هێشتا هەڕەشەی داعش کۆتایی نەهاتووە، ئەو هۆکارانەی دروستیکردن هەر ماون

مه‌سرور بارزانی
مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بارزانی پانێڵێكی دایه‌لۆگی مەنامە 2021
مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بارزانی پانێڵێكی دایه‌لۆگی مەنامە 2021

K24 - هه‌ولێر:

مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌ میانه‌ی سه‌ردانه‌كه‌یدا بۆ به‌شداریكردن له‌ دایه‌لۆگی مه‌نامه‌ 2021 له‌ پایته‌ختی به‌حره‌ین، به‌شداری له‌ پانێڵێكدا كرد و دووپاتیكرده‌وه‌، هێشتا هەڕەشەی داعش لە ناوچەکە ماوە و کۆتایی نەهاتووە. گوتیشی لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا دووچاری زۆر کێشە و بەربەست بووینەتەوە، بەڵام ئێستا توانیومانە لە رێگه‌ی چاکسازی زۆربەی کێشە ئابوورییەکان چارەسەر بکەین. سەبارەت بە پرسی کۆچبەرانیش ئاماژه‌ی به‌وه‌ كرد، کەس لە کوردستان بە هۆی دۆخی ئەمنی و کێشەی ئابووری نەڕۆیشتووە، بەڵکو ئەو خەڵکەی رۆیشتووە، بوونەتە قوربانی مەرامی سیاسی و ئەو تۆڕانەی بازرگانی بە مرۆڤەوە دەکەن.  

مەسرور بارزانی، لە مەنامەی پایتەختی بەحره‌ین له‌ پانێڵێكی تایبه‌تدا له‌ په‌راوێزی كۆڕبه‌نده‌كه‌ چەندین پرسی گرنگی ورووژاند، ئەمەی خوارەوە دەقی پانێڵە تایبەتەکەیەتی:

پرسیار: جەنابی سەرۆك وەزیران بەخێربێن و بەدرێژایی ساڵانی رابردوو لەم دایه‌لۆگە زۆربەی کات باسی هەرێمی کوردستان کراوە، چونکە ناوچەیەکی ستراتیژییە و پەیوەستە بە پرسی ئاسایشی ناوچەکەوە. زۆر قسە لەسەر ئایندەی ناوچەکە دەکرێت و داهاتووی ئەم ناوچەیە بەرەو کوێ دەڕوات؟ زۆر هاوبەشی و هاوپەیمانی لە ناوچەکە هەن، لەهەمان کاتدا ململانێ و ناکۆکیش هه‌ن، یەکەم پرسیار کە ئاراستەت دەکەم ئەوەیە، کە دۆخی ئاسایشی ناوچەکە لە روانگەی تۆوە چۆنە و بەرەو کوێ دەچێت؟

