ئەمریکا چی لە تورکیا دەکات

Kurd24

سیمای جیھادیانەی ئەو تایپەی چوونە ناو عەفرین و داگیریانکرد كە بەنیازی تەکفیرو داگیرکاری زیاترن، ئەوەمان پێدەڵێن کە داعش بە فۆڕمێکی ترەوە کاردەکات و ئەمریکاش کێشەیەکی لەگەڵ ئەم فۆرمەدا نییە، ئەم سیماو جوڵە میلیتاریزمەی تورکیاو ئاکەپە ھیچ لە سیمای دەوڵەتێکی سیکولار ناچێت کەداوای چوونە ناو یەکێتی ئەوروپا و بانگەشەی سیستمێکی دادگەرو دیموکراتیش دەکات، ئەمە بەشێکی پەیوەندی بە جەوھەری بیرکردنەوەی ئەردغانەوە ھەیە کە بەنیازی دوبارەکردنەوەی سێبەری ئەتاتورک و بەکاریزماکردنی خۆیەتی بەڵام ئەمجارە بە تەفرەدانی ئاین و بەکارھێنانی سەمبولەکانی ئاین، تورکیا بەجارێک بۆتە دەوڵەتی بەرھەمھێنانی رق و شۆڤێنیەت و مۆدێلی توندرەویی ئاینی بێفکرو ناچیز، داعش لەبەرگی تورک و تورک لەبەرگی داعشدا ھەردوکیشیان لەناو مەنزومەیەکی ئاینی میتۆد فاشیدا یەک ماناو دەلالەتیان ھەیە ئەویش ئەوەیە کە کورد ھێشتا لەناو ئەو مەنزومەدا کافرو مولحیدەو دەبێت کۆمەڵکوژبکرێن، ئەمریکا ڕێک ئەوەی دەوێت، تورکیایەکی ئاینی کلاسیک مەشرەبی دەوێت، تورکیایەکی دیموکراسیشی ناوێت، تورکیایەکی ناوێت بچێتە ناو ئەوروپا بەڵکو خەبتەو تامێکیان دەوێت بۆ سەرئێشەی ئاسیاو ئێران و سعودیە، ئەمە بۆ ئەمریکا گرنگە، لەولاشەوە ناخوازن لەناوچەکە ئەو مۆدێلە تازەیەی پەیەدەویەپەگە زۆر گەشە بکات بەرەو دەوڵەت کە پڕاوپڕ سیکولارێکی فکریی و خەتێکی سیاسی لیبڕاڵ و رادیکاڵن، کە ھەموو شتێکن بەس دەوڵەت نین ئەمە کێشەکەیەو لە باشووری کوردستانیش بەھەمان شێوەیە، بە کورتی جارێ فیکری دەوڵەت بۆکورد لە ئەجێندای ئەمریکا حازرنییە.

کەواتە جەنگەکە بۆ کورد سەختترە لەوەی چاوەڕێی دەکەین و تەفسیری دەکەین، کورد نە بە کەرکوک و نە بەعەفرینیش ناکەوێ وەلێ لاوازی دەکەن، بەرگرتن لەم بەربەریەتە پێویستی بە چوارچێوەی دەوڵەت ھەیە، ئیتر تۆ دەوڵەتت نەبوو قیمەتی مامەڵەشت نییە، ئەگەر قیمەتێکیشت ھەبێت کاتییە، بۆیە ھەرچی پێی بڵێی بەھاو ئەخلاق و ویژدانی مرۆیی و جاڕنامە جیھانیەکان و یاساو رێسا نێودەوڵەتیەکان لەبەردەم نەتەوەی بێدەوڵەتدا دیسان قیمەتی نییە، بۆیە دروشمی نەتەوەیی و گریان و پرسەگێڕیی کەڵکی نییە یان شەڕ یان دەوڵەت، عەفرین وێنای تاوان و  فاشیەتێکی نیشانداین کە دنیا لەئاستیدا بێدەنگ بوو، کورد دەوڵەت نەبێت ھەزارجار قارەمانێتی بنوێنێ و جیھانیش رزگار بکات لەدەستی ھەرەشەکانی قاعیدەو داعش و بوئرەکانی توندرەویی ئەوا بەھای نییە وەک نەتەوەو زمان، خۆخەڵەتاندنە بەبێ دیدگای دەوڵەت باسی ئارامشی ڕۆحی و ئاسایشی تاکی کوردی بکەین لەھەر پارچەیەک، دەیان جاری دیکە جینۆسایدو قڕانمان دەکەن و جیھانیش لە بێدەنگی خۆی ناکەوێت ئەمە راستە وەلێ ھەڵەی گەورەیە گەر ھێشتا باوەرمان وابێت دەتوانین لەچوارچێوەی نەتەوەی سەردەستدا بژین، ریفۆرمی نەتەوەی سەردەست بە کورد ناکرێ، بۆنمونە کرانەوەو دیموکراسی تورکیاو پێکەوەژیان لە عێراق!؟

دیدی ئاینی و خورافەو زیندوکردنەوەی خەلافەتێکی سوننی لەلایەن ھەندێک تایپی دینی و دەوڵەتی کلاسیکیی ناوچەکەوە بۆ ئەردوغان بۆتە قەڵغان بەڵام ئەم قەڵغانە کاتییە، دەستکراوەیی ئەردوغان بۆ لەشکرکێشی و بەربەریەت لە عەفرین و ھەنگاونان بۆ دیاریکردنی قەڵەمرەویی خەلافەتەکەی پەیوەندی بە دوو رەھەندی سەرەکیەوە ھەیە:

- یەکەم تورکیا ھێشتا بۆ ئەمریکاو ڕۆژئاوا گرنگەو ئەمریکا نایەوێ بەتۆپزی تورکیا بچێتە ناو گەمەی ڕوسەکانەوەوە لەھاوکێشەکە بیکاتە دەرەوە، دەبێت كورد شتێکی تر تاقی بکاتەوەو لەم پەیوەندیانە بگات.

