دیدار و کۆبوونەوەکانی مه‌سرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لەگەڵ به‌رپرسانی باڵای وڵاتان له مه‌نامه‌ی پایتەختی بەحرەین
K24- هه‌ولێر:
له‌په‌راوێزی به‌شداریكردنی له دایه‌لۆگی مه‌نامه 2021 له وڵاتی به‌حره‌ین، مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان ژماره‌یه‌ك دیدار و كۆبوونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ به‌رپرسه باڵاكانی جیهان ئه‌نجامدا كه به‌شداری دایه‌لۆگه‌كه بوون و رۆژی یه‌كه‌می دایه‌لۆگه‌كه‌ش پانێڵێكی پێشكه‌شكرد و تێیدا گرنگترین پرسه هه‌نووكه‌ییه‌كانی له‌سه‌ر ئاستی هه‌رێمی كوردستان، عێراق، ناوچه‌كه و جیهان به گشتی شرۆڤه كرد.
له‌و دیدار و كۆبوونه‌وانه‌ی سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ به‌رپرسه باڵاكانی جیهان، گفتوگۆ له‌باره‌ی پرسه گرنگ و هه‌نووكه‌یه‌كان كرا، له‌وانه‌ش پرسی رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی تیرۆر، گۆڕانكارییه‌كانی كه‌شوهه‌وا، په‌تای كۆرۆنا و كاریگه‌رییه‌كانی له‌سه‌ر ئابووری جیهان، كێشه‌ی په‌نابه‌رانی سه‌ر سنووره‌كان و به‌رده‌وامی هاوكارییه‌كانی هاوپه‌یمانان بۆ هه‌رێمی كوردستان و هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ی كرا و جه‌خت له‌سه‌ر گرنگیی پێگه‌ی هه‌رێمی كوردستان له ناوچه‌كه و جیهان كرایه‌وه.
مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و شا حه‌مه‌د بن عیسا ئال خه‌لیفه، پاشای به‌حره‌ین دیدارێكیان ئه‌نجامدا و سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێم حۆشحاڵی خۆی به‌و دیداره نیشاندا و سوپاسی خه‌ڵكی به‌حره‌ینی كرد و له تویتێكدا دووپاتیكرده‌وه، "خۆشحاڵم كه چاوم به شا حه‌مه‌د بن عیسا ئال خه‌لیفه پاشای به‌حره‌ین كه‌وت و سوپاسی خه‌ڵكی به‌حره‌ینم كرد، بۆ ئه‌و میواندارییه به‌نرخه‌ی بۆ منیان كرد".
دیدارێكی دیكه‌ی مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ شازادە سەلمان بن حەمەد ئالخەلیفە، شازادەی جێنشین و جێگری فەرماندەی گشتی هیزە چەکدارەکان و سەرۆك وەزیران و سەرۆکی ئەنجومەنی پێشخستنی ئابووری بەحرەین بوو و گفتوگۆ له‌بارەی بارودۆخی گشتیی عێراق و گۆڕانکاری و پێشهاتەکانی ناوچەکە و پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی شانشینی بەحرەین لەگەڵ عێراق و هەرێمی کوردستان کرا.
هەردوولا جەختیان لە گرنگی بەهێزکردن و رەخساندنی دەرفەتەکانی وەبەرهێنان کردەوە له‌سه‌ر بنه‌مای سوودوه‌رگرتن له ئەزموونی وەبەرهێنانی بەحرەین.
هه‌ر له مه‌نامه، مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ لۆید ئۆستن وەزیری بەرگری ئەمەریکا کۆبووەوه و لە کۆبوونەوەکەدا، وەزیری بەرگری ئەمەریکا، بەڕێز و پێزانینەوە ئاماژەی بە رۆڵ و پێگەی کاریگەری سەرۆك مەسعود بارزانی کرد لە هەرێمی کوردستان و عێراقدا و جەختی کردەوە، هەرێمی کوردستان هاوبەش و هاوپەیمانێکی گرنگی ئەمەریکایە لە ناوچەکە و دووپاتیشی کردەوە، ئەمەریکا بەردەوام دەبێت لە پشتگيریکردنی هەرێمی کوردستان و بەتایبەتی هێزی پێشمەرگە لە رووبەڕووبوونەوەی داعش.
سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، سوپاسی پشتیوانیی بەردەوامی ئەمەریکای کرد و جەختی لە گرنگیی چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵی و هەبوونی هەماهەنگیی ئەمنی لە ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم کردەوە.
دایەلۆگی ستراتیجی ئەمەریکا و عێراق و گرنگیی جێبەجێکردنی رێککەوتننامەی شنگال، تەوەرێکی دیکەی گفتوگۆکانی کۆبوونەوەکە بوو.