مەسرور بارزانی: لە راستیدا پرسی ئاسایش، پرسێکی گرنگە و ئاسایشی ناوچەکە بەگشتی پەیوەستە بەیەکەوە و هەموومان پێکەوە رووبەڕووی هەمان هەڕەشە دەبینەوە. هەر جارەش ناوچەکە رووبەڕووی ئەو پرسانەی رووبەڕوویان دەبینەوە دەگۆڕدرێن. لە رووی داینامیکییەوە دەگۆڕدرێن و ئەگەریش من دیمەنێکی گشتیت بدەمێ لەبارەی ئەو بەربەستە ئه‌منیانەی رووبەڕوویان دەبینەوە و هۆکاری ئەو کێشانەش بخەمەڕوو. هەرەوەکو دەزانیت و بە گشتیش، هەرێمی کوردستان ناوچەیەکی ئارامە، هەروەکو دەڵێین هەرێمی کوردستان بووەتە وارگه‌یه‌كی سەقامگیر بۆ زۆر خەڵك لە ناوچەکە و خەڵکێکی زۆر روویان لە کوردستان کردووە، بەتایبەتی لە وڵاتانی دراوسێ و بەشەکانی دیکەی عێراقەوە. بەڵام ئەوەش بێ قوربانیدان نەبووە، پاراستنی ئارامی و ئاسایشی هەرێمەکە کارێکی ئاسان نەبووە. بەتایبەت لە دوای ساڵی 2014، کاتێك داعش هێرشی کردە سەر تەواوی عێراق و دواتریش هێرشیان کردە سەر هەرێمی کوردستان و بە درێژایی 1500 کیلۆمەتر رووبەڕووی داعش بووینەوە. بێگومان زۆر لە دۆستانمان هاوکارییان کردین، بەتایبەتی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە سەرۆکایەتی ئەمه‌ریکا، کە رۆڵێکی کاریگەریان هەبووە لە شکستپێهێنانی داعش، لە رووی سەربازییەوە، رووخانی بەناو خەلافەتی داعش، بەڵام ئەوەش مانای ئەوە نییە کە هەڕەشەی داعش کۆتایی هاتووە. داعش هێشتا ماوە و هێشتا کێشەیە و هێشتا بەربەستە، بەڵام ئەوەش تاکە تەحەدا نییە، بەدرێژایی ساڵانی رابردوو و بەپێی ئەزموونی کارەکانم تیرۆریزم هەر لەخۆیەوە دروست نابێت، بەڵکو لە دەرئەنجامی زنجیرەیەك رووداوگەل دروست دەبن، ئەو فاكته‌رانه‌ش كه‌ دەبنە هۆی درستبوونی گرووپی چەکداریی تیرۆریزم. ئەو هۆکارانەش بریتین لە: هەژاریی، نادادیی و نایەکسانی. لە هەرشوێنێك ئەو کێشانە بەدی بکەیت، ئەگەری دروستبوونی تیرۆریزم دێتە ئاراوە. پەیوەست بە کەیسی عێراق، لەسەرەتادا ئەلقاعیدە ئەوکاتە دەستیگەیشت بە عێراق ئەو کێشانە لە نێو کۆمەڵگادا هەبوون. هەرکاتێك خەڵك بێ هیوا دەبێت و هەست بە ئارامی ناکەیت؛ ئەوە سرووشتی مرۆڤە کە هەر کاتێك تۆ نانت نییە بۆ خۆت و منداڵەکانت، یانیش چارەنووسێکی رۆشن بۆ منداڵەکانت بەدیناکەیت، تۆ بەدوای ئەڵتەرناتیڤی دیکەدا دەگەڕێیت و بەداخەوەش زۆربەی کات ئەو رێکخراوە توندڕەوانە خۆیان بە بەدیلی سیستەمەکەی ئێستا دەناسێنن. بە تەواوی ئەمە لە عێراق روویدا. زۆر لە خەڵکەکە هەستیان بە هەژاریی، نادادی و نایەکسانی کرد و بێگومان لەگەڵ ئەمەش گەندەڵی و زۆر شتی دیکە هۆکاری دایە دەست خەڵك کە زۆربەیان هەژاربوون یانیش زۆربەیان لەراستیدا سرووشتی راستەقینەی ئەو رێکخراوە تیرۆرستییانەیان نەدەزانی و تەنیا لەبەر ئەوەی ئەوان دەیانویست تۆڵە لەو سیسەمه‌ دەسەڵاتدارە بكه‌نه‌وه‌ كه‌ لەسایەیدا دەژین، دەچنە پاڵ ئەو گرووپانەوە. با باس لە نموونەی شاری موسڵ بکەین، لەسەرەتادا داعش ژمارەی چەکدارەکانی کەمتر لە هەزار چەکدار بوو، توانی ئەو شارە کە یەكێکە لە شارە گەورەکانی عێراق و ژمارەی دانیشتووانەکەی نزیکەی سێ ملیۆنە، داگیر بکات، چۆن ئەوە شارە کەوت؟ ئەو شارە لەبەر ئەوە نەکەوت کە داعش لە رووی سەربازییەوە لە سوپای عێراق بە‌هێزتر بوون. هێزێکی زۆر و پڕچەکی سوپا لە موسڵ بوو. بەڵام لەماوەی کەمتر لە مانگێك 12 یەکەی سەربازی سوپای عێراق نەمان. ئەو چەکە پێشکەوتوانەشی کە لەلایەن هاوپەیمانانەوە بۆ سوپای عێراق دابینکرابوون، هەمووی کەوتە دەست داعش. ئەمەش بەو مانایە نایەت کە داعش بە‌هێزتر بوو، بەڵکو لەبەر ئەوە بوو خەڵك هاوکاریان کردن، ئەوان بڕوایان وابوو، کە ئەوان مامەڵەیەکی باشیان لەگەڵ ناکرێت و ژیانێکی شایستەیان نییە و خزمەتگوزاریان نییە و گەندەڵی بەربڵاوە. هەتا ئەمڕۆش کاتێك داعش دەبینین و هێشتا ماون، ئەوە لەبەر ئەوە ئەوه‌یه‌ كه‌ ئه‌و هۆکارانەی دروستیکردن هەر ماون و چارەسەر نەکراون. ئەگەریش ئەمڕۆ نەبێت سبەی نا دوو سبەی، ئەوا رەنگە داعشێکی دیکە یان هاوشێوەی داعش دروست ببێتەوە. بۆیە بۆ رووبەڕووبوونەوەی تیرۆریزم، یانیش بۆ دابینکردنی ئاسایش دەبێ تەنیا بیر لە ئۆپه‌راسیۆنی سەربازی نەکەیتەوە، دەبێ هەموومان پێکەوە کار بکەین بەمەبەستی دابینکردنی بژێوی ژیان و خزمەتگوزاری زیاتریان بۆ دابین بکەیت، هیوایان پێببەخشیت بۆ ئایندە و هەر کاتێکیش خەڵك هیوای بۆ گەڕایەوە، ئەوا کەمتر خەڵك پەنا ده‌باته‌ بەر توندوتیژی و چوونە پاڵ تیرۆریزم. بەداخەوە من ئەو هەوڵانە نابینم بەو شێوەیەی ببێتە هۆی لەناوبردنی یەکجارەکی تیرۆریزم و سەقامگیرییەکی درێژخایەن بۆ ناوچەکە بگەڕێتەوە، ئەمەش وێنەیەکی گشتی ئەو دۆخەیە، کە من لە رێگه‌ی ئەزموونی چەند ساڵەی کارکردنم دەستمکەوتووە. بۆیە دوا کۆمێنتم لەسەر ئەو پرسە ئەوەیە، کە دەبێت هەموومان کار بکەین، تاوەکو بتوانین خزمەتی زیاتری خەڵکەکە بکەین و باری ئابووریش باشتر بکەین، کە ئەمەش بۆ دواجار وا دەکات سەقامگیریی زیاتر روو لە ناوچەکە بکات.

پرسیار: زۆر سوپاس جەنابی سەرۆك وەزیران، دڵنیام هەمووان لەسەر ئەو بۆچوونەت کۆکن لەبارەی هۆکارەکانی سەرهەڵدانی تیرۆریزم. دەمەوێت پرسیارێکت لێ بکەم لەبارەی ئەزموونی خۆت، تۆ باست لە ئەزموونی خۆت کرد و بێگومان جەنابت بۆ زیاتر لە 10 ساڵ راوێژکاری ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان بوویت. بۆیە تۆ لە نزیکەوە ئاگاداری ئەو کێشانەیت. یەکێك لەو خاڵانەی هەیە ئەوەیە کە ئێستا زۆر لە وڵاتانی زلهێز لە ناوچەكه‌ جمووجۆڵی نوێ دەکەن و هەندێك وڵات پاشەکشە دەکەن، وەکو ئەمه‌ریکا و هەندێکی نوێ هاتوونەتە ناوچەکە. پێتوایە ئەو گۆڕانکاریانە کاریگەری لەسەر ناوچەکە بە گشتی و هەرێمی کوردستان بەتایبەتی چی دەبێت؟

