سەباح سوبحی: خیانەتێکی گەورە و نیشتیمانی دژ بە قەوارەی هەرێمی کوردستان ئەنجامدرا

سەباح سوبحی، ئەندامی فراکسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی عێراق
سەباح سوبحی، ئەندامی فراکسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی عێراق

K24 – هەولێر:

ئەندامێکی فراکسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی عێراق رایدەگەیەنێت، لایەنێکی کوردی پێشێلی رێککەوتنەکانی نێوان لایەنە کوردییەکان کرد و دەنگیدا بە ماددەی هەشت کە مووچەی سلێمانی بە جیا بنێردرێت. هاوکات گوتیشی: خیانەتێکی گەورە و نیشتیمانی دژ بە قەوارەی هەرێمی کوردستان ئەنجامدرا.

سەباح سوبحی، ئەندامی فراکسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی عێراق، تایبەت بە کوردستان24، رایگەیاند، ئێمە پێشتر ماددەی هەشتمان رەتکردبووەوە کە تایبەت بوو بە مامەڵەی راستەوخۆی حکومەتی عێراق بە جیا لەگەڵ پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان، بەڵام فراکسیۆنی یەکێتی ئەو بڕگەیان پێشنیاز کرد و لەگەڵ لایەنەکانی دیکە بە زۆرینەی دەنگ پەسەندیانکرد.

هەروەها راشیگەیاند، "ئێمە دەمانویست قەوارەی هەرێمی کوردستان بپارێزین، دەمانەویست پابەندبین بە دەستوور، بەڵام ئەو رێککەوتنە سیاسییانەی کە پێشوەختە دەکرێت لەنێو پەرلەمان پێشێل دەکرێت".

جەختی لەوەشکردەوە، دانانی هەر ماددەیەک بە زیانی هەرێمی کوردستان بێت ئەوە ستەمێکی گەورەیە لە هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان، "بەداخەوە هەندێک لایەنی کوردی ئەو کارەیان ئەنجامداوە".

سەباح سوبحی، گوتیشی: "خیانەتێکی گەورە و نیشتیمانی دژ بە قەوارەی هەرێمی کوردستان ئەنجامدرا".

ئەمشەو (10ـی حوزەیرانی 2023) بە ئامادەبوونی 241 پەرلەمانتار، لە دانیشتنی پەرلەمانی عێراقدا، ماددەی 14ـی پرۆژەیاسای بودجە پەسەندکرا کە تایبەتە بە چۆنیەتی مامەڵەکردن بە داهاتەکانی هەرێمی کوردستان.

لە بڕگەی یەکەمی ماددەی 14ـی پرۆژەیاسای بودجەدا هاتووە، "گشت داهاتی نه‌وتی فرۆشراوی كێڵگه‌ نه‌وتییه‌كانی هه‌رێمی کوردستان له‌ هه‌ژمارێكی بانكیدا كۆده‌كرێنه‌وه ‌و سه‌رۆكوه‌زیرانی هه‌رێمی کوردستان سه‌رپشك ده‌كرێت به‌ خه‌رجكردنی ئه‌و داهاته ‌و له‌لایه‌ن حكومه‌تی فیدراڵه‌وه‌ چاودێری ده‌كرێت و گشت ئه‌و ئه‌ژمارانه‌ی دیكه‌ داده‌خرێن كه‌ بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ كراونه‌ته‌وه‌.

لە بڕگەی دووەمیشدا ئاماژە بەوەکراوە، دیوانی چاودێری دارایی فیدراڵی به‌ هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ دیوانی چاودێری دارایی هه‌رێمی کوردستان به‌ هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ وه‌زاره‌تی نه‌وتی فیدراڵی و وه‌زاره‌تی سامانه‌ سرووشتییه‌كانی حکومەتی هەرێمی کوردستان، وردبینی له‌ ژمارەکان ده‌كه‌ن و چاودێری ئه‌و گرێبه‌ستانه‌ش ده‌كرێت كه‌ له‌گه‌ڵ كۆمپانیا نێوده‌وڵه‌تییه‌كانی په‌یوه‌ست به‌م بواره‌ واژۆكراون له‌باره‌ی ده‌رهێنان و گواستنه‌وه ‌و هه‌نارده‌ی نه‌وتەوە‌، وه‌زاره‌تی دارایی و ئابووریی حکومەتی هه‌رێمی کوردستانیش هه‌ڵده‌ستێت به‌ پێداچوونه‌وه‌ی مانگانە و ره‌وانه‌ی فه‌رمانگه‌ی ژمێریاری لە وه‌زاره‌تی دارایی فیدراڵی ده‌کات.

