کۆنفرانسێک بەتایبەتی نێودەوڵەتی پێوەر و تایبەتمەندیەکی خۆی هەیە، دەبێت بە پێوەرێک لە پێوەرەکان شایستەییت تێدابێت بۆ چوونە ناو ئەو بۆنە و چالاکییانە.
کۆنفرانسی میوشن MSC کۆنفرانسێکە لە سەر پرسە گرنگی ستراتیژییەکان و ئاڵنگارییەکانی بەردەم ئاسایش و پەیوەندیە نێودەوڵەتییەکان دەبەسترێت، لەپرسی ئاسایشی مرۆڤایەتی، بەرەنگاربوونەوە و داکۆکی ئەوروپی و پەیوەندییە نیودەوڵەتییەکان و داماڵینی چەک و ئاڵنگارییە جیهانییەکان.
بەشداریکردنی ئەم کۆنفرانسەش بە گشتی بۆ ئەو وڵات و سەرۆکانەیە، کە لە سیاسەت داڕشتن و بڕیاردان و هاوکێشەی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان ناوچەکانی خۆیان رۆڵیان هەیە، یان ئومێدی رۆڵیان لێ دەکرێت. کۆنفرانسی ئەم ساڵ بە بەشداری زیاتر لە سەرۆکی 30 وڵات و 100 سەرۆک وەزیران و رێکخراوە نێودەوڵەتییە گرنگەکانی وەک UN, NATO, EU سەرباری گفتوگۆی تۆپیکە نەریتەکانی پێشووی کۆنفرانسەکانی دیكه، لە داکۆکی و رووبەڕووبوونەوەی نەریتی سیاسەتی ئاسایش، هەنگاوی نا بەرەو پرسیارەکانی پێداویستی ئەمڕۆی جیهانی وەک گۆڕانکاری و ریکخستنی تەکنەلۆجیا، ئاسایشی مرۆڤایەتی و سەقامگیری و هەروەها ئاڵنگاری و گرفتە گڵۆباڵییەکانی وەک نەخۆشییە کوشندە و بڵاوەکان، کە بە جیهاندا بڵاودەبنەوە، لەگەڵ گۆڕانی کەشوهەوا، پارێزگاری لە دیموکراسیەت و هەندێک ئاڵنگارییە ناوچەییەکان وەک بەهێزکردنی پەیوەندییه نێودەوڵەتییەکان، ئەو زیادبوونی دڵەڕاوکێ لە ئەوروپای رۆژئاوا و بارودۆخی ئەو ناوچانەی زۆرتر شوێنی ململانێ و زۆنی کێشەکانن و مەترسین بۆ جیهان.
دواڕۆژی کۆنفرانسەکەش تایبەت کرا بەوەی یەکێتی ئەوروپا ئەرکیەتی و چۆن بتوانێت رووبەڕووی ئەم ناکۆکی و ئاڵنگارییانە ببێتەوە. سرووشتی ئەم کۆنفرانسەش وایە، جگە لە بابەتە سەرەکییەکان و قسەکەرە سەرەکییه‌کانی کۆنفرانس، بواری دایەلۆگ و کۆبونەوە لە دەوری مێزی گفتوگۆ و کارلێککردن و ئاڵوگۆڕی بیروڕا و سوودوەرگرتن لە ئەزموونی یەکدی، تاوه‌کو پێکەوە گفتوگۆی پرسە جیهانییەکان بکەن، کە هەمووان بە رێژەی زۆربێت یان کەم بوونەتە بەشێک لێی بە تایبەتی ئاڵنگارییە جیهانییەکان.
ئەگەر سەیری ئەم بەشدارییە بکەین، جگە لەوەی پێمان دەڵێت کە ئیتر جیهان دەبێت بەیەکەوە نەخشەدابنێن، سەردەمی هاریکاری و پێکەوە کارکردنە نەک بەتەنیا سەرکردایەتی کردنی جیهان لەلایەن وڵاتێک یان چەند وڵاتێک بەرنامە بۆ جیهان و چارەسەری کیشەکان دابنێن، بەڵکو دەبێت بەهەمووان رووبەڕووی کێشەکانی سەردەم ببینەوە، بەتایبەتی کێشەی ئاسایش و تەکنەلۆژیا و گۆڕانی کەشوهەوا و پەتا جیهانییەکان و تیرۆریزم.
دەبێت سوود لەعەقڵی هەمووان ببینرێت، واتە ئیتر جیهان بە هەماهەنگی و هاریکاری بەڕێوەدەچێت، نەک بەجیا، چونکە ئیتر کێشەکان کێشەی گەورەی هەمووانن، هەر ئەوەشە کە بینیمان تۆپێکی بابەتەکانی ئەم کۆنفرانسە جیاواز بوو لە کۆنفرانسەکانی پێشوو لەهەندێک بابەت، کە بۆی زیادکرابوو، بەتایبەتی رێکخستنی تەکنەلۆجیا و پەتا و نەخۆشییە کوشندە جیهانییەکان، ئەمە بەڵگەبوو لەوەی کە ئیتر گرفت و ئاڵنگارییەکان جیهانین، بۆیە پێویست بە را و بۆچوون و پێشنیازی هەموو جیهانە بۆ چارەسەر و بەرەنگاری.