مەسرور بارزانی: هەروەکو رامگەیاند، هەڕەشەی داعش تاکە هەڕەشە نییە بۆ سەر ئێمە و ناوچەکەش. هەندێك بەربەستی سیاسیش هەن و هەندێك ئەجێندای سیاسیی وڵاتانی ناوچەکە لەسەر بەرژەوەندییەکانی عێراق یەکناگرنەوە. لەگەڵ ئەوەش من لەو بڕوایەدام، کە بێجگە لە هەموو ئەو تەحەدییاتانە، ئێمە رووبەڕووی یەکێك لە مەترسیدارترین تەحەدی بووینەتەوە، کە ئەویش پرسی گۆڕینی کەشوهەوایە، کە نەك تەنیا کاریگەری راستەوخۆی لەسەر ژیانمان دەبێت، بەڵکو کاریگەری لەسەر دۆخی ئەمنیش دەبێت. بۆ نموونە هەندێك جار بینیوومانە کە رێڕەوی رووبارەکان دەگیرێنەوە، لەبەر هەر هۆکارێك بێت، ئەمەش راستەوخۆ کاریگەری لەسەر باری ئابووری دەبێت بەتایبەتی لەسەر دانیشتوانی ئەو ناوچانە و کارکردنیان زەحمەتتر دەکات. ئەمەش وادەکات رەنگە ئەو خەڵکە وا لێبکات، بیر لە کۆچبەری بکاتەوە و بەدوای ژیانێکی دیكه‌دا بگەڕێت. یان رەنگە ئەو کارە ببێتە هۆی مەترسی ئەمنی، لەبەر ئەوەی هەندێك لەو وڵاتانە گوێ نادەنە ئەوەی چی لەودیو سنوورەکانیان روودەدات و تەنیا گرنگی بەوە دەدەن، لەنێو سنوورەکانی خۆیان چی روودەدات. بۆیە من پێموایە کە ئەمە کێشەیەکی جیدییە و پێویستە زیاتر بایەخی پێبدرێت. من لەبیرمە کە چەندین ساڵ لەمەوبەر ئەو مەترسیانه‌م باس کرد، بەڵام ئێستا تەنیا هۆشیارکردنەوە نییە، بەڵکو گۆڕینی کەشوهەوا روودەدات، بۆیە دەیڵێمەوە، ئەوە پرسێکە ئێمە گرنگیمان پێنەداوە و بە جددی وەرماننەگرتووە. هەربۆیە ئەو ئەحەدیاتانەی ئاماژەم پێدا، هەندێك وڵاتی ناچار کردووە هەندێك هەنگاو بنێن بۆ پاراستنی ئاسایشی نیشتمانی خۆیان. بەڵام دەبێت ئەوەش لەبیر نەکەین، کە یەك ئاسایشی نیشتمانی نییە، بەڵکو ئاسایشێکی نیشتمانی کۆمەڵ هەیە، کە پەیوەستە بە تەواوی وڵاتانی ناوچەکە، چونکە هەموومان لەم ناوچەیەین، هەربۆیە ئەگەر تۆ هەر خەمی ئاسایشی وڵاتەکەی خۆتیت و گرنگی بە ئاسایشی وڵاتانی دراوسێیەکانت نەدا، ئەوا سەقامگیریی لە ناوچەکە بەرقەرار نابێت. دەبێت هەموو لایەك هەست به‌ ئارامی و ئاسایش بکات، تاوەکو هیچ وڵاتێك هەست بە نائارامی و تێکچوونی دۆخەکە نەکات.  

پرسیار: ئایا پاراستنی ئەو سەقامگیرییە پێویستی بە هەماهەنگییەك یان پێکهاتەیەکی گشگیری ئەمنی نوێ هەیە لە ناوچەکە، تاوەکو پەیڕەو بکرێت؟ یانیش ئەوەی لەبەردەستە بەسە؟

مەسرور بارزانی: پێموایە کە پێویستە پێداچوونەوەیەك بەو پێکهاتە ئه‌منییەدا بکرێت، کە ئێستا لە ناوچەکە هەیە، دەبێت هەماهەنگی و پەیوەندی زیاتر هەبن. دەبێت هاوکاری زیاتر هەبێت لەو وڵاتانەی دەوڵەمەندن بۆ ئەو وڵاتانەی پێویستیان بە هاوکاری زیاتر هەیە. هەروەکو رامگەیاند، گرنگە کە هەموو وڵاتێك رۆڵی هەبێت و هەماهەنگی هەبێت. بۆیە ئەگەر هەر وڵاتێك بخەیتە دەرەوەی بازنەی ئەو پێکهاتەیە، ئەوا رەنگە لە ئایندەدا کێشە دروست بکات. بۆیە باشترە کە هەموو لایەك کۆبکەیتەوە و لەسەر مێزێك ئامادە بن و تاوتوێی سەرجەم کێشەکانی ناوچەکە بکەیت و بزانیت لە کوێ خاڵی هاوبەش هەیە، تاوەکو کێشەکانی پێ چارەسەر بکەیت.     

پرسیار: ئەی ئەو کێشە و تەحەدیاتانە چین، کە لەبەردەم هەرێمی کوردستان هەن؟ ئەگەر باسیان بکەیت، بۆ نموونە تەحەدییاتە ئابوورییه‌كانی دوای بلاوبوونەوەی پەتای کۆرۆنا و دابەزینی نرخی نەوت و داڕمانی ئابووری جیهان، بەڵام ئێستا خەڵك لە ناوچەکە بە گشتی هەست بە گەشبینی دەکات، ئێوە هەستان چۆنە؟

مەسرور بارزانی: منیش گەشبینم. پێموابێت ئێمە رووبەڕووی دۆخێکی زەحمەت بووینەوە و حکومەتێکمان وەرگرت، کە لەژێر قەرزێکی زۆردا بوو. ئەمەش لەدەرئەنجامی هەموو ئەو کێشانەی لەماوەی چەندین ساڵی رابردوودا رووبەڕووی حکومەت ببوونەوە، هەروەها بەهۆی نەدانی بەشە بودجەی هەرێمی کوردستان لەلایەن حکومەتی فیدراڵەوە، شەڕی داعش و لە خۆگرتنی دوو ملیۆن ئاوارە و پەنابەر، ئەمانەش هەموو رووبەڕووی چەندین تەحەدی ئابووری کردینەوە. کاتیكیش دەستبەکاربووین، ئێمە هیواداربووین کە بتوانین قۆناغێکی نوێ دەستپێبکەین و ئابووری ببووژێنینەوە، بەڵام بەداخەوە رووبەڕووی ڤایرۆسی کۆرۆنا بووینەوە، ئەمەش هیچ یارمەتیدەر نەبوو لە گەیشتن بە ئامانجەکانمان. لەگەڵ هاتنی كۆرۆنا کارە بازرگانییەکان وەستان، داهات کەمیکرد و نرخی نەوت دابەزی، بۆیە رووبەڕووی دۆخێکی زەحمەت بووینەوە، بەڵام راستەوخۆ هەوڵماندا دەست بە پرۆسەی چاکسازیی بکەین، ئەوەش بە مانای رووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی و کەمکردنەوەی خەرجیی حکومەت و زیادکردنی داهات و بەهێزکردنی کەرتی تایبەت، لەجیاتی ئەوەی هەموو کارەکان لەسەر شانی حکومەت بێت، هەموو ئەمانە هاوکارمان بوون لە زاڵبوون بەسەر دۆخە نەخوازراوەکەدا و سەقامگیرکردنەوە و بووژاندنەوەی دۆخی ئابووری و دەستبەکاربوونەوەی پرۆژەکان، بێگومان ئێمە یاسایەکی وەبەرهێنانی لەباریشمان هەیە، بۆ راکێشانی وەبەر‌هێنەری بیانی. بۆیە ئەمڕۆ لە رەوشێکی باشترداین، بەڵام ئێمە چاوەڕوانیمان زۆرە و حەز دەکەین دۆخەکەمان زۆر باشتریش بێت. هیچ گومان لەوەدا نییە کە ئێمە هێشتا لەو ئاستەدا نین، کە چاومان لێیەتی و دەمانەوێت دۆخی کوردستان زۆر باشتر بکەین و کاری زیاتر بۆ هاووڵاتیانمان بکەین و ئارامتر بژین، ئەمەشمان نەك تەنیا بۆ هەرێمەکەمان دەوێت بەڵکو دەمانەوێت هاوکار بین لە گەشەپێدانی ناوچەکانی دیکەی عێراق و تەواوی ناوچەکە. بۆیە لەگەڵ ئیدارەدانێکی باشتر و سوودوەرگرتن لە تەواوی سەرچاوە گرنگەکانی ناوچەکە، ئێمە دڵنیاین لەوەی کە دەتوانین رۆڵمان هەبێت لە پاراستنی سەقامگیریی و ئاسایشی سەرانسەری ناوچەکە. 

