گۆڕانکارییەکانی گەشتکردن بۆ حەج لە ماوەی حەفت دەیەی رابردوودا
K24 - هەولێر
چەند سەدەیەک لەمەوبەر زیارەت و گەیشتن بە شوێنە پیرۆزەکان خەمی موسڵمانان بوو لە هەموو جیهان، بەڵام گەیشتن بەم ئەرکەی پێنجەمی ئیسلام پڕە لە زەحمەتی لە کات و ساتەکانی دیکەدا، هەروەها جگە لە سەختی، تاکە ئاستەنگێک کە رووبەڕووی حاجیان دەبوویەوە لەدەستدانی ئاسایشیان بوو لە ناو نیمچە دوورگەی عەرەبیدا.
کاتێک لە دەروازە جیاوازەکانەوە دەچنە نیمچە دوورگەی عەرەبی، هەندێک جار تووشی تاڵانکردن دەبوون، بەو پێیەی وەرزی ساڵانە جۆرێک لە وەبەرهێنانی وەرزی دروستکردووە بۆ زیادکردنی داهاتی تاک و وڵات و هۆزەکان لە رێگەی تاڵانکردنەوە، هەروەها باندێکی کۆمەڵێک لە تاکەکان پێکهێنراون بۆ راگرتنی حاجیان و هەموو پێداویستیەکانیان یان دەرمانەکانیان لێ دەسەندن، دواتر لە بیابانەکاندا جێیان دەهێشتن، لەناویندا هەندێکیان دەمردن و هەندێکیشیان بەردەوام دەبوون لە رۆیشتن بە پێ تا دەگەیشتنە مەککە.
لەم چوارچێوەیەدا چیرۆکە باوەکان لەسەر ئەم کەشوهەوا و دیمەنانە بڵاوکرانەوە کە راستییان تێدا نییە، لەوانەش ئەوەی کە هەر حاجییەک بەنیازی ئەنجامدانی ئەم پایە بووە، دەیان ساڵ لەمەوبەر، وەسیەتنامەکەی دەنووسێت، چونکە باوەڕی بەوە هەیە کە بە ناچاری دەمرێت، و ماڵئاوایی لێدەکرێت لەلایەن خزمەکانی، هەروەها دەگوترێت کە یەکێک لە دایکەکان لە رابردوودا یاری بە منداڵەکەی دەکرد کە کەی گەورە دەبیت و دزی لە حاجییەکان دەکات؟! ئەمەش ئامانج و داواکاری بەشێک لە دانیشتووان بوو بۆ بەدەستهێنانی پارە و کەرەستە و پێداویستی لە سەردەمی نائاسایشی و هەژاریدا، لە کاتێکدا زۆرێک لە هۆز و وڵاتان بەشێک لە پیاوەکانیان تەرخان دەکەن بۆ دەستەبەرکردنی هاتنی حاجیان بۆ شوێنە پیرۆزەکان لە بەرامبەر بڕێک پارە کە هەردوو لایەن لەسەری رێککەوتوون.
ئەمین سەعید، مێژوو نووس و میدیاکار دەڵێت: نزیکەی 100 ساڵ لەمەوبەر زۆربەی رووداوەکانی حەج و سەرەتای دەسەڵاتی مەلیک عەبدولعەزیزی لە گۆڤاری "ئەلشەرق ئەلعقنی" دا بەڵگە کردووە، کە لە ساڵی 1927دا، لە قاهیرە دەرچووە، دیارترین مێژوونووسی سووری عەبدولکەریم ئیبراهیم ئەلسەمەک کە نیشتەجێی سعوودیە بوو، چاودێری هەموو ئەو شتانەی دەکرد کە لە رۆژهەڵاتی نزیکدا روویدەدا، شا عەبدولعەزیز بەتایبەتی سەبارەت بە حاجییەکان، بە دابینکردنی ئاسایش بۆ حاجی لە ساتەوەختی هاتنی تا گەشتەکەی بۆ وڵاتەکەی، و گۆڤارەکە تۆماری کردووە کە حاجی هەستی کردووە جیاوازی نێوان ئێستا و رابردوو.
ژمارەی حاجیان لە دەیان ساڵی رابردوودا لە مێژووی نووسراو و بەڵگەداردا تۆمار نەکراوە، بەڵام لە سەردەمی شا عەبدولعەزیزدا یەکەم ئامار لەسەر حاجیان تۆمار کرا، کە ژمارەیان 250 هەزار حاجی بوو، ئەم ژمارەیەش بە گەورەترین ئامار ناوبرا لە مێژووی حەجدا بۆ چەندین سەدە.