لێرەوە بڕوانینە پێگەی کورد و بەشداری دوو سەرکردەی کورد، ئەو عەقڵیەتە دیزاینەی کوردی گەیاندە ئەم ئاستە، لەکاتێکدا نە ده‌وڵه‌ت، نەخاوەن ناسنامەیەکی دیاری کراوی لە ماوەی 30 ساڵێکدا هەزارن لەمپەر لەبەردەمت درووست کراوە، جگە لە قەیرانە ناوخۆیی و ململانێکان و هەڕەشە ئەقلیمی و مەرکەزییەکان، کە بەهەر هەنگاوێکت خەو لەچاویان دەتۆرێت و مەلەف و کای کۆنی سەدان ساڵت بۆ هەڵدەدەنەوە.
بەم هەموو زریان و باران و ڕەشەبایە، کەشتییەک ئاسان نەبوو بگەیەنرێتە کەناری ئارامی، بیگەیەنێتە ئاستێک، کە تۆ ئێستا لە پرسە نێودەوڵەتی و هاوکێشە نێودەوڵەتییەکان و ستراتیژ و نەخشەکێشانەوە بۆ جیهان و ناوچەکە و رووبەڕووبوونەوەی گرفتە جیهانییەکان بەشداریت پێ دەکرێت و رەگەزێکی کاریگەری. لەناو جەرگەی ناوچەیەکی گەرم بەناکۆکی و پڕ لە ئاگر و نائارام و شوێنی یەکلاکردنەوەی و تەسفیەی حساباتی هێزە رکابەر و ناکۆکییەکان و بەشێکی لە دەوڵەتێک کە 100 ساڵە نەیتوانیوە، نە دەوڵەت بێت نە سەقامگیری بەرهەم بهێنێت، تاکە شتێک رۆڵی تێدا دەبینێت، هێز و داپڵۆسین و کوشتن و بڕین و سەرکوتکردن بێت، پارچەیەک هەرێمێک سەقامگیری بەرهەم بهێنێت لەتەنیشتدا، ئاسایش بەرهەم بهێنێت خۆی هەزار جار بریندارە، بەڵام رووبەڕوو تێکشێنەری هێزێکی مەترسی جیهانی وەک داعش و تیرۆریزم دەبێتەوە.
سەرباری هەموو قەیرانەکان کەم ئەزموونی لە بەرهەمهێنان و فرۆشتن و بەربەسەته‌کان بۆی دروست دەکرێت، دەبێتە هێزێکی بەرهەمهێنەری گازی سرووشتی کە وڵاتان گرەوی لەسەر دەکەن و بووەتە، داینەمۆی خوێندنەوەی دەوڵەتان بۆی و پەیوەندییە دیپلۆماسییەکان. لە داڕشتنەوەی سیاسەت و نەخشەی سیاسی ناوچەیەکی وەک رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەشداریت پێبکرێت.
ئەمانە دەستکەوتێکی گەورەن و تا گەشتوەتە ئەوەی حکومەتێکی مەرکەزی وەک عێراق چاوی بەمەدا هەڵنایەت و لەگەڵ نوقمبوونی خۆی لە نەبوونی سەروەرەی یاسا و سەروەری وڵات و وێرانی وڵات و زاڵبوونی دەسەڵاتی میلیشیا بەسەر وڵاتدا نەبوونی هیچ سیمایەکی مۆدێرن و ئاوەدانکردنەوە لە تێکڕای ناوچەکانی باشوور و ناوەراستیدا گەشەی ئەم هەرێمە و ئەو ئاستە پێشکەوتنەی پێ قوتنادرێت.
ئەمەش مانای ئەوە نییە، کە کەموکوڕی نییە لەم هەرێمەدا، بەڵکو هاووڵاتیانی هەرێم زیاتر لەوەی هەیە، پێویستە خزمەت بکرێن، ژیان و گوزەرانێکی شایستەیان بۆ دابین بکرێت و قەرەبووی ئەو هەموو ئازار و قوربانییەیان بۆ بکرێتەوە، کە لە پێناو گەیشتنی بە ئەمڕۆی ئەم هەرێم و دەستکەوتانە داویانە. گەشەی ئابووری هەرێم لەم ئاستەدا دەبێت ئاستی خزمەتگوزاری و پێداویستییەکانی خۆشگوزەرانی دانیشتوانی هەرێمی کوردستان زیاد بکات و له دڵه‌ڕاوكێی نەبوونی قوت و موچە رزگاریان بکات. تاکو هاووڵاتیان ببنە پشتیوانی زیاتری حکومەت بۆ بەرەوپێش چوونی زیاتر و پاراستنی ئەم دەستکەوتانە.