پرسیار: من نوێنەری کۆمپانیای شیڤرۆنی ئەمه‌ریکم و ئێمە لە کوردستان وەبەرهێنان دەکەین و زۆر سوپاسیشت دەکەم، کە ئاسایشی هەرێمەکەت پاراستووە، هەروەها سوپاس بۆ ئەو کەشوهەوا ئارامەی لە هەرێمەکە دابینتانکردووە. دەمەوێت پیرزۆباییشتان لێ بکەم لە بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن و سەرکەوتنی پارتی، ئێستاش لە قۆناغی گفتوگۆی لایەنەکاندان بۆ پێکهێنانی حکومەتی نوێ، بۆیە دەمەوێت بپرسم: ئەگەر هاتوو ئەو کەسەی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی داهاتووی عێراق کاندیدکراوە، لەبەردەمدا بوو ئێستا، چی پێ دەڵێیت؟

مەسرور بارزانی: لەماوەی رابردوودا لە هەردوو بواری ئەمنی و ئێستاش کە بواری ئیداریدا کار دەکەم. بۆیە دەبێت سەرۆك وەزیرانی داهاتووی عێراق نەك تەنیا ئاسایشی هاووڵاتیان دابین بکات، بەڵکو زۆر گرنگە دۆخ و بژێوی ژیانی هاووڵاتیان باشتر بکات و خزمەتگوزاری زیاتریان بۆ دابین بکات. ئەمە خاڵێکی سەرەکییە بۆ سەرۆك وەزیرانی داهاتوو و دەبێت رووبەڕووی گەندەڵی ببێتەوە، رەنگە لە سەرەتاوە زەحمەت بێت، بەڵام ئەگەر توانیت رایبگریت و دواتر پلان بۆ داهاتوو دابنێیت، بزانیت چۆن بنەبڕی بکەیت و روانگەیەکی هەبێت کە چۆن دەتوانیت وڵاتەکەت باشتر بەڕێوەبەریت و باری ئابووری بەهێز بکەیت، چونکە ئەو خاڵە گرنگە، کە ئەگەر باری ئابووریت بەهێز بوو، ئەوا باری ئاسایشیش بەهێز دەبێت.

پرسیار: پێتوایە کە دەکرێ دەستوور گۆڕانکاری تێدا بکرێت تاوەکو بتوانرێت سەرجەم ئەو ناکۆکییە دەستووریانە چارەسەر بکرێن، کە لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا هەبوون و هەر چارەسەر نەکراون، یانیش دەستوور هەروەکو خۆی بمێنێتەوە و دەستکاری نەکرێت؟

مەسرور بارزانی: لە راستیدا لە عێراق دەستوور هەگیز جێبەجێنەکراوە. تاوەکو ئێستا بڵێیت دەبێت دەستوور بگۆڕدرێت. بەداخەوە دەسەڵاتدارانی حکومەتە یەك لەدوا یەکەکانی عێراق بە دڵی خۆیان خوێندنەوەیان بۆ دەستوور و ناوەڕۆکەکەی کردووە. هەر خاڵێك سوودی بۆ مەرکەزیەتی حکومەتی فیدراڵ هەبووبێت، جێبەجێکراوە و هەر خاڵێکیش پەیوەندی بە پێکهاتەکانی عێراقەوە هەبووبێت، پشتگوێخراوە. جێبەجێنەکردنی دەستوور ئەمە کێشەی سەرەکی عێراقە، دەبێت سەرەتا بیر لە جێبەجێکردنی تەواوی دەستوور بکەینەوە، دواتر ئەگەر ئەوە کاری نەکرد، ئەوا کات هەیە و دەکرێت بیر لەوە بکەینەوە، کە چ خاڵێك پێویستی بە گۆڕانکاری هەیە.

پرسیار: تۆ باست لە مووسڵ کرد، دەکرێت پێمانڕابگەیەنیت، رۆڵی حەشدی شەعبی چی بوو له‌ رووداوەکانی مووسڵ، ئایا دەکرێت حەشدی شەعبی هەڵبوەشێنرێتەوە؟

مەسرور بارزانی: خەڵك بۆچوونی جیاوازی لەسەر حەشدی شەعبی هەیە. با روونیبکەمەوە حه‌شدی شه‌عبی دامه‌زراوه‌یه‌كی یه‌كانگیر نییه‌، به‌ڵام هه‌موو پێكهاته‌كانی ناو حه‌شد له‌ یاساده‌رچوو نین و هەندیکیان بڕوایان بەوە بوو، کە دەبێ بەرگری لە وڵاتەکەیان بکەن و ئەو کارەشیان کرد و ئێمە هەموومان ستایشی ئەو کارەیان دەکەین. بەڵام هەندێکی دیکەیان هەیە، کە ئەجێندای جیاوازتریان هەیە بێجگە لە رووبەڕووبوونەوەی داعش. ئێمە پێمانوایە سەرجەم ئەو گرووپە چەکدارانە بهێنرێنە ژێر چەتری حکومەتەوە، تاوەکو هیچ گرووپێك و هێزێکی نایاسایی قبووڵ نه‌کرێن.