هه‌روه‌ها سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان لەگەڵ "برێت مەکگورك"، رێکخه‌ری کاروباری رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و باکوری ئەفریقيا له کۆشکی سپی کۆبووەوە و لە دیدارەکەدا، گۆڕانکاری و پێشهاتەکانی ناوچەکە و بارودۆخی گشتیی عێراق دوای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران و پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و ئەمەریکا تاووتوێ کران و جەختيش لەسه‌ر برەودان بە هەماهەنگیی و هاریکاری کرایه‌وه، لە پێناو ئارامی و سەقامگیربوونی دۆخی عێراق و ناوچەکە.
مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە شاری مەنامە، لەگەڵ نیکۆس دەندیاس وەزیری دەرەوەی یۆنان کۆبووەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق دوای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران و برەودان بە پەیوەندییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و یۆنان تاووتوی کرا.
چاکسازییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و دەرفەتەکانی وەبەرهێنان، ڕووبەڕووبوونەوەی هەڕەشەکانی تیرۆریستانی داعش، گرنگیی چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵی لەسەر بنەمای دەستوور، بارودۆخی سووریا و ناوچەکە، چەند تەوەرێکی دیکەی گفتوگۆکانی دیدارەکە بوو.
له درێژه‌ی دیدار و كۆبوونه‌وه‌كانیدا له‌گه‌ڵ به‌رپرسانی وڵاتانی ناوچه‌كه و جیهان، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، لەگەڵ ئەیمەن سەفەدی، جێگری سەرۆك وەزیران و وەزیری دەرەوەی ئوردن کۆبووەوە.
لە دیدارەکەدا پەیوەندییە مێژووییەکانی ئوردن و هەرێمی کوردستان و دوایین گۆڕانکارییەکانی عێراق و ناوچەکە تاووتوێ کرا.
جێگری سەرۆك وەزیران و وەزیری دەرەوەی ئوردن، سڵاو و رێزی شا عەبدوڵڵا، شای ئوردنی بە سەرۆکی حکومەت گەیاند و ئامادەیی وڵاتەکەشی بۆ برەودان بە پەیوەندیی هەمەلایەنە لە گەڵ هەرێمی کوردستان دەربری.
سەرۆکی حکومەته هه‌رێم سوپاسی پشتیوانیی بەردەوامی شا عەبدوڵڵا و ئوردنی کرد و جەختی لە گرنگیی فراوانکردنی بوارەکانی هاریکاری و هەماهەنگیی لە گەڵ ئوردن کردەوە.
هه‌روه‌ها مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لەگەڵ ئەحمەد ئەبول غەیت، ئەمینداری گشتیی کۆمکاری عەرەبی کۆبووەوه و دۆخی عێراق دوای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران و پەیوەندی کۆمکاری عەرەبی و هەرێمی کوردستان تاووتوێ کران.
لە کۆبوونەوەکەدا جەخت لە گرنگیی هاریکاری و هەماهەنگیی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی کێشە و ئاستەنگە هەرێمییەکان کرا.
له دیدارێكی نێوان مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و میگێل بیرگەر، وەزیری دەوڵەت بۆ کاروباری دەرەوەی ئەڵمانیاش، گفتوگۆ له‌باره‌ی پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی ئەڵمانیا و هەرێمی کوردستان و دۆخی کۆچبەران لەسەر سنووری بێلارووس و پۆڵەندا کرا.
وەزیری دەوڵەتی ئەڵمانیا، سوپاسی حکومەتی هەرێمی کوردستانی کرد بۆ ئەو رێکارانەی گرتوویەتەبەر لە بەرامبەر ئەوانەی بازرگانی بە مرۆڤەوە دەکەن ورێگریکردن لە کۆچکردنی نایاسایی و کارئاسانیکردن بۆ گەڕانەوەی ئارەزوومەندانەی کۆچبەران بۆ هەرێمی کوردستان.
سەرۆکی حکومەت، ئاماژەی بەوەدا کە هەرێمی کوردستان، پێشوازی لە هەر هاریکاریی و هەماهەنگییەک لە گەڵ وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا دەکات بۆ بەهاناوەچوون و چارەسەرکردنی کێشەی کۆچبەرانی سنووری بێلارووس و پۆڵەندا.
لە تەوەرێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا، چاکسازییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و دەرفەتەکانی برەودان بە وەبەرهێنان و پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵی و بارودخی گشتی عێراق دوای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران تاووتوێ کرا.
مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان دیدارێكی تایبه‌تی لەگەڵ خەلیفە شاهین ئەلمەرەر وەزیری دەوڵەت لە وەزارەتی دەرەوەی ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی سازكرد.
