نێچیرڤان بارزانی: چارهسهركردنی كێشهكانی نێوان ههولێر و بهغدا كلیلی سهقامگیری و ئارامی عێراقه
K24 – ههولێر:
سهرۆكی ههرێمی كوردستان رایدهگهیهنێت، هیوادارم به زووترین كات حكومهتی نوێی عێراق پێكبهێنرێت و چارهسهركردنی كێشهكانی نێوان ههرێمی كوردستان و بهغدا، كلیلی سهقامگیری و ئارامی عێراقه.
نێچیرڤان بارزانی سهرۆكی ههرێمی كوردستان، له میانهی پێشكهشكردنی گوتارێك له رێوڕهسمی ئاههنگی دهرچووانی زانكۆی دهۆك رایگهیاند، "دووباره پیرۆزبایی له سهرۆكوهزیرانی عێراق دهكهم، هیوادارم به زووترین كات حكومهتی نوێ پێكبهێنرێت".
گوتیشی: "پێویسته لایهنه عێراقییهكان پهند له ههڵهكانی رابردوو وهربگرن، دهبێت كێشهكانی نێوان ههرێمی كوردستان و بهغدا، لهسهر بنهمای دهستوور چارهسهربكرێن، چونكه ئهمه كلیلی ئارامی و سهقامگیری عێراقه".
له درێژهی گوتارهكهیدا سهرۆكی ههرێمی كوردستان، به قوتابییانی دهرچووی زانكۆی دهۆكی راگهیاند، دهبێت ئهو زانست و پسپۆرێتییهی كه له میانهی خوێندن بهدهستتانهێنا، بۆ ئاوهدانكردنهوهی وڵاتی خۆتان بهكاریبهێنن.
راشیگهیاند، بهردهوام ههوڵ بۆ پێشخستنی خۆتان بدهن، كاری خۆبهخشی لهگهڵ رێكخراوهكان ئهنجامبدهن، بۆ ئهوهی ئهزموونی زیاتر پهیدابكهن، چونكه ژمارهی دهرچووان و پێویستی بازاڕی كار، هاوسهنگ نییه".
دهشڵێت: "پێویسته ئهو ئهزموونهی ئێوه، لێبوردهیی و پێكهوهژیان قوڵتربكاتهوه، بهتایبهتی له پارێزگای دهۆك".
روونیشیكردهوه، ناكرێت قوتابی له دوای تهواوكردنی زانكۆ بیر لهوه بكاتهوه كه ئیدی فێربوون كۆتاییهات، چونكه ههمیشه فێربوون و دوونیابینین كۆتایی نایهت، مرۆڤ چهندی زۆرتر بزانێت، باشتر تێدهگات كه هێشتا زۆری مایه تێبگات و ببن به رۆناكی بۆ دهوروبهری خۆتان.
دهقى گوتارى نێچيرڤان بارزانی:
گهلهك خۆشحالم كو ڤێ ئێڤاريێ، ئهم پێكڤه دگهل دهرچوويێت هێژا يێت خولا بيست و حهفتێ يا زانكۆيا دهۆكێ و مالبات و كهسوكارێت وان، بهشدارييا خۆشى و شادييا ههوه دكهين. ژ دل و ب گهرمى پيرۆزباهيێ ل ئێك ب ئێكى دهرچوويا و دايكوباب و كهسوكارێت وا دكهم. هيڤيا سهركهفتنا بهردهوام بۆ دهرچوويا د ههمی وارێن ژیانێدا دخازم.
دهستخۆشى و پێزانين بۆ سهرۆك و مامۆستا و فهرمانبهرێت زانكۆيا دهۆكێ كو دگهل قوتابيا ماندى بووين. سپاس و دهستخۆشى بۆ دايكوبابێت دهرچوويا. ئهو هاريكار بوون و زهحمهت كێشا، دا ئهڤرۆ ببينن كو كچ و كوڕێت وان، سهركهفتى زانكۆ خهلاس كر و قۆناغهكا دى يا ژيانێ و بهرپرسياريێ دهستپێدكهن.