پرسیار: هەروەکو ئاماژەت پێدا، هەرێمی کوردستان بووەتە دوورگەیەکی سەقامگیر و ئارام لە ناوچەیەك، کە پڕیەتی لە ململانێ و ناکۆکی. دەکرێ پێمانبڵێی ئەو هەنگاو و بڕیارانە چین ئێوە داوتانە، كە بوونەتە هۆی بەرقەرابوونی ئاسایش و ئابوورییەکی بەهێز لە هەرێمەکەتان؟

مەسرور بارزانی: ئەو خاڵەی ئێمە لە هەرێمی کوردستان زۆر شانازی پێوە دەکەین، ئەوەیە کە هەموومان یەکتریمان قبووڵە و بڕوامان بە پێکەوەژیان و لێبووردەیی هەیە و ئایین و پێکهاتەی جیاوازمان قبووڵە و هەموومان پێکەوە لە کوردستان بە ئارامی بۆ سەدان ساڵە دەژین، سرووشتی خەڵکی کوردستان هەمیشە سرووشتێکی میانڕەو بووە و هەمیشە وابووە ئەو خەڵکەی لە کوردستان دەژی سرووشتێکی توندڕەوانەی نەبێت و ئایدۆلۆژیای توندڕەوی رەتدەکاتەوە. من ناڵێم کە ئێمە توندڕەومان نییە، بەڵام زۆرینەی خەڵکی کوردستان دژی توندڕەوین وبڕوایان بە جیاوازی ئایین هەیە. 

پرسیار: بۆ ساتێك دەمەوێت پرسیارێك لەبارەی ئابووری کوردستان بکەم، روانگەی تۆ بۆ ئابووری و ئاسایشی ئابووری هەرێمی کوردستان چییە؟

مەسرور بارزانی: بەداخەوە ئێمە بۆ بەتەواوەتی کۆنترۆڵی ئابووری خۆمان ناکەین. ئێمە دراو و پارەی خۆمانمان نییە. بۆیە بۆ پلاندانان لەبارەی ئابووری کوردستانەوە دەبێت هەمیشە چاومان لەو بڕیارانە بێت، کە لە بەغداوە دەدرێن. هەندێك جار بووینەتە قوربانی ئەو بڕیارانەی لە حکومەتی فیدراڵەوە دراون. بۆیە ئەگەر ئێمە کۆنترۆڵی تەواوی ئابووریی خۆمانمان لەبەردەستدابووایە، دڵنیام لەوەی لە رووی ئابوورییەوە زۆر باشتر دەبوو لە دۆخی ئەمڕۆ. با نموونەیەکتان بۆ باس بکەم، له‌ چه‌ند ساڵی رابردوودا ئەوەی لە هەرێمی کوردستان بنیاتنراوە ته‌نیا به‌ 5%ی بودجه‌ی عێراق بووه‌، به‌ڵام پرسیاره‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ 95%ی بودجه‌ی عێراق له‌ چی خه‌رج كراوه‌؟ بۆچی بەشەکانی دیکەی عێراق هاوشێوەی کوردستان گەشەی پێنەدراوە؟ دووبارە دەیڵێمەوە: پرسیارەکە ئەوەیە، ئیدارەدانە؟ دەبێت تۆ بتوانیت ئیدارەدانێکی باشت هەبێت، تاوەکو بزانیت چۆن سوود لە سەرچاوەکانت وەردەگریت.

پرسیار: تۆ باست لەو دۆخە ناهەموارە کرد، كه‌ خەڵکی عێراق رووبەڕووی بووەتەوە و ئێستا دەبینین، کە خەڵکێکی زۆر لەسەر سنووری نێوان بێلارووس و پۆڵاندا گیریانخواردووە، کە زۆربەی ئەو کۆچبەرانە خەڵکی هەرێمی کوردستانن و دەیانەوێت لەوێوە بچەنە وڵاتانی ئەوروپا. بۆچوونت لەسەر ئەو پرسە چییە و چۆنیش حکومەتەکەت بەنیازە چارەسەری ئەم کێشەیە بکات؟

مەسرور بارزانی: كۆچكردن دیارده‌یه‌كی جیهانییه‌ و له‌ هه‌موو شوێنێك هه‌یه‌ و لە هەموو وڵاتێکیش هەیە. زۆر خەڵك هەیە گەشت دەکەن و دەبنە پەنابەر لە وڵاتێکی دیکە لەبەری هەندێك هۆکار یان گەڕان بە دوای دەرفەتی نوێدا. من دەتوانم پێتبڵێم: بە دڵنیاییەوە هیچ کەس لە کوردستان بە هۆی دۆخی ئەمنی و تەحه‌دیاتە ئابوورییەکان نەڕۆیشتووە. هۆکاری ئەم قسەیەشم ئەوەیە، کە ئێمە میوانداری زیاتر لە ملیۆنێك ئاوارەمان کردووە، کە لە بەشەکانی دیکەی عێراقەوە روویان لە هەرێمی کوردستان کردووە، هەموو ئەمانە روویان لە کوردستان کردووە، چونکە پێیانوایە کە دۆخێکی ئەمنی باشتر هەیە و دەرفەتی ئابووریی باشتریش هەیە. ئەوان روویان لەهەرێمی کوردستان کردووە، چونکە پێیانوایە ئارامترە و دەرفەتی کارکردنیش زیاترە. نزیکەی 200 هەزار پەناری سووریاش روویان لە هەرێمی کوردستان کردووە و نزیکەی 100 هەزار کرێکاری بیانیشمان هەیە، کە لە ئەفریقا، ئاسیا، تورکیا، ئێران و لوبنان هاتوون و ئەمانه‌ سەرجەمیان لە کوردستان کار دەکەن و دەرفەتی کارکردنیان بۆ رەخساوە. بێگومان لەگەڵ ئەوەش ئێمە ناڵێین بێ کێشەین و کامڵین. ئەو خەڵکەی لە کوردستان رۆیشتن، هەموویان ڤیزایان هەبووە و بەشێوەیەکی یاسایی و ئاسایی و لە رێگه‌ی هێڵه‌ فڕۆکەوانییەکانەوە گەشتیان کردووە و لە زۆر ناوچەی جیاوازەوە گەشتیان کردووه‌ و لەوێوە روویان لە بێلاڕووس کرد، بۆیە ئەمە واناگەیەنێت کە ئەم خەڵکە هەڵدێن، ئەوان چوونە ئەوێ بەو هیوایەی بە ئاسانی بچنە ئەوروپا، بەڵام دەمەوێت ئەوش بڵێم: کە ئەو خەڵکانە زۆربەیان لەلایەن قاچاخچییەکان و بارزگانان و بازرگانە سیاسییەکانەوە هەڵخەڵەتێنران. ویستییان ئەو خەڵکە بکەنە ئامرازێك بۆ مەرامی سیاسی، هەروەها بەکاریانبهێنن بۆ ئەو کێشەیەی لەنێوان بێلاڕووس و یەکێتی ئەوروپا هەیە. بۆیە زۆربەی ئەو خەڵکەی لەوێن بە هەزاران دۆلاریان خەرج کردووە، هیچ کەسێکی هەژار ئەو بڕە پارەیەی نییە، تاوەکو ببێتە پەنابەر و لەدەست هەژاری هەڵبێت. لێرەدا باس لە بازرگانیکردن بە مرۆڤەوە دەکەین، لە راستیدا تاوان دژی مرۆڤایەتی دەکرێت، گرووپی مافیایی هەیە، کە کار دەکەن بۆ بەکارهێنانی مرۆڤ بۆ مەرامی جیاواز. دەمەوێت ئەوەش بڵێم: کە ئەو خەڵکە هەمووی خەڵکی کوردستان نین و بەڵکو خەڵکی بەشەکانی دیکەی عێراق، سووریا، ئەفغانستان، ئەفریقیا و خەڵکی زۆر ناوچەی دیکەشی تێدایە، زۆربەی ئەو خەڵکەشی لە کوردستان رۆیشتوون لەو ناوچانە رۆیشتوون کە پەکەکەی لێیە. پەکەکەش ئەو خەڵکە ناچار دەکات لە کوردستان نەمێنن و دیمەنی کوردستان ناشرین بکەن، چونکە ئەوە لە بەرژەوەندی ئەوانە، هەروەها چەندین پارتی ئۆپۆسزیۆنیش هەن، کە ئەمە پرسەیان قۆستووەتەوە.