لەمساڵدا بە درێژایی رۆژانی کۆتایی مانگی رەمەزان ژمارەی زیارەتکارانی مەککەی پیرۆز گەیشتە نزیکەی 30 ملیۆن کەس، هەروەها بەشێک لە حاجیەکان حەز دەکەن چەند مانگێک پێش حەج بێنە مەککە بۆ ئەوەی بتوانن سوود لە خزمەتگوزارییە تەندروستییەکان وەربگرن و دواتر حەجەکەیان تەواو بکەن، هەروەها ژنانی دووگیان حەز دەکەن چەند مانگێک پێش حەج بێن بۆ ئەوەی لەوێ منداڵیان ببێت، بۆ ئەوەی سوود لەو خزمەتگوزارییانە وەربگرن کە پێشکەش بە حاجیان دەکرێت.
بیرۆکەی حەج بووەتە شتێکی ئاسان، ئاسایش و سەلامەتی بەرجەستەیە لە خاکی مەککە و مەدینە، هەروەها ئامرازە سەرەتاییەکانی گواستنەوە ساڵ لە دوای ساڵ گەشەیان کردووە، ئێستا کە فڕۆکەوانی بووەتە خێراترین ئامراز کە لە گۆشە دوورەکانی جیهانەوە حاجیان دەگوازێتەوە بۆ مەککەی پیرۆز لە ماوەی چەند کاتژمێرێکدا.
شەمەندەفەر لە شوێنە پیرۆزەکان لەگەڵ تەواوی خزمەتگوزارییەکانی سیستەمی گواستنەوە و خزمەتگوزارییە لۆجستییەکان دابین کراوە بۆ زیارەتکاران لە سعوودیە. ئەمەش ئاسانکاری بەپێی بەرزترین ستانداردەکانی کوالیتی و گواستنەوەی سەلامەت و ئامانجی کەمکردنەوەی قەرەباڵغی هاتووچۆ و ئاسانکاری جووڵەیە بە شێوەیەکی سەلامەت و خێرا.
هەروەها خزمەتگوزاری جۆراوجۆر پێشکەش بە حاجیان دەکرێت، لەوانە ئۆتۆمبێلی کارەبایی کە لەلایەن کەسانی بەساڵاچوو و بێ تواناکانەوە بەکاردەهێنرێن
سیستەمی حەج و عومرە لە ماوەی چەند سەد دەیەی رابردوودا چەندین پێشهاتی گرنگی بەخۆوە بینیوە، بە سەرنجدان بەوەی کە کەرتی حەج و عومرە نوێنەرایەتی ئەولەویەتێکی سەرەکی دەکات، ئەمەش یارمەتیدەر بوو بۆ دەستپێکردنی چەندین دەستپێشخەری بۆ رێکخستنی کەرتەکە و باشترکردنی کوالیتی خزمەتگوزارییەکانی تێدا، وەک دابینکردنی ڤیزای ئەلیکترۆنی بۆ حاجیان و ئەنجامدەرانی عومرە لە هەموو وڵاتانەوە، درێژکردنەوەی ماوەی عومرەی وەرز، دەستپێکردنی پڕۆژەی پاسی مەککە، پەرەپێدانی شوێنە مێژووییە ئیسلامییەکان، ئاسانکاری بۆ هاتنی عومرەکاران لە دەرەوەی سعوودیە لە رێگەی کۆمەڵێک ڤیزە، وەک: ڤیزای گەشتیاری لە کاتی هاتن بۆ بەندەرەکانی ئەو وڵاتە، ڤیزای گەشتیاری ئەلیکترۆنی، ڤیزای سەردان و جۆرەکانی تر، جگە لە دەستپێشخەرییەکانی وەزارەتی حەج و عومرەی ئەلیکترۆنی، وەک ئەپڵیکەیشنی "عومرە"، و "کارتی زیرەکی حەج"، و "دەستپێشخەریی حەج.
بەپێی داتاکانی دەستەی گشتی بۆ ئامار، کۆی گشتی حاجیان لەو کاتەی لە ساڵی 1390ی کۆچی کە بەرامبەرە بە ساڵی 1970 زایینی، دەستیان بە پرۆسەی ئامار کردووە لەژێر ناوی "دەسەڵاتی گشتی ئامار و زانیاری"، تا ساڵی پار ساڵی 1443ی کۆچی بەرامبەر بە ساڵی 2022، زیاتر لە 99 ملیۆن حاجی سەردانی مەککەیان کردووە، هەروەها یەکێک لە ئامانجەکانی سعوودیە ئەوەیە لە ساڵی 2030دا، زیاتر لە 30 ملیۆن حاجی وەربگرێت.