لە کۆبوونەوەکەدا دوايين پێشهات و په‌ره‌سه‌ندنه‌كانى ناوچه‌كه به‌گشتى و پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و ئیمارات تاووتوێ کرا و جەخت لە گرنگیی برەودان بە بە هاریکاری و هەماهەنگیی لەنێوان هەردوولا کرا لە پێناو سەقامگیری ناوچەکە.
مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە شاری مەنامەی پایتەختی بەحرەین، لەگەڵ زاکی محەمەد وەزیری دەوڵەتی سینگاپور بۆ کاروباری بەرگری کۆبووەوە.
لە کۆبوونەوەکەدا گفتوگۆ دەربارەی بارودۆخی گشتیی عێراق و گۆڕانکارییەکانی ناوچەکە و پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی نێوان هەردوولا کرا، بەتایبەتی لە بواری ئاڵوگۆڕی بازرگانی و سوود وەرگرتن لە ئەزموونی سەرکەوتووی سینگاپور لە بواری ئابووری و بەڕێوەبردندا.
مه‌سرور بارزانی له‌گه‌ڵ سێر ستیفن لەڤگرۆڤ، راوێژکاری ئاسایشی نیشتمانیی بەریتانیا کۆبووەوە و گفتوگۆ له‌بارەی دۆخی عێراق و ناوچەکە و برەودان بە پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و بەریتانیا کرا و جەخت لە گرنگیی بەردەوامبوونی هەماهەنگیی و هاریکاری بۆ رووبەڕووبوونەوەی هەڕەشەکانی تیرۆریستانی داعش کرایەوە .
چاکسازییەکانی وەزارەتی پێشمەرگە و چەند بابەتێکی جێی بایەخی هاوبەش، تەوەرێکی دیکەی گفتوگۆکانی دیدارەکە بوون.
رۆژی هه‌ینی، كاتژمێر 5:30 خوله‌كی ئێواره مه‌سرور بارزانی به‌شداری له پانێڵێكدا كرد و دووپاتیكرده‌وه، هه‌رێمی كوردستان پێویستی به كاته، بۆ ئه‌نجدامدانی چاكسازی.
سه‌باره‌ت به گرووپه‌كانی سه‌ر به حه‌شدی شه‌عبیش، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێم گوتی: حه‌شدی شه‌عبی دامه‌زراوه‌یه‌كی یه‌كانگیر نییه، به‌ڵام هه‌موو پێكهاته‌كانی ناو حه‌شد له یاسا ده‌رچوو نین و وه‌ك رایگه‌یاند، نابێت چه‌ك بۆ یه‌كلاكردنه‌وه‌ی كێشه سیاسییه‌كان به‌كاربهێنرێت و ده‌بێت میلیشیاكان چه‌كه‌كانیان له به‌رژه‌وه‌ندی وڵات دابنێن.
له به‌شێكی دیكه‌ی پانێڵه‌كه‌یدا، مه‌سرور بارزانی ئاماژه‌ی به ئاسایش و سه‌قامگیری هه‌رێمی كوردستان كرد و دووپاتیكرده‌وه، هه‌رێمی كوردستان بووه‌ته وارگه‌یه‌كی سه‌قامگیر له ناوچه‌كه، به‌ڵام وه‌ك جه‌ختی كرده‌وه، به‌رقه‌راركردنی سه‌قامگیری له هه‌رێمی كوردستان بێ قوربانیدان نه‌بووه، بۆیه له‌سه‌ر ئاستی ناوچه‌كه‌ش پێویسته كار بۆ سه‌قامگیری به‌رده‌وام بكه‌ین. روونیشیكرده‌وه، به‌داخه‌وه كاری به یه‌كه‌وه‌یی له‌سه‌ر ئاستی ناوچه‌كه به‌دی ناكرێت.
هه‌روه‌ها گوتی: له رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست پێویستیمان به په‌یكه‌ربه‌ندییه‌كی نوێی ئاسایشه، پێویسته وڵاتانی ناوچه‌كه له‌نێو په‌یكه‌ربه‌ندی نوێی ئاسایشدا بن له ناویشیاندا ئێران و گوتیشی: نه‌بوونی دادپه‌روه‌ری و سه‌قامگیری ئابووری، هۆكاری به‌رده‌وامبوونی مه‌ترسییه‌كانی داعشن.
سه‌باره‌ت به پرسی كۆچكردنیش، مه‌سرور بارزانی روونیكرده‌وه، كۆچكردن دیارده‌یه‌كی جیهانییه و له هه‌موو شوێنێك هه‌یه، به‌ڵام تۆڕی شاره‌زا به مه‌رامی سیاسی، بارزگانیان به هاووڵاتیانی ئێمه كرد و جه‌ختی كرده‌وه، نابێت به‌هیچ شێوه‌یه‌ك هاووڵاتیان وه‌ك چه‌ك به‌كاربهێنرێن.