پرسیار: تۆ باست لە هەماهەنگی کرد، ئایا ئێوە هەماهەنگیتان لەگەڵ یەکێتی ئەوروپا هەیە بۆ چارەسەرکردنی ئەو کێشەیە؟ پێتوایە کە ئەو خەڵکە بووەتە قوربانی باندی بازرگانان بە مرۆڤەوە؟

مەسرور بارزانی: بەردەوام کار لەسەر ئەم پرسە دەکەین، دوێنێ من بە تەلەفۆن گفتوگۆم لەگەڵ سەرۆك وەزیرانی پۆڵەندا کرد و پێشتریش لەگەڵ وەزیری دەوڵەتی ئەڵمانیا بۆ کاروباری دەرەوە کرد، هەروەها لەگەڵ بەغدا پێکەوە کاردەکەین لەسەر ئەم پرسە، ئەو هاوکارییەی لە تواناماندا بێت پێشکەشی دەکەین، من لە راستیدا لە دوو روانگەی جیاوازەوە سه‌یری ئەم بابەتە دەکەم وەکو قەیرانێکی مرۆیی. نیگەرانی من ئەو هەموو منداڵانەیە، کە بێتاوانن و دووچاری ئەو رەوشە ناهەموارە کراونەتەوە و لە ژێر ئەو سەرمایه‌دا خەریکە رەق دەبنەوە. بۆیە من داوا لە هەموو وڵاتانی ئەوروپا دەکەم، هاوکاری بۆ ئەو خەڵکە دابین بکەن، کە لەوێن و پێویستییان بە هاوکارییە. رۆژانە گوێمان لێدەبێت، خەڵکانێك لە سەرما دەمرن، ئەوان وێڵی ژیانێکی باشتر بوون، بەڵام بەداخەوە لەوێ گیریان خواردووە، لە مەترسیدان، چونکە خۆراکی پێویستیان پێ نییە بیخۆن و پۆشاکی پێویستیان نییە خۆیانی پێ گەرم بکەنەوە. بۆیە ئێمە خوازیارین هەموو دۆستەکانمان بێنە سەرخەت و رێکخراوە مرۆییەکان هاوکاری ئەو خەڵکە بکەن و بگەن بە فریای ئەو خەڵکە، هەروەها پێکەوە کاربکەین بۆ دۆزینەوە و دەستگیرکردنی ئەو تۆڕەی بازرگانی بە مرۆڤ دەکەن، ژمارەیەکی زۆر لە کۆمپانیای گەشتیاری و بازرگانی بە مرۆڤ هەن، کە یاری بە ژیانی خەڵک دەکەن. نابێت مرۆڤەکان بکرێن بە ئامراز بۆ ئامانجی سیاسی بە داخەوە ئێستاکە ئەمە روودەدات. بۆیە ئێمە داوا لە هەموو هاوبەشەکانمان دەکەین لە ئەوروپا و لە ناوچەکە، بێنە سەر خەت بۆ چارەسەرکردنی ئەم بابەتە و ئەم تاوانبار و قاچاغچییانە دەستگیربکەن، کە یاری بە ژیانی خەڵك دەکەن.

پرسیار: بەڕێز جەنابی سەرۆك وەزیران، کوردستان کەوتووە نێوان دوو وڵاتی زلهێزی ناوچەکە، کە ئەوانیش (تورکیا و ئێران)ـن، چۆن مامەڵە لەگەڵ ئەم هێزە هەژموونخوازانە دەکەن و رووبەڕووی سیاسەتی فراوانخوازیان دەبنەوە بۆ سەر وڵاتەکەتان؟