دهرچوويێت هێژا
هوين ئهڤرۆ دهربازى قۆناغهكا دى يا ژيانێ دبن. ژ ئهڤرۆ پێڤه دێ بهرپرسياريا كار و خزمهتا وهلاتى، گرنه سهر ملێ خۆ. چ ئهوێت كو دێ ل كهرتێ گشتى، يان تايبهت، يان دگهل ڕێكخراوێت جڤاكا مهدهنى شۆل كهن. ژبهر هندێ ئێدى بهرپرسياريا ههوه، ژ ئهڤرۆ وێڤه دێ مهزنتر بيت.
پشتى چهندين سالێت خويندنێ و خۆمانديكرنێ، هوين دڤێت ئهڤرۆ ب دلهكێ گهرم و پڕ ئومێد، ب گهشبينى، گاڤا بۆ داهاتيێ ژيان و كارێ خۆ پاڤێژن. دڤێت ئهو زانست و شههرهزايى و پسپۆڕييا كو ههوه د سالێت خويندنێدا ل زانكۆيێ بدهستڤه ئيناى، ب شێوهيهكێ كارا و ب ڕێكوپێكى د خزمهتا مللهت و ئاڤاكرن و بهرهڤپێشبرنا وهلاتێ خۆ بكار بینن.
ئهڤه ڕاستييهكه كو ههژمارا دهرچوويا و پێويستييا بازاڕێ كارى يا ههڤسهنگ نييه و بۆ ههمى دهرچوويا يا بساناهى نابيت كارهكى ببينن. بهلێ یا ژ ههر تشتهكێ گرینگتر ئهوه كو هوين بێ هيڤى نهبن. دڤێت ههر ههوڵ بدهن بۆ خۆپێشئێخستنێ. بهلكى هندهك بشێن ههيامهكێ خۆبهخشانه كارى دگهل ڕێكخراو و دهزگههێن جڤاكا مهدهنى و كارێ مرۆڤایهتی بكهن، ئهڤه دێ خۆپێگههاندن و ئهزموونا ههوه دهولهمهنتر و دێ شانسێ ههوه ژى زێدهتر كهت بۆ پهیداكرنا كاری.
هوين كو ژ جهـ و دهڤهرێت جدا يێت كوردستانێ ئهڤرۆ هاتن و ل زانكۆيێ پێكڤه بوون، دڤێت گيانێ ههڤالينى و ئهزموونا خۆ يا پێكڤهكاركرنێ و پێكڤهبوونێ، يا ههڤبهشيێ و بهشدارييا خۆ يا سالێت زانكۆيێ، دگهل خۆ ببهنه ناڤ جڤاكێ. دگهل خۆ ببهنه جهێ كارى و د ژيانا ههوه يا ڕۆژانهدا پێويسته ڕهنگڤهدهت. دڤێت ئهڤ ئهزموونا ههوه، كولتوورێ لێبوردهيى و پێكڤهژيانێ و ههڤقهبوولكرنێ ل كوردستانێ كويرتر و فرههتر بكهت بتایبهتی له پارێزگهها خۆشتهڤییا دهۆكێ.
دهرچوويێت هێژا
چ جارا نهبێژن و وهسا هزر نهكهن كو ههوه قۆناغا زانكۆيێ بدويماهى ئينا و ئێدى پێويستى و ههولدانا ههوه ژبۆ فێربوونێ بديماهى تێت! نهخێر، چ جارا فێربوون و بهرفرههكرنا ئاستێ زانين و تێگههشتن و دنيابينيا مرۆڤى بديماهى ناهێت! مرۆڤ هندى زۆرتر بزانيت، دێ باشتر تێگههيت كو هێشتا گهلهكێ ماى بزانيت. چ جارا ديماهيا فێربوون و زانينێ نينه! دڤێت ههر ڕۆژ ئاستێ فێربوون و زانين و شاهرهزاييا خۆ بلندتر بكهن. دڤێت هوين ببنه ڕۆناهييهك بۆ دهوروبهرێ خۆ، دا ڕۆناهیتر بكهن.
