ئەردۆغان و روحانی رێكدەكەون
K24 - ھەولێر
تەنھا چەند رۆژێك پاش شەڕەقسەی نێوان بەرپرسانی توركیا و ئێران لەبارەی سوریا، عێراق و ناوچە، ئەردۆغان و روحانی لەسەر باشتركردنی پەیوەندییەكانی نێوانیان رێككەوتن.
سەرۆك كۆماری توركیا رەجەب تەیب ئەردۆغان لە پەراوێزی كۆنفرانسی سەرانی رێكخراوی ھاوكاری ئابووری ـ ئێكۆ لە ئیسلام ئابادی پایتەختی پاكستان لەگەڵ ھاوتا ئێرانییەكەی حەسەن روحانی كۆبووەوە.
رویتەرز بڵاوی كردەوە سەرانی ھەردوو وڵات لەسەر باشتركردنی پەیوەندییەكانیان و شەڕی دژی تیرۆر رێكەوتن.
شەڕە قسەی نوێی نێوان بەرپرسانی توركیا و ئێران پاش سەردانێكی سەرۆك كۆماری توركیا رەجەب تەیب ئەردۆغان بۆ سعوودییە ھاتە ئاراوە، ئەویش لە كاتێكدا ھەردوو وڵات بە سەرپەرشتی روسیا ھەوڵی ئاگربەست و دانوستانی نێوان ئۆپۆزسیۆن و رژێمی سوریا دەدەن، بەتایبەتی دانوستانەكانی ئاستانایە.
وەزیری دەرەوەی توركیا مەولوود چاوشئوغلۆ لە كۆنفرانسی ئاسایشی میونشن بە توندی رەخنەی لە ئێران گرت و بە گرتنەبەری سیاسەتی تایفەگەرانە لە ناوچە تۆمەتباری كرد كە ئامانجیشی لاوازكردنی سعوودییە و بەحرێنە.
ھەر ئەوكات گوتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران بەھرام قاسمی لە وەڵامی ئەم لێدوانەی چاوشئوغلۆ گوتی توركیا "لە سەودای خاوی گەڕانەوە بۆ ئیمپراتۆری" دایە و بە "كردەوەكانی وەك دەستێوەردان، نایاسایی، ناڕەوا و پشتیوانی لە گرووپە تیرۆریستییەكان دەبێتە ھۆی خوێنڕێژی و زیادبوونی ناكۆكی و ناسەقامگیری لە ناوچە".
محەمەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران، لە كاردانەوەی لێدوانی بەرپرسانی باڵای توركیا سەبارەت بە رۆڵی ئێران لە ناوچەكە رایگه‌یاند، توركەكان بیركۆڵ و بێ ئه‌مه‌كن، ئه‌وان لەبیریان چووه‌تەوە بەرپرسانی ئێران شەوی كودەتای سەربازی لە توركیا بۆ پشتیوانی لەوان تا بەرەبەیان نەخەوتن.
راوێژكاری باڵای عەلی خامەنەیی داوای دەركردنی توركیا لە ھەر یەك لە وڵاتانی عێراق و سوریا دەكات. عەلی ئەكبەر ویلایەتی لە كۆنگرەیەكی ھاوبەشی رۆژنامەوانی لەگەڵ سەرۆكی پەرلەمانی سوریا بە توندی رەخنەی لە توركیا گرت و گوتی "ئەم وڵاتە بی مۆڵەت و بانگھێشتكردن چووەتە ناو سنووری عێراق و سوریا، یان خۆیان دەردەچن یان لە لایەن خەڵكی ئەم دوو وڵاتەوە دەردەكرێن".
سەرۆكی پەرلەمانی سوریا ھەدیە عەباس لە ناوەراستی دووەمی مانگی شوباتی رابردوو بۆ بەشداریكردن لە شەشەمین كۆنفرانسی پشتگیری لە ئینتئفازەی فەڵەستین سەردانی ئێرانی كردبوو و لەگەڵ بەرپرسانی ئەم وڵاتە كۆبووەتەوە.
سەرۆکی کۆمیسیۆنی ئاسایشی نەتەوەیی و سیاسەتی دەرەوەی پەرله‌مانی ئێران لە لێدوانێکی تایبەتدا بە کوردستان24 رايگەیاند تورکیا رۆڵی سەرەکی لە دروستبوونی قەیرانی سوریادا هەبووە و هەربۆیە دەیەوێت تاوانەکە لە ئەستۆی خۆی داماڵێ و خەڵکی دیکەی پێ تۆمەتبار بکات.
ئەردۆغان لەكاتی سەردانەكەی بۆ وڵاتانی كەنداو لە بەحرێن باس لە سیاسەتی "ناسیۆنالیزمی فارس" لە عێراق و سوریای كرد.
ھەرپاش ئەوەی ئەردۆغان و مەولوود چاوشئۆغلو وەزیری دەرەوەی توركیا مانگی شوباتی رابردوو، ئێرانیان بە ھەوڵدان بۆ ناسەقامگیركردنی عێراق و سوریا و گرتنەبەری سیاسەتی تایفەگەرانە لە ناوچە تۆمەتبار كرد، وەزارەتی دەرەوەی ئێران باڵیۆزی توركیای لە تاران بۆ رونكردنەوە بانگھێشت كرد.
توندتربوونی لێدوانی بەرپرسانی توركیا و ئێران بەرامبەر یەكتر ھاوكاتە لەگەڵ مامەڵەی توندی دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكان بەرامبەر ئێران، كە بەڵێنی بەرەنگاربوونەی سیاسەتی تاران لە رۆژھەڵاتی ناوەڕاست بەتایبەتی لە عێراقی داوە.
ئێران و توركیا سەرباری تەواوی ناكۆكییەكانیان، پشتگیری روسیا دەكەن بۆ سەرخستنی دانوستانەكانی نێوان رژێم و ئۆپۆزسیۆنی سوریا لە ئەستانای پایتەختی كەزاخستان و بڕیارە بەم زووانە خولێكی نوێی دانوستانەكانی ئەستانا دەستپێبكات.
JS