مەسرور بارزانی: لە راستیدا ئێمە ماوینەتەوە و دەمانەوێت پەیوەندییەکی ئاسایی و باشمان لەگەڵ دراوسێکانمان هەبێت. لەگەڵ تورکیا و ئێران پەیوەندی باشمان گەشەپیداوە و باوەڕمان بە پرەنسیپی دەستوەرنەدان لە کاروباری ناوخۆیی یەکتر هەیە و پەیوەندی دوولایەنه‌مان لە سەر بنەمای بەرژەوەندی دوو لایەنە بێت. ئەمەش ئەو سیاسەتەیە ئێمە لەگەڵ هەردوو وڵات گرتوومانەته‌بەر، لە راستیدا ئێمە پەیوەندییەکی زۆر باشی ئابووریمان لەگەڵ تورکیا هەیە، هەروەها لەگەڵ ئێران ئێمە خەریکین پەیوەندییەکان ئاسایی بکەینەوە، بەڵام وەکو ئێوە دەزانن، ئێران رێگەی زۆری لەبەردەستە بۆ کاریگەری خستنە سەر پەیوەندییەکان، بە تایبەت پەیوەست بە بەغداوە. سەبارەت بە تورکیاش هەندێك بەربەست لە بەردەم پەیوەندییەکان هەن بەهۆی بوونی پەکەکە و هەندێك ناکۆکی و پێکدادان کە لەسەر خاکی کوردستان روودەدەن، بەڵام ئێمە هەموو توانای خۆمان تەرخان دەکەین، بۆ ئەوەی بارۆدخ ئاسایی و ئارام بکەینەوە، کارێکی ئاسان نییە، بەڵام دەمانەوێت ببین بە ئەکتەرێکی بونیاتنەر لەم نێوەندەدا بۆ چارەسەرکردن، نەك ببین بە بەشێك لە کێشە و ململانێکان.

پرسیار: پرسیارێکم هەیە دەربارەی پەیوەندییەکانی ئایندەی نێوان هەرێمی کوردستان و بەغدا و من کاتی ئەنجامدانی ریفراندۆمی سەربەخۆیی کوردستان لەوێ بووم و بینیم چی روویدا و شەڕ و پێکدادان لەگەڵ هێزەکانی عێراق روویاندا، لە قسەکانیشدا ئاماژەت بەو کێشانە کرد که‌ لەنێوان ئێوە و بەغدا هەن، تۆ چۆن له‌ بەرنامەی سەربەخۆیی کوردستان دەڕوانیت، بەتایبەتی كه‌ به‌رده‌وام کێشەی نوێ دێتە ئاراوە؟

مەسرور بارزانی: وەکو دەزانن مانگێك پێش ئێستا هەڵبژاردن لە عێراق بەرێوەچوو، هەڵبژاردن رەنگدانەوەی بۆچوون و خواستی خەڵکە سەبارەت بە چۆنیەتی بەڕێوەبردنی حکومەتی داهاتووی وڵاتەکە، دەمانەوێت هەمووان رێز لە دەرئەنجامەکانی هەڵبژاردن بگرن و بە دڵنیایەوە دەمانەوێت دانوستان لەسەر جێبەجێکردنی دەستوور بکەین وەکو بناغەی سەرەکی دروستبوونی حکومەتی داهاتوو. بۆیە لەبری جەختکردن لەسەر تاکێك بۆ پۆستی سەرۆكایه‌تی وەزیران، پێویستە جەخت بکرێتەوه‌ له‌سەر ئەجێندای پێکهێنانی حکومەتی داهاتوو لەسەر بنەمای دەستوور، ئەگەر ئەمە کرا، ئەوە من دڵنیام کەوا زۆر شت هەیە دەتوانین پێکەوە بەدەستی بهێنین. عێراق پێکهاتەی جیاوازی تێدایە و پێویستە بە دادپەروەرانە مامەڵە لەگەڵ هەمووان بکرێت و مافیان دەسته‌بەر بکرێت. ئەوەی لە دەستوور ئاماژەی پێدراوە، پێویستە بەشێوەیەکی کراداری جێبەجێ بکرێت، ناکرێت لە دەرەوەی  دەستوور بەدوای چارەسەرێکی دیکەدا بگەڕێیت. هەرکاتێکیش گەڕاین بەدوای رێگه‌ی دیکەدا و خۆمان لە جێبەجێکردنی دەستوور دوورخستەوە، ئەنجامی باشی لێ ناکەوێتەوە. بۆیە ئەگەر هەموومان گەیشتینە لێکتێگەیشتنێکی هاوبەش و یەکتری قبووڵ بکەین، نەك خەڵکی دیکە، ئەوەش راستییە کە ئێمە هەموومان جیاوازین، بەڵام پێکەوە کار بکەین و یەکترمان قبووڵ بێت، بۆیە پێویستە متمانەمان بەیەکتری هەبێت و بە گومانەوە بڕوانینە هەموو کردارێك و پەرچەکرداریشمان هەبێت. ئێمە دەزانین کە عێراق لە چەندین پێکهاتە و نەتەوەی جیاواز پێکاهاتووە، بەڵام دەبێت کار بکەین کە یەکترمان قبووڵ بێت و پێکەوە بژین. نابێت هیچ کەسیش ببێتە هەڕەشە بۆ ئەوانی دیکە. بەداخەوە هێشتا پێموایە کە ئەو بیرکردنەوەی باڵادەستبوونه‌ دەسەڵاتدارە. من باسی ئەو سەرۆك وەزیرانە ناکەم، پێموایە کەسێکی زۆر باشە، بەڵام من باسی سیستەمەکە دەکەم، کە نابێت هیچ کات رێگە بدات دەسەڵات لەلایەن هیچ کەسێكه‌وه‌ پێشێل بکرێت و لەبەرژەوەندی خۆی بیقۆزێتەوە. باشە ئەگەر سبەی سەرۆك وەزیرانێکی باشمان نەبوو، باشە ئەگەر کەسێك هات ویستی بە شەڕ کێشەکان یەکلابکاتەوە! دەبێت سیستەمێك هەبێت رێگە لەو کارە بگرێت. ئەوەی ئێمە دەمانه‌وێت بەدەستی بهێنین ئەوەیە، کە میکانزمێك بێنینە ئاراوە، کە کەسێك بێت و به‌گوێره‌ی یاسا و دەستوور هەنگاو بنێت. بۆیە گرنگترین خاڵ جێبەجێکردنی دەستوورە و بنیاتنانی متمانەیە لەنێوان تاکەکانی کۆمەڵگه‌دا. 

پرسیار: جەنابی سەرۆك وەزیران، ئایا بە رای ئێوە ئەو هەنگاوانە چین کە وا دەکات متمانە لەنێو پێکهاتەکاندا دروست بێت؟

مەسرور بارزانی: پێموابێت ئاسانە. ئەگەر ئێمە رابردوو لەبیر بکەین و لەدەوری مێزێك کۆببینەوە و وەکو خۆمان بین و خۆمان لە بیرکردنەوەی رابردوو رزگار بکەین و ئەگەریش لەچواردەوری مێزەکە بیرۆکەی نوێ پێشنیاز بکەین، بەو هیوایەی کە بگەینە تێگەیشتنێکی هاوبەش بەوەی ئایندە دەبێ چۆن بێت، پێموابێت دەرفەتێکی گەورە هەیە بۆ بەرەوپێشچوون. ئێمە خاڵی هاوبەشمان زۆر زیاترە لە خاڵی ناکۆك. با کار لەسەر خاڵە هابەشەکان بکەین و خاڵە ناکۆکەکانمان لەبیر بکەین. ئەم هەنگاوە دەکرێت کاری لەسەر بکەین و دۆستەکانیشمان هاوکارمان بن. بەداخەوە هەندێک جار فاکتەری دەرەکی هەن، کە ده‌بنه‌ هۆی ئه‌وه‌ی نه‌گەینە ئەو جۆرە لێکتێگەیشتنە.

