خۆناچەمێنین

Kurd24

شوێنى جوگرافى کوردستان وا هەڵکەوتووە کە لەرووى ئیتنۆگرافیەوە دراوسێى سێ نەتەوەى وەک (عەرەب، فارس، تورک) بووە و ئەمانەش هەردەم لە هەوڵى رەشکردنەوە و لەناوبردنى میللەتى کورد بوونە، ئەو نەتەوانەش جگە لە زمانى (هێز و چەک) چیتر نازان، ئەو سیاسەتەش واى لە تاکى کورد کردووە کە خاوەن ئیرادەیەکى پۆڵایین و خۆڕاگر بێت بۆ مانەوە و درێژەدان بە ژیانێکى سەربەرزانە و سیاسەتى (خۆ ناچەمێنین)یان پەیڕەوکردووە.

ئەم وشەیە تەنها پەیوەست نییە بە شەڕەوە، بەڵکو مانایەکى گشتى هەیە، بە جۆرێک سووربوون و خۆڕاگرى لە هەڵوێستە (سیاسى و کۆمەڵایەتى و ئابوورییەکان) و نەچوونە ژێربارى هەژموونى بێگانە و خاوەن پێگەیەکى سەربەخۆبوونانە بەشێکە لە (خۆناچەمێنین).

خۆڕاگرى و بەرخودانى گەلى کورد هەموو جیهانى تەنیوە، بەجۆرێ سەرۆکى ئەمەریکا (دۆناڵد ترامپ) لەسەرەتاى دەستبەکاربوونى لە پۆستەكەی، هەرکاتێ پرسیارى دەربارەى گەلى کوردى لێدەکرا دەیگوت (کوردەکان شەڕکەرى ئازان)، ئەمەش ئاماژەیەکە بۆ ئەوەى کە ئەم گەلە خاوەن ئیرادە و خۆڕاگرییە، بۆ هیچ دوژمنێک خۆى نەچەماندووە و خاوەن مێژووێکى پڕ لەسەرەوەرییە.

رەهەندى مێژوویى (خۆناچەمێنین)

دیرۆکێکى دوورودرێژى هەیە، دەبینین بە درێژایی میژووى رزگارى ئازاديخوازى کوردستان بە كردار جێبەجێكراوە، بە جۆرێک بۆ بەدەستهێنانى مافەکانى گەلى کورد دەیان شۆڕشگێر و پێشمەرگە و سەرکردە ئامادەبوون خۆیان بکەنە قوربانى نەک خۆ (بچەمێنن) بۆ دوژمن هەردەم خۆنەچەماندن بەرهەمى خۆى هەبووە و دۆزى گەلى کوردى بردۆتە ئاستى نێودەوڵەتى و جیهان بۆ نموونە:

- لەساڵى (1961) شۆڕشى ئەیلوول هەڵگیرسا، دژى جەور و ستەمى رژێمە دیکتاتۆرەکانى ئەوساى عیراق بوو، کە توانیان چۆک بە دوژمن دابدەن و دوژمن رازى بکەن هانا بۆ دیالۆگ و گفتوگۆگردن ببات بۆ ئەوەى رازى بن بە گەڕانەوەى مافە زەوتکراوەکانى گەلى کورد ئەمەش بەرهەمى شۆرشى ئەیلوول بوو واى لە حکومەتى عیراقى کرد سالى (1970) رێککەوتن بکات لەگەڵ سەرکردایەتى کوردستان و کێشەى کورد بگاتە ئاستى نێودەوڵەتى.

- راپەرینى بەهارى ساڵى (1991): رژێمى بەعس لە هەشتاکانى سەدەى رابردوو بە دڕندەترین شێواز رووبەڕووى خەڵکى کوردستان بۆوە دەیان پرۆسەى (ئەنفال، تەرحیل، تەهجیر، تەعریب، کوشتن، تێکدانى گوند و دێهاتەکان) کوردستانى پەیڕەو کرد، بەڵام ئیرادە و خۆڕاگرى پێشمەرگە و خەڵکى کوردستانى زۆر بەهێزتر بوو لەم شالاوانە بەجۆرێک چۆکى دانەنا لەبەرامبەر هێرشەکانى رژێم ئەوە بوو لە راپەرینى بەهارى ساڵى 1991 هەموو لایەنە سیاسيیەکانى کوردستان و پێشمەرگە و جەماوەر توانیان راپەڕن دژى دوژمن و زۆربەى ناوچەکان ئازاد بکەن (پەرلەمان و حکومەت) دابمەزرێنن، هەر بەرهەمى ئەو راپەڕینە بوو کە بۆ یەکەمجار لە ئەنجوومەنى ئاسایشى نەتەوە یەکگرتووەکان بڕیارى (688) دەربکات کە سنوورى هێلى (36) دیاریکرا بۆ دژە فرین، ئەوەش بەرهەمێکى ترى خۆڕاگرى گەلى کورد بوو.