لە بڕگەی سێیەمی ماددەکەشدا، باس لەوەکراوە، ئەو هەژمارە بانکییەی کە لە بڕگەی (یەکەم)ی سەرەوەدا ئاماژەی پێکراوە، لەگەڵ سەرجەم زانیارییەکانی ناوەوە و بەرهەمەکانی لەلایەن کۆمپانیای وردبینی نێودەوڵەتییەوە وردبینی دەکرێت و راپۆرتی خولیی پێشکەش بە دیوانی چاودێری دارایی فیدراڵی و دیوانی چاودێری دارایی هه‌رێمی کوردستان دەکرێت.

لە بڕگەی چوارەمیشدا، بەیاننامەی دارایی ساڵانە و نیوە ساڵانە بە واژۆی وەزیری دارایی و ئابووریی حکومەتی هەرێمی کوردستان و وردبینیکەری سەربەخۆ (کۆمپانیای نێودەوڵەتی) پێشکەش دەکرێت و کۆپییەکی پەسەندکراوی دەدرێتە وەزارەتی دارایی فیدراڵی.

لە بڕگەی دواتریشدا هاتووە، لیژنەیەکی هاوبەش لە هەردوولا پێکدەهێندرێت بۆ ئەنجامدانی پێداچوونەوەی هەمەلایەنە بە ماوەی پێشوو لە هەموو شتێک کە پەیوەندی بە کەرتی نەوت و گازەوە هەیە لە هەرێم و پەیوەندی نێوان وەزارەتی نەوتی فیدراڵی و هەرێم و هاتنە دەرەوە بە دیدگایەک کە بەپێی دەستوور و قبووڵکراوی هەردوولا بێت و بتوانێت بۆ قۆناغی پێشوو یه‌كلایی بكاته‌وه‌.

لە بڕگەی شەشەمی ماددەی 14ـشدا ئاماژەی بەوەکراوە، لە چوونە بواری جێبەجێکردنی ئەم یاسایەوە، بڕگەکانی ئەم مادەیە (یه‌كه‌م، دووه‌م، سێیه‌م، چواره‌م، پێنجه‌م) جێبەجێ دەکرێن و تا ده‌رچوونی یاسای نه‌وت و گاز كاری پێده‌كرێت.

لە بڕگەی حەوتەمی ماددەی 14ـشدا، جەخت لەسەر ئەوە کراوەتەوە، کاتێک هەر جیاوازییەک لە دیدگاکان لەنێوان حکومەتی فیدراڵی و حکومەتی هەرێمی کوردستاندا هەبێت سەبارەت بە مافەکان، ئەو پابەندبوون و میکانیزمانەی لە بڕگەکانی ئەم یاسایەدا هاتووە، لیژنەیەکی هاوبەش لە نێوان هەردوو لایەن پێکدەهێنن بۆ رەچاوکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکان لە وادەی پێکهێنانییەوە تا پەرلەمانی عێراق بڕیاری گونجاو بدات کە لە ماوەی 30 رۆژدا راسپاردەکانی پێشکەشدەکات.

هەروەها بڕگەی هەشت بۆ ماددەی 14 زیادکرا، کە لە دوو خاڵ پێکهاتووە و ئاماژە بەوە دەکات، لەکاتی بوونی کێشە لەنێوان هەردوو حکومەتی هەرێمی کوردستان و فیدراڵی بەهۆی پابەندنەبوون یان جێبەجێنەکردنی بڕگەکانی سەرەوەی ماددەکە، ئەوا پارێزگاکانی هەرێم دەتوانن راستەوخۆ داوای شایستە داراییەکانیان بکەن لە حکومەتی عێراق.