سال گذشتە از نظر سیاسی و نظامی سال پیروزی بزرگ کردستان بود
k24 - اربیل
مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان در حاشیه کنفرانس جهانی داووس، طی مصاحبه‌ای با شبکه‌های تلویزیون کردستان٢٤ و روداو، اعلام کرد: درجهت رسیدن به استقلال کردستان، باید کمتر حرف زد و با جدیت بیشتر کار کرد. بارزانی همچنین گفت: ساڵ ٢٠١٦ سال پیروزی نیروی پیشمرگه و دیپلماسی کردستان بود.
متن کامل گفتگوی رئیس اقلیم کردستان:
- در کنفرانس داووس دیدارهای بسیاری با شخصیتهای سیاسی کشورها داشتید. آنها قول داده‌اند در پی شکست کامل داعش بە حمایت از اقلیم کردستان ادامه دهند؟
بارزانی: فرصت خوبی بود. در این کنفرانس با بسیاری از شخصیتهای سیاسی کشورها دیدار داشتیم و با آنها به تبادل نظر پرداختیم. خوشبختانه همه آنها با دیدی احترام‌آمیز به مبارزات پیشمرگه و مقاومت ملت کرد می‌نگرند که برای ما هم مایه افتخار است. آنها تأکید کردند که حمایت از اقلیم کردستان را ادامه خواهند داد.
- در این کنفرانس در مورد بحران اقتصادی اقلیم کردستان هم گفتگو کردید؟
بارزانی: آنها می‌توانند برای ایجاد ساختار اقتصادی منظم و اصلاحات اقتصادی در کردستان ما را یاری دهند. اگرچه در مورد حمایت از آوارگانی که به کردستان پناه آورده‌اند و همچنین در اجرای طرحهای اقتصادی مارا یاری می‌دهند که خود کمکی به مردم کردستان است، اما نباید منتظر همکاری مستقیم مادی آنان باشیم. از همه مهمتر، آنها آمادگی خود را برای همکاری در جهت ایجاد زیرساختی استاندارد کردستان اعلام کرده‌اند.
- آیا کشورهای جهان به این نتیجه رسیده‌اند برای پیشگیری از رشد دوباره داعش، از پیشمرگه کردستان حمایت کنند؟
بارزانی: اگر انتظار داشته باشیم با شکست داعش در موصل، این گروه تروریستی از بین برود، اشتباه بزرگی است. داعش به این سادگی از بین نمی‌رود. درست است که آنها در جنگ و رویارویی به شدت شکست خورده‌اند و بازهم شکست خواهند خورد، اما داعش در آینده برای ادامه ترور، به ترفندهای دیگری روی خواهد آورد. احتمال دارد گروههای بدتر از داعش هم با عناوین دیگری سر برآورند. تروریسم موضوعی نیست که با پیروزی نظامی در شهری یا در جبهه‌ای پایان یابد، بلکه جنگی درازمدت و مستلزم همکاری همگان است.
- اگر اینطورباشد یک ایدئولوژی است...
بارزانی: بله جنگ داعش جنگی ایدئولوژیک، اجتماعی و اقتصادی است و همه این موارد را دربر می‌گیرد.
- می‌توان گفت سال ٢٠١٦، سال پیروزی بزرگ دیپلماسی و نظامی کردستان بوده است؟
بارزانی: تأکید می‌کنم که سال ٢٠١٦ سال پیروزی بزرگ دیپلماسی، سیاسی و نظامی کردستان است. امیدواریم امسال از بحران دارایی هم عبور کانیم.
- ادامه حضور داعش در سوریه همچنان تهدیدی برای کردستان نیست؟ شما در سوریه آماده‌ی همکاری هستید؟
بارزانی: این یک واقعیت است، باید داعش در عراق و سوریه نابود شود. چون در هر جایی حضور داشته باشد و خود را سازماندهی کند، بدین معناست که این تهدید ادامه دارد. به همین خاطر بسیار مهم است که این گروه در هردو کشور سرکوب شود. اما موضوع داعش در عراق و سوریە از هم جداست. اگرچە نباید اوضاع سوریه و عراق را باهم مقایسه کرد، اما بهتر است در حد توان بە همدیگر کمک کنیم. این کار وظیفە ما نیست و از عهده ما هم بر نمی‌آید و طرفهای دیگری هستند که می‌توانند آن را انجام دهند، ولی ما امادهایم.
- شما در موضوع موصل از حیدر عبادی حمایت کردید، اما او در حد لازم پا پیش ننهاده است.
بارزانی: اکنون از نظر نظامی هماهنگی خوبی میان ما وجود دارد. بهتر است در زمینه‌های دیگر هم بر همکاریها افزودە شود که در اینجا لازم نیست بیشتر این موضوع را بشکافیم.
- احساس می‌شود مدتی است کمتر از استقلال کردستان سخن گفته می‌شود، آیا امسال همه‌پرسی استقلال برگزار می‌شود؟
بارزانی: بهتر است در این مورد با جدیت اقدام کنیم و کمتر از آن سخن بگوییم. اگر در عمل فعال نباشیم، سخن گفتن در این مورد بی فایدە است. برای همه‌پرسی هم در حد توان تلاش می‌کنیم، اعلام زمان مشخص هم برای چنین امر مهمی کار خوبی نیست.