- دوەم کورد بێ پشتیوانەو کارتەکانی بەشی دەوڵەتسازی ناکات لە ئێستاداو ئەوەی کراوە مۆدێلی ئیرادەو فیکریی و شەرعیەتی کارەساتەو بەئاسانی قبوڵ ناکرێ، ھێشتا کورد ناتوانێ بەدیل بێت بۆ بەرژەوەندی ئەمریکا، بۆیە تورکیاش قەیران ھەناردە دەکات و ئەمریکا ناچارە بیکڕێت، ئەوەیە تورکیای ھارکردوە وەک مەغۆلی تازە بەدوای دوبارەکردنەوەی مێژوی خوێن و پەلاماردانی نائینسانیانە.

سەپۆرتی ھێڵی ئایدۆلۆژی ئیخوان موسلیمین و ھەندێ جوڵانەوەی توندرەوی ئیسلامی و ئەم تایپە دینییە عەرەبییە جلوبەرگ تورکە بۆ تورکیا مایەی ھێز نییە ئەوەندەی بەدبەختییە، بەم نزیکانەش لەناوەوە بومەلەرزەکە دەخەنە ناو دڵی ئەم دەوڵەتە بەناو دینییەو دەیان ساڵ گیرۆدەی دەکەن بە کێشەی ناوخۆییەوەو دوری دەخەنەوە لە دەستێوەردانەکانی بۆ سوریاو عێراق و ھەڕەشەکانی بۆ ئیسرائیل و ڕاگرتنی پشتگیریەکانی بۆ حەماس و قودس و غەززەو چیتر شتێک نامێنێت بەناوی غروری ئەردوغان.

 ئەمکارەش لە داھاتووی نزیک بە پلەی یەک وەک دەوڵەت ئێران و پاشان ئەمریکا لێی سودمەند دەبێت، ئێران دەزانێت ئەرکەکە بۆ تورکیا قورسە بۆیە ختوكه‌ی ئه‌م هه‌ست و نه‌ژادپه‌رستی و غروره‌ی توركیا ده‌دات و خۆی لێ نزیک دەکاتەوە تا ئاستی زامنکردنی بەڵێنی کاتی بۆ کەرکوک و ویلایەتی موسڵ و ڕۆژئاوا بۆتورکیا، ئەردوغان باسی گرتنی کۆبانێ و شەنگالیش دەکات دوای عەفرین ئەوە رێک جوڵاندنی غرورەکەیە، بۆ ئەم مەبەستە ھەم ئێران و ھەم ئەمریکا ھەندێ نەرمییان نواندوە بۆ سوپای تورکیا لە  خاکی سوریا تاقاچەکانی بخاتە لیتەی شەڕێکی بێئامان بەرەو ئۆپەراسیۆنی عەفرین و فراوانکردنی بەرەی شەرەکان لەھەموو سنورەکانی تورکیا، تورکەکان خۆشیان ئەوە دەزانن عەفرین سەرەتایە نەک کۆتایی، ئەوەی ئێستا دەبینرێت فراوانبوونی بەرەی شەڕو ون بوونی کارتەکان و تێکدانی تابلۆکەیە و ئەمەش بەرھەمی سیاسەتی ئێران و ئەمریکایە، بۆیە ئاستەمە تورکیا بەئاسانی لەم جەنگە بێتە دەرەوە، چونکە دەوڵەتێک نییە تا دانوستانی لەگەڵ بکات و باسی زیان و قەرەبوەکان و پاشەکشەی لەگەڵ بکات، پێشتریش ئەمریکا مەترسیەکانی بۆ خستۆتە ڕوو لە ڕێگەی تیلەرسۆنەوە، ئیتر تیلەرسۆنی دۆستی تورکیاش نەماو ئەو دۆسیە داخرا، شەڕەکە گەرمدەبێت و ئاگرەکە نانی سوڵتان لە تەندورەکەدا دەکاتە قەرەبرووت، ئێرانیش، لەبەرئه‌وه‌ی زیان بگه‌یه‌نێت به‌ مه‌رجه‌عه‌ سوننیه‌كان و په‌رتیان بكات و لەبەرچاوی جیھانیشیان بخات ختوکەی تورکیا دەدات بۆ کوشتارو ھیلاککردنی سوپاکەی و خزاندنی بۆناو تونێلەکەو ئیتر سەپۆرتی شەڕڤانیش دەستپێدەکات بۆ جوڵەی پارتیزانی و تیرئەندازی زرێپۆش سوتاندن و ئامانجی پێچەوانە، بزانین ختوکەو پێکەنینی سوڵتان تا کوێ دەڕوات و چۆن گەمەکە بەردەوام دەبێت، دوایین لێدوانی دوران کاڵکانیش خوێندنەوەی زۆر ھەڵدەگرێت.