پسپۆڕە بیانییەکانی بواری وزە: بەغدا خۆی پەراوێز دەخات

K24 - هەولێر:

ئاژانسی فرانس پرێس لە راپۆرتێکی شیکاریدا کە رای پسپۆڕانی عێراقی و بیانیی بواری وزەی تێدا خستووەتەڕوو، باس لە بڕیارەکانی ئەمدواییەی دادگای باڵای فیدراڵی عێراق لەبارەی دۆسیەی نەوتی هەرێمی کوردستان دەکات و پێیوایە حکومەتی عێراق بەو کارەی، خۆی لە بازاڕی وزەی جیهانی پەراوێز دەخات.

ئاژانسەکە باسی لەوە کردوە، لە کاتێکدا عێراق دووەم گەورەترین وڵاتی نەوتییە لە ئۆپێك و لە رۆژێکدا سێ ملیۆن و 300 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم دەهێنێت، داوا دەکات قسەی خۆی هەبێت لە بەڕێوەبردنی ئەو سامانە نەوتییانەی لە کوردستان دەردەهێنرێن.

ئاماژە بەوەشدرا، حکومەتی هەرێمی کوردستان بەرهەمی نەوتی رۆژانەی نزیکەی 450 هەزار بەرمیلە و پێیوایە حکومەتی ناوەندی هەوڵی کۆنترۆڵکردنی سامانی نەوتی هەرێمی کوردستان دەدات.

فرانس پرێس لە زاری بیلال وەهاب، توێژەر لە (پەیمانگای واشنتن بۆ سیاسەتی ڕۆژهەڵاتی نزیک) باسی لەوە کرد، "هەریەك لە هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵی، بە گوێرەی کەشوهەوای سیاسی باو، شێوازی پاداشت و سزا بەکاردەهێنن".

ناوبراو گوتیشی: لەکاتێکدا رێكکەوتنێکی سیاسی لە نێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراقی هەبوو، دادگاکان بێدەنگ بوون، بەڵام کە ناکۆکییەکان دەستیانپێکردەوە، دادگاکان بێدەنگییان شکاند.

لە مانگی شوباتی 2022، دادگای باڵای عێراق بە بڕیارێك، گرێبەستەکانی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و چوار کۆمپانیای نەوتیی نێودەوڵەتی ئەمەریکی و ئەوروپی بە نایاسایی لە قەڵەمدا، هەروەها یاسای نەوت و گازی هەرێمی کوردستان کە لە ساڵی 2007 دەرچووە، بە نادەستووری ناساند.

"عێراق وێنەی وڵاتێکی بەرهەمهێنەری نەوت نادات"

یەسار مالیکی، پسپۆڕی ئابووری لە ماڵپەڕی MEES  تایبەت بە (راپرسی ئابووریی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست) بە فرانس پرێسی راگەیاند، "کاتێک بەغدا هەوڵی دەرکردنی کۆمپانیا نەوتییە بیانییەکان لە هەرێمی کوردستان دەدات، وێنەی وڵاتێکی گرنگی بەرهەمهێنەری نەوت بە عێراق نادات، کە پێشوازی لە وەبەرهێنانی بیانی بکات".

یەسار مالیکی پێیوایە، گرژییەکانی نێوان حکومەتی عێراق و هەرێمی کوردستان، "زیان بە ناوبانگی کەرتی وزەی عێراق دەگەیەنن".

ناوبراو گوتیشی: "گومان خستنە سەر گرێبەستەکان و ناکۆکییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراقی، ئەو وەبەرهێنەرە بیانییانە دووردەخاتەوە کە عێراق زۆر پێویستی پێیانە".

سەرەتای دروستبوونی ناکۆکییەکان

فرانس پرێس باسی لەوەش کردووە، ناکۆکییەکان کاتێك سەریانهەڵداوە، کە هاوپەیمانی رزگاری نیشتمانی (پارتی دیموکراتی کوردستان، رەوتی سەدر و سوننەکان) کاندیدی خۆیان بۆ پۆستی سەرۆک کۆمار دەستنیشان کرد و خاوەن دەنگی زۆرینەی پەرلەمانی عێراق بوون.

یەسار مالیکی گوتیشی: "ریزبەندی رووداوەکان دەریدەخەن، قەیرانی سیاسی عێراق، لەو کاتەوە دەستی پێکردووە کە پارتی دیموکراتی کوردستان لە رووبەڕووبوونەوەی چوارچێوەی هەماهەنگیی کە لەلایەن ئێرانەوە پاڵپشتی دەکرێت، نزیکی رەوتی سەدر بووە و پێکەوە لەگەڵ سوننەکان هاوپەیمانی رزگاری نیشتمانییان دروست کرد".

لە راپۆرتەکەی فرانس پرێسدا هاتووە، بەهۆی فشارەکانی بەغداوە سێ کۆمپانیای خزمەتگوزاری کارەکانیان لە هەرێمی کوردستان راگرت.

هەوڵەکانی هەرێمی کوردستان

فرانس پرێس سەبارەت بە هەرێمی کوردستان نووسویەتی، "حکومەتی هەرێمی کوردستان دەیەوێت دەرگای دانوستان لە پێناو پاراستنی سەربەخۆیی خۆی لە بواری نەوتدا، بکاتەوە".

فرانس پرێس بە ئاماژەدان بە زانیارییەکانی وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان، باس لەوە دەکات، هەرێمی کوردستان كار بۆ دامەزراندنی دوو كۆمپانیای تایبەت بە گەڕان و بەبازاڕكردنی نەوت دەكات، کە بە هاوبەشی لەگەڵ بەغدا كاربكەن، ئەم پێشنیازەش خراوەتە بەردەم حكومەتی فیدراڵ.

فرانس پرێس لەزاری یەسار مالیکی، پسپۆڕی سیاسی و ئابووری دەڵێت، عێراق وڵاتێکە لەسەر بنەمای تەوافوق و سازان پێکهاتووە، باشترین چارەسەریش بریتییە لە "رێککەوتنی سیاسی" کە گەرەنتی پەسەندکردنی یاسایەکی "نەرم" لەلایەن بەغداوە بدرێت بۆ رێکخستن و بەڕێوەبردنی دۆسیەی نەوت.