پێشكهفتنا بلهز يا زانستى و تهكنهلۆژى، وهسا كريه كو ژيان ژى گهلهك بلهز پێشكهڤيت. پێويسته ڕۆژانه دگهل پێشكهفتنێت نوى يێت سهردهمى، مرۆڤ ژى دگهل پێشكهفتنا، خۆ نويڤهكهت. ئهگهر نه، دێ ل پاش مينين و ناگههينه كاروانێ مللهتێت پێشكهفتى یێت جیهانێ! گۆڕانكارى و خۆنويكرن و ڤێڕاگههشتن ب كاروانێ پێشكهفتنێ، ههم وهكى تاكهكهسهك ئهركێ ههوهيه، ههم ژى وهك سيستمێ پهروهرده و خويندن و فێركردنێ، ئهركێ لايهنێت پهيوهنداره. بۆ گهل و وهلاتێ مه هيچ تشتهكێ دى، هندى زانين و فێربوون و سيستهمهكێ باش و پێشكهفتى يێ پهروهردهيى، پێويست نيه!
ئهڤه بۆ مه ههوجهدارييهكا ژيانييه. بۆ مللهتێ مه پێدڤییهكا گهلهكا گرنگه بۆ ئهڤرۆ و پاشهڕۆژا وان. وهك مه بهرێ ژى گۆتييه: كليلا سهركهفتنێ، سيستهمهكێ باش يێ پهروهردێيه. لسهر ڤى بنهماى ژى، بهرى نهۆ ل ههرێما كوردستانێ چهندين ههول هاتينهدان كو جهێ دهستخۆشيێنه، ئهو ههولێن هاتینه دان ل وهزارهتا پهروهردهیا حكوومهتا ههرێمێ، وهزارهتا خویندنا بلند و جهنابێ سهرۆك وهزیران و ههمی حكوومهتا ههرێمێ، لێ بێگومان ئهڤه پرۆسهيهكه دڤێت ههرا بهردهوام بيت و دگهل نويترين پێشكهفتنێت جيهانێ بچيت.
ب تنێ سيستهمهكێ پهروهردهيى يێ باش و پێشكهفتى، دێ شێت هاريكاريا مه بكهت بۆ ههبوونا نها و پاشهڕۆژهكا مسۆگهر و گهشتر بۆ مللهتێ مه. ب تنێ سيستهمهكێ پهروهردهيى يێ باش و پێشكهفتى، دێ شێت جڤاكهكا پێشكهفتى يا ڤهكرى ئاڤاكهت. زانين و زانست و فێربوون، هێزهكا مهزنا ژبنههاتيه. ئهو هێزا كو دێ نها و پاشهڕۆژا مه پارێزيت.
ئامادهبوويێن ڕێزدار
دگهل ههمى پێشكهفتنا، ل ههرێما كوردستانێ هێشتا گهلهك كار مايه دڤێت بێنه كرن. دڤێت ئهم د گهلهك وارێت جدادا، بهردهوام بین لسهر كارێ خۆ. ههر ژ ئاڤاكرنا مرۆڤان و مرۆڤسازيێ، ههتا دگههيته مفاديتنا ژ ههمى دهرفهت و دهولهمهنديێت وهلاتێ مه.
گهلهك پێويسته ئامادهيى و پهيمانگههـ و كۆلێژێت زۆرتر و باشتر يێت پيشهيى و كارسازى و كارێ دهستى و هۆستاكاريێ د وهڵاتێ مهدا بێنه ڤهكرن. ژبهر هندێ دڤێت ئهم د سيستهمێ پهروهردێدا، بها و گرنگييهكا تايبهت بدهينه بازاڕێ كارى و باڵانس و ههڤسهنگييهكێ دناڤبهرا وارێ خويندنێ و بازاڕێ كارى و پێويستى و ههوجهداريێت ويدا چێكهين. بۆ ڤێ چهندێ دڤێت بهردهوام سێكوچكا (حكوومهت ـ بازاڕ ـ زانكۆ) ڤێكرا هاريكار و ههماههنگ و تهمامكارێت ئێكودو بن.
وهلاتێ مه خودانێ گهلهك دهولهمهنديێت سروشتى و مرۆڤييه، دڤێت ئهم نڤشێ نهۆ و يێ داهاتى لدويڤ پێويستى و دهرفهتێت ههيى ئاماده بكهين. دهرفهت و شيان ههنه كو ژێرخانێ كشتوكالى و گهشتيارى و پيشهسازى ل ههرێما كوردستانێ بێته موكومكرن. دڤێت هوين گرنگيێ بدهنه كار و بزنسێت ئۆنلاين. بۆ ڤێ چهندێ و بۆ ههمی پێشكهفتنهكا دى ژى، دڤێت ئهم بهرى ههر تشتى و دهسپێكێ، ژێرخانێ پهروهردهيى موكوم بكهين.