- شەڕى دژى داعش ساڵى (2014) کاتێ تیرۆريستانى داعش ویستیان کوردستان داگیربکەن و ئەم هەرێمە ئارامە لەناو ببەن، سەڕەراى بوونى قەیرانى دارایی و بڕینى مووچە و قووتى خەڵک لەلایەن بەغداوە، بەڵام جەماوەرى کوردستان شان بەشانى هێزەکانى پێشمەرگە بە درێژایی (1050 کم) توانیان سنوورى بەرگرى و بەرخۆدان و خۆڕاگرى و خۆنەچەمێنن دروست بکەن و بەرگرى لە دەزگا شەرعیيەکانى ئەم هەرێمە و خەڵکەکەى بکەن و ناوچەکە بە ئارامى رابگرن و بە ئارامگەى لێقەوماوان و دەربەدەرەکانى تر بمینێتەوە، لەلایەکى دیكەوە ئەو خۆڕاگرى و بەرخۆدانى هێزەکانى پێشمەرگە واى لە وڵاتان کرد گەورەترین هاوپەیمانى دژى داعش پێکبهێنن بە سەرۆکایەتى ئەمەریکا و بەهەموو شێوەیەک هاوکاری هێزەکانى پێشمەرگەیان دەکرد و بەتاکە هێزى خۆیان دەزانى لەسەر زەوى کە دژى داعش شەڕى دەکرد، ئەمەش بەرهەمێکى دیكەی (خۆناچەمێنین) بوو.

- شەڕى دژى حەشد و هاوپەيمانەکانى لەساڵى (2017)دا، ئەگەر سەرنج بدەین دەبینین فشارەکانى پێش (25ى 9) رۆژى ئەنجامدانى ریفراندۆم، لەلایەن وڵاتانى هەرێمى و نێودەوڵەتى و نەچوونە ژێربارى داخوازییەکانىیان، خۆى لەخۆیدا بە گەورەترین خۆڕاگرى و بوونى ئیرادە و خۆنەچەماندن هەژمار دەکرێ لە مێژووى کوردستان، چونکە تاکە بڕیار لەپاش ئازادى عێراق ساڵى (2003) درابێ و موڵکى عێراقیانە و کوردستانی بێت، ئەوە بڕیارى ئەنجامدانى (ریفراندۆم) بوو لە ساڵى (2017) کە بڕیارەکە لەچوارچێوەى وڵاتێک بوو کە ناوى (عێراقە) و بۆ یەکەمجار بوو ئیرادە و شکۆى هاووڵاتیانى ئەم هەرێمە بەسەر بڕیارەکانى دەرەوەى سنوورى عێراق سەرکەوت بە تاکە بڕیارى (خۆماڵى) لە مێژووى عێراقى نوێی پاش 2003 دادەنرێت.

- لە پاش ئەنجامدان و سەرکەوتنى ئیرادەى گەل لە ریفراندۆمدا دوژمنانى گەلى کورد لە (ناوخۆ و وڵاتانى هەرێمى و نێودەوڵەتى) گەلەکۆمەیان لەسەر ئەم میللەتە کرد لە بەرچاوى هەموو دنیا و کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى و نەتەوە یەکگرتووەکانەوە هەوڵى یەکجارەکى رەشکردنەوە و سڕینەوەى میللەتێکى زیندوو و خاوەن کولتوور و فەرهەنگێکى دەوڵەمەند درا، بە حکومەت و دەزگا شەرعیەکانیشیەوە و نەمانى قەوارەى هەرێمى کوردستانیاندا، ئا لەو کاتە بوو دۆستەکانى کوردیش پشتیان لەم میللەتە کرد، بەڵام ئیرادە و خۆڕاگرى خەڵک و پێشمەرگە خۆى (نەچەماند) دەیان داستانى وەک (پردێ، قەرەچووغ و سحێلا)یان تۆمارکرد و ئەم خۆڕاگرییەش واى لەچەند دەوڵەتێکى ئەوروپى کرد بێنە سەر هێل لەوانە (فەرەنسا) کە پشتگیرى دیپلۆماسی حکومەتى هەرێمى کرد، بەمپێیەش پیلانى دوژمن لەنێو برا.

مێژوو ئەوەى سەلماندووە، کە کورد خۆى ناچەمێنێ و خۆ نەچەماندنیش پیاوى خۆى دەوێ، لە نوێترین لێدوانى سەرۆك بارزانى لە (25ی 9ی 2020) لە توێتێکدا بە زمانى ئینگلیزى لە یادى ریفراندۆمدا گوتى (We do not bow down) واتە (خۆ ناچەمێنین)، ئەو سیقە و متمانە زۆرەى (سەرۆک بارزانى) بە خەڵک و جەماوەرى کوردستان لە رابردوودا هەیەتى، وایکردووە زۆر بە گەشبینى بڕوانێتە ئاییندە و بە بڕوابەخۆبوونەوە دەلێ (خۆناچەمێنین)، چونکە دوژمنانى گەلى کورد لەرابردوودا هەموو هێزەکیان تاقیکردۆتەوە، بگرە لە شاڵاوەکانى (بەعەرەبکردن و تێکدانى گوندەکان و راگوێزانى خەڵك بۆ کۆمەڵگە زۆرەملێکان و ئەنفال و کیمیاباران و کوشتن) ئەمە لەرابردوودا، بەڵام لە ئیستادا نە (تیرۆر و داعش و قەیرانى دارایی و پەتاى کۆرۆنا.. دەیان قەیرانى تر) نەیتوانیوە چۆك بەو میللەتە خۆڕاگرە دابنێت، دەبینین خۆڕاگرى تاکى کورد لە ناوچە دابڕێندراوەکان لە لووتکە دایە، سەرەڕاى داگیرکارى هێزەکانى عێراق و حەشد و تەعریبکردنى ناوچە کوردنشینەکان، بەڵکو واى لە دانیشتووانى ئەم ناوچانە كرد، نەك هەر خۆ نەچەمێنن، بەڵکو زۆر بەتوندى رووبەڕووى ئەم شاڵاوانە بوونەتەوە، ئەمەش ئەوە نیشان دەدات کورد خاوەن مێژوو و کولتوورێکى دەوڵەمەندە و لەسەر ماف و هەقى خۆی سازش بۆ هیچ کەسێک ناکات.