پرسیار: تۆ باست لە تەحەدییاتە ئابوورییەکان کرد و داواتکرد، هەماهەنگی زیاتر هەبێت لە بەرەنگاربوونەوەی ئەو تەحەدییاتانە. دەشزانین کە هەرێمی کوردستان پشتی بە داهاتی نەوت و گاز بەستووە بەشێوەیەکی فراوان، ئایا ئێوە هیچ پلانێكتان هەیە بۆ فرەچەشنکردنی سەرچاوەکانی داهاتی هەرێمی کوردستان؟

مەسرور بارزانی: بێگومان ئێمە کە لە کابینەی نوێ دەستبەکاربووین، بۆمان دەرکەوت کە سامانە سروشتییەکان بەتایبەت نەوت و گاز، رۆژێك هەر دێت کۆتاییان بێت، نابێت هەمیشە پشتی پێ ببەستین و بۆ ئەو مەبەستەش بڕیارماندا سەرچاوەکانی داهات فرەچەشن بکەین و سەرمایەگوزاری زیاترمان لە کەرتی کشتوکاڵ، پیشەسازی، گەشتوگوزار، پەروەردە و تەندروستیدا کرد و گەڕاین بەدوای ئه‌وه‌ی چ کەرتێك دەتوانێت داهاتی حکومەت زیاتر بکات. لە راستیشدا ئێمە لەم پلانەدا زۆر سەرکەوتوو بووین، سەرەڕای ئەو هەموو تەحەدی و زەحمەتیەی رووبەڕوومان بوونه‌وە، ئێمە توانیمان بەرهەمی کشتوکاڵیمان زیاد بکەین، بەڵام بەهۆی وشکەساڵییەوە هەندێك کێشەمان بۆ دروستبووە و ئێمە توانیمانە 12 سایلۆ دروست بکەین، کە زۆر گرنگە بۆ ئاسایشی خۆراکمان. جوتیارانمان توانای بەرهەمهێنانی 900 هەزار تۆن گەنمیان هەیە و ئەو سایلۆیانەشی دروستکراون، توانای وەرگرتنی ملیۆنێك و 200 هەزار تۆن گەنمیان هەیە، لەبەر ئەوە سایلۆکان توانای زۆر زیاتر گەنم وەرگرتنیان هەیە بە بەراورد لەو رێژەیەی جووتیارەکانمان بەرهەمی ده‌هێنن. ئەمەش بۆ ئەو مەبەستەی کە جووتیارانمان هان بدەین بەرهەمەکانیان زیاتر بکەن. ئەمە هەتا ئێستا کێشەی جووتیارەکانمان بووە، کە توانیویانە بەرهەمیان هەبێت، بەڵام نەیانتوانیووە بیفرۆشنەوە، ئێمە وامانکردووە کە ئەو کێشەیەی جووتیارانمان چارەسەر بێت، بەوەی هەرچیان هەیە لێیان بکڕینەوە، ئێمە لەمەشدا زۆر سەرکەوتوو بووین و پێموایە لە چەند ساڵی داهاتوودا دەتوانین بەرهەمی تەواومان هەبێت بۆ خەڵکەکەمان و هیواشم وایە کوردستان لە ئایندەدا ببێتە سەبەتەی خۆراك بۆ عێراق و تەواوی ناوچەکەش.

پرسیار: جەنابی سەرۆك وەزیران، سووریا ئێستا چووەتە قۆناغێکی نوێوە و یەکێك لەو ململانێیانەی هێشتا چارەسەر نەکراون لەو ناوچەیە، باکووری رۆژهەڵاتە و بۆچوونت بەرامبەر بە دۆخی ئەو ناوچەیە چییە؟ ئێستا کورد لەوێ لە گفتوگۆدایە لەگەڵ دیمەشق و لەگەڵ ئەوەش فشارەکانی تورکیا و جموجۆڵی رووسیاش هەیە. ئایا ئێوە هیچ رۆڵتان لەوێ هەیە و بۆچوونی هەرێمی کوردستانیش لەسەر ئەو پرسانە چییە؟

مەسرور بارزانی: ئێمە بۆچوونی جیاوازمان هەیە، کە چۆن ئیدارەی رۆژئاوای كوردستان بەڕێوەدەچێت، ئێمە لەسەرەتادا هیواخوازبووین هەموو لایەنەکانی کورد پێکەوە کار بکەن و نوێنەرایەتی شەرعی خۆیان هەبێت، جا ئەوکات پێکەوە بڕیار بدەن دەیانەوێت لەگەڵ دیمەشق گفتوگۆ بکەن یانیش بەشێوەیەکی دیکە مامەڵە لەگەڵ جیهان بکەن. بەداخەوە ئەمەش رووینه‌دا، لەبەرئەوەی ئەوان زۆر لە پەکەکەوە نزیکن دەستیان تێکەڵکردووە و پەکەکەش هۆکارە بەوەی کە رێگەنادات دیالۆگی کوردی – کوردی رووبدات. ئەمەش کێشەیەکی گەورەیە و ئێمە هەمیشە خوازیاربووین، کە هەموو لایەك پێکەوە بتوانن گفوگۆ بکەن و روانگەیەکی کوردانەیان بۆ ئایندەیان هەبێت. ئیداره‌ی رۆژئاوا نوێنه‌رایه‌تی هه‌موو كوردانی رۆژئاوا ناكات و پێموایە زۆربەی کورد لە رۆژئاوای کوردستان، پشتگیریی ئەو ئیدارەیەی ئێستا ناکەن. ئێمە دەمانەوێت هەموویان کۆبکەینەوە و پێکەوە کاربکەن، بەتایبەت بۆ قسەکردن لەسەر ئەوەی ئایا دەیەنەوێت گفتوگۆ بکەن لەگەڵ دیمەشق یان هەر لایەنێکی دیکە.