مه‌ترسی و كاریگه‌رییه‌كانی گۆڕانكاریی له كه‌شوهه‌وای زه‌وی، به‌شێكی دیكه‌ی پانێڵه‌كه‌ی مه‌سرور بارزانی پێكهێنا و له‌و باره‌یه‌وه گوتی: گۆڕانكاری كه‌شوهه‌وا له رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست ده‌ستپێكردووه.
مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له به‌رده‌وامی گوته‌كانیدا تیشكی خسته سه‌ر دۆخی ئابووریی هه‌رێمی كوردستان له چه‌ند ساڵی رابردوو و پرسه داراییه‌كانی نێوان هه‌ولێر و به‌غدا و گوتی: له چه‌ند ساڵی رابردوودا ته‌نیا به 5%ی بودجه‌ی عێراق پرۆژه‌مان كردووه، به‌ڵام پرسیاره‌كه ئه‌وه‌یه 95%ی بودجه‌ی عێراق له چی خه‌رج كراوه؟
له‌باره‌ی په‌یوه‌ندی نێوان هه‌رێمی كوردستان رۆژئاوای كوردستانیش مه‌سرور گوتی: ئیداره‌ی رۆژئاوا نوێنه‌رایه‌تی هه‌موو كوردانی رۆژئاوا ناكات و نابێت به نوێنه‌رایه‌تی هه‌موو كورد دانوستان له‌گه‌ڵ دیمه‌شق بكات و دووپاتیكرده‌وه، ئێمه پشتیوانی دیالۆگی كوردی – كوردی ده‌كه‌ین و گوتیشی: به‌هۆی ده‌ستوه‌ردانه‌كانی په‌كه‌كه، حكومه‌تی هه‌رێم په‌یوه‌ندییه‌كی ئاسایی له‌گه‌ڵ رۆژئاوای كوردستان نییه.
ئه‌مڕۆش به‌ر له گه‌ڕانه‌وه‌ی بۆ هه‌رێمی كوردستان، مه‌سرور بارزانی، سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له لێدوانێكی رۆژنامه‌وانیدا له شاری مه‌نامه دووپاتیكرده‌وه، له كۆڕبه‌ندی مه‌نامه به‌شدارییه‌كی كارامان كردووه و له‌گه‌ڵ زۆر له به‌شدابووانی كۆڕبه‌نده دیدارمان كردووه، كه پاراستنی ئاسایش و هاوكاری یه‌كتر ته‌وه‌ری سه‌ره‌كی بووه.
مه‌سرور بارزانی گوتی: به‌شدارییه‌كی باشمان هه‌بووه، به‌شداری پا‌نێڵ و چه‌ندین دیداری دوو به دوومان كرد، له‌گه‌ڵ زۆر له به‌شداربووانی كۆڕبه‌ندی مه‌نامه، هه‌مووشی له‌سه‌ر چۆنیه‌تی پاراستنی ئاسایش و هاوكاری یه‌كترمان بووه، له‌گه‌ڵ ئه‌و ته‌حه‌دیاتانه‌ی رووبه‌ڕووی ناوچه‌كه به‌گشتی بووه‌ته‌وه.
گوتیشی: له‌كۆڕبه‌نده‌كه ئێمه وه‌كو به‌شێكی كاریگه‌ر له‌و ناوچانه به گرنگمان زانی بیروبۆچوونه‌كانی خۆمان له‌گه‌ڵ ئه‌وان باس بكه‌ین، پێمانوایه چیتر بابه‌تی ئاسایش بابه‌تی ناوچه‌یه‌كی به‌ته‌نیا نه‌ماوه، پێویستی به‌هاوكارییه‌كی هه‌مه‌لایه‌نه هه‌یه، ئه‌مه‌شمان بینی، كه له‌م كۆڕبه‌نده باس ده‌كرا، ئه‌وه‌ی هه‌ستیشمان كرد، گرنگییه‌كی زۆریان به هه‌رێمی كوردستان و ناوچه‌كه به‌گشتی داوه.
رۆژی هه‌ینی، مه‌سرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی ھەرێمی کوردستان به مه‌به‌ستی به‌شداریكردن له "دایه‌لۆگی مه‌نامه 2021" به سه‌رۆكایه‌تی شاندێك گه‌یشته مه‌نامه‌ی پایته‌ختی به‌حره‌ین.
ئێوارەی ئەمڕۆ یەکشەممە، 21ی نۆڤێمبەر، مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە دوای بەشداریکردنی لە لوتکەی کۆڕبەندی (دایەلۆگی مەنامە 2021) کە بە بەشداری بەرپرسانی باڵای جیهانی، بۆ ماوەی سێ رۆژ لە مەنامەی پایتەختی شانشینی بەحرەین سازکرابوو، گەڕایەوە هەولێر.
H.B