دهرچوونا زانكۆيێ، چێنابيت بتنێ باوهڕنامهك بيت! دڤێت زانكۆيێت مه، سيستمێ مه يێ پهروهردهيى، مرۆڤێ هزركهر، ئاڤاكار و داهێنهر بهرههم بينن. دهرچوويێت زانكۆيێ، دڤێت ب زانين و فێربوون و پسپۆڕيا خۆ، دهرفهتا كارى بۆ خۆ و بۆ دهوروبهرێ خۆ ژى پهيدا بكهن.
قوتابی یێت خۆشتڤی و ئامادهبوویێت ڕێزدار
جهێ دلخۆشييهكا مهزنه كو ئهم ئهڤرۆ ل زانكۆيا دهۆكێ ئهنجامێ بڕيارهكا دروست يا بهرى سيهـ سالا دبينين. سالا 1992ێ، ڕێزدار د. عيسمهت محهمهد خالد و هژمارهكا مامۆستايێت هێژايێت دهۆكێ، سهرهدانا جهنابێ سهرۆك بارزانى كرن و داخازا ڤهكرنا زانكۆيهكێ ل دهۆكێ كرن. جهنابێ وان ژى ههمى پشتهڤانى كر و زانكۆ هاته ئاڤاكرن.
سهرۆكێ زانكۆیێ و ئهو مامۆستایێن كو بهرێ بنیاتێ ڤێ زانكۆیێ دانای، ئهڤرۆ و دڤێ ڕۆژێدا جارهكا دی دهستخۆشیێ و سپاسیا وان دكهم، د وان ڕۆژێن زهحمهتدا ب باوهرییهكا موكوم بهرێ بنیاتێ ڤێ زانكۆیێ دانا كو ئهڤرۆ ئهم ههمی لڤێره بهرههمێ ڤێ زانكۆیێ دبینین كو بهری سیھ سالان هاتیه ئاڤاكرن ل دهۆكێ. دهستێت ههوه ههمیا خۆش بن و سهركهفتی بن.
ئهم گهلهك دلخۆشين كو ئهڤرۆ پشتى سيهـ سالا، زانكۆيا دهۆكێ د خولا خۆيا بيست و حهفتێدا (4,468) دهرچوويا ل (19) كۆلێژ و (66) بهشێت جدا، دهرتێخيت. دهستخۆشيێ ل ههمى وان دلسۆزا دكهم يێت كو ههر ژ ڕۆژا ئێكێ و ههتا ئهڤرۆ، ب ههول و مانديبوون و زهحمهتا خۆ، ئهڤ زانكۆيه گههانديه ڤێ قۆناغێ. پيرۆزباهيێ ل ههوه و ل ههمى خهلكێ بههدينا بگشتى دكهم.
سيهـ ساله كو زانكۆيا دهۆكێ خزمهتا ڤێ دهڤهرێ بتايبهتى و ههرێما كوردستانێ بگشتى دكهت. ژ دهڤهرێت دى يێت عێراقێ و ژ وهلاتێت جيران ژى، گهلهك كهسا دهرفهتا ههى و ههبووى كو لڤێره خويندنا خۆ بديماهى ببينن. زانكۆيا دهۆكێ ب هزارا كادر و شارهزا دگهلهك واردا، يێت پێشكهشى جڤاكێ كرى كو ئهڤرۆ يێ خزمهتێ دكهن. لڤێرێ ژى ڕۆلێ بلند یێ مامۆستايێت زانكۆيێ جهێ ڕێز و پێزانينێ يه و ئهرك و بهرپرسياريا وان گهلهك مهزنه، جارهكا دی دهستێ وان دگڤێشم و پیرۆزباییهكان گهرم ل وان ههمیا دكهم و سپاسیا وان ههمیا دكهم يێت كو ئهڤرۆ لێره.
ئامادهبوويێت ڕێزدار
بهرى چهند ڕۆژهكا ب ههلبژارتنا سهرۆكێ نوى يێ كۆمارا عێراقا فيدرال ڕێزدار د. عهبدوللهتيف ڕهشيد و ب ڕاسپارتنا ڕێزدار محهمهد شياع ئهلسوودانى بۆ پێكئينانا حكوومهتا نوى يا فيدرالى، پرۆسا سياسى ل عێراقێ كهفته قۆناغهكا نوى. ئهم جارهكا پيرۆزباهيێ ل سهرۆك كۆمار و ل سهرۆك وهزيرێ ڕاسپارتى دكهين، هيڤيا سهركهفتنێ بۆ وا دخازين.
دڤێ دهليڤێدا من دڤێت جارهكا تهئكيدێ بكهم كو هێز و لايهنێت سياسى يێت عێراقێ، دڤێت دهرس و پهندا ژ خهلهتى يێت بهری نها وهرگرن! بۆ ئارامى و سهقامگيرييا سياسى و ئهمنى و ئابووريا عێراقێ، دڤێت ههمى هێز و پێكهاتێت عێراق هاريكار و ههماههنگيێ پێكڤه بكهن و پێكڤه كار بكهن. هيڤيدارين بزووترين دهم حكوومهتا نوى يا فيدراڵى يا عێراقێ پێك بێت و بهرسڤا داخازێت ڕهوايێت خهلكێ عێراقێ بدهت.
تڤيا حكوومهتا نوى يا عێراقێ، واقعێ عێراقێ وهكى خۆ ببينيت و كێشه و ئاريشێت وهلاتى چارهسهر بكهت. بتايبهتى ژى دڤێت كێشه و ئاريشا دگهل حكوومهتا ههرێما كوردستانێ بێنه چارهسهركرن، چونكى ب باوهرییا مه كليلا ئارامى و سهقامگيريا عێراقێ، چارهسهركرنا كێشه و ئاريشايه دگهل ههرێما كوردستانێ لسهر بنگهها دهستوورێ فیدرالێ عێراقێ.
ئهم هيڤيدارين قۆناغا بێت، قۆناغا چارهسهركرنا كێشهيێت عێراقێ بيت و ئارامى و سهقامگيرييا سياسى بۆ وهڵاتی ڤهگهڕيت. بۆ ڤێ چهندێ ژى ههرێما كوردستانێ وهكى ههرجارهكا دی، دێ هاريكار و پشتهڤان بيت و بۆ ههمى چارهسهرهكێ لهسهر بنهمايێ دهستوورێ عێراقێ.
ل دويماهيێ، ئهم ئومێدهوار و پشتڕاستين كو ب ههبوونا ڤا گهنجێت دلسۆز و وهفادار بۆ وهلاتێ خۆ، ب وێ زانست و زانينا بدهستڤه ئيناى، ب وێ خزمهتا كو دێ ژ ئهڤرۆ پێڤه دهستپێكهن، كوردستانهكا پێشكهفتيتر، ئارام و تهناتر و پاشهڕۆژهكا گهشتر يا ل هيڤيا كوردستانييا. ئهو كوردستانا كو پاشهڕۆژێ ئهڤ گهنجه دێ بڕێڤه بهن، دێ باشتر و ئاڤهدانتر و بهێزتر كهن ب ئانههيا خودێ و تهمهندرێژ و سهركهفتی بن د ڤێ ڕێكێدا.
ئهڤه ژى پاداشت و خهلاتا باب و باپيرێت ههوهیه، باب و باپێريێت ههوه یێت تێكۆشهر كو دوهى ههمى ژيانا خۆ د خهبات و پێشمهرگاتيێدا دهرباز كر، ب ماندیبوون و بهرخودانا خۆ ئهڤ ڕۆژه بۆ مه چێكر دا هوين ئازاد بن و ئهڤرۆ بشێن بخوينن و خۆ پێ بگههينن. ژ وهلاتێ خۆ حهز بكهن، ئاڤا بكهن و وڵاتێ خۆ بپارێزن.
دهرچوونا ههوه و هاتنا قوتابى يێت نوى كو دێ ل ڤێ زانكۆیێ دهستپێكهن، پيرۆز دكهم.
ههر ههبن، ههر شاد بن و ههر سهركهفتى بن.
دهمهكێ خۆش بۆ ههوه ههميا و جارهكا دی ئهڤ سهركهفتنه ل وه ههمیا پیرۆز بیت و كوردستان ژی ئاڤهدان بیت.
بخێر بێن سهر چاڤا.