- بعضی از کشورها میگویند ما با استقلال کردستان مخالفت نمی‌کنیم.
بارزانی: در آخرین دیدارم از بغداد، در باره این موضوع گفتگو کردیم. وقتی که با بغداد به نتیجه برسیم، راه برای بسیاری از کشورها باز می‌شود که بدون مشکل به وجود دولت کردستان اعتراف کنند. ما در حد امکان گفتگوهایمان را با بغداد ادامه می‌دهیم و تلاش می‌کنیم که لازم نباشد به روش دیگری روی بیاوریم. اما اگر از بغداد ناامید شدیم، بدون شک گامهای دیگری را برخواهیم داشت و از این طرح پشیمان نخواهیم شد.
- جایگاه کردها در کجای آینده عراق خواهد بود؟
بارزانی: ما نتوانسته‌ایم دو شریک خوب باشیم و این حقیقتی است که نمی‌توان آن را انکار کرد. اما می‌توانیم درآینده با عراق همچون دو همسایه خوب در کنار هم باشیم.
- غربیها رو به دوربین نوعی سخن میگویند و پشت دوربین هم میگویند آماده‌اند با استقلال کردستان کنار بیایند، خودشان به شما چه میگویند؟
بارزانی: همان چیز را هم به ما میگویند (با لبخند).
- درباره موضوع آشتی شمال کردستان(کردستان ترکیه)، گفته می‌شود این طرح (طرح آشتی) به ثمر نمی‌رسد. اکنون اختلافات بە حدی رسیدە کە مسئولان کرد این بخش کردستان را زندانی می‌کنند. لازم می‌دانید ترکیه سیاست نرمتری را در پیش بگیرد؟
بارزانی: پیشتر با صدای رسا گفته‌ام جنگ بد است و نباید ادامه یابد. یک سال گفتگو از یک ساعت جنگ و درگیری بهتر است. به همین خاطر بود از چنین عاقبتی بیم داشتم و متأسفانه هنوز فرصت آشتی پیش نیامده و رخدادهای ناخوشایندی روی داده است. اما هر وقت فرصتی ایجاد شود، ما در جهت برقرارشدن آشتی آماده ایفای نقش هستیم.
- از اداره‌ی جدید آمریکا چه انتظاری دارید؟
بارزانی: خوشبختانه بسیاری از کسانی که در اداره جدید آمریکا قرار است ایفای نقش نمایند، آشنا و دوست من هستند. معاون جدید رئیس جمهور آمریکا در تماس تلفنی تأکید کرد که به همکاری و حمایت از اقلیم کردستان ادامه خواهد داد. به همین خاطر به نظر من حمایت آنها افزایش خواهد یافت.
- نظر شما درمورد آینده سوریه و گفتگوهای "آستانه" چیست؟ آیا اقلیم کردستان در مذاکرات آستانه شرکت خواهد کرد؟
بارزانی: اقلیم کردستان در مذاکرات آستانه شرکت نخواهد کرد و دعوت هم نشده‌ایم که برای تشویق طرفهای کردستان سوریه جهت حضور در آستانه اقدام کنیم. من اوضاع سوریه را بسیار بغرنج و تاریک می‌بینم. متأسفانه در سوریه آینده خوبی را نه برای کردها و نه برای سوریه پیشبینی نمی‌کنم.
- بهتر است (در سوریه) چه اقداماتی انجام داد؟
بارزانی: سٶال مشکلی است. روسیه و آمریکا با آن قدرت عظیم خودشان به این می‌اندیشند که در آنجا چگونه اقدام نمایند. اوضاع آنجا بسیار بغرنج و زمانبر است.
- قبل از شرکت در کنفرانس داووس، خواستار حل مشکلات داخلی اقلیم کردستان شدید و اکنون پارت دمکرات کردستان در صدد توافق با اتحادیه‌ی میهنی است. آیا تنها با اتحادیه‌ی میهنی به توافق می‌رسید یا این توافق را با جهت‌های دیگر هم انجام خواهید داد؟
بارزانی: تصریح می‌کنم که توافق پارت دموکرات کردستان و اتحادیه‌ی میهنی بسیار مهم است، اما قطعا حزب دمکرات به توافق پنج‌طرفه قبلی باز نخواهد گشت. نه تنها پارت دموکرات و چهار حزب دیگر، بلکە باید همه جهت‌های سیاسی کردستان در توافق شرکت داشته باشند.حزب دمکرات بار دیگر به گفتگوهای پنج طرفه باز نخواهد گشت. حداقل احزابی که در پارلمان و کابینه دولت شرکت دارند، باید به توافق برسند و با احزاب دیگر هم مشورت داشته باشیم. از نظر من مانعی برای شرکت همه احزاب در نشستها وجود ندارد، اما به نشستهای پنج طرفه باز نخواهیم گشت.
- گفته می‌شود اگر نفر اول همه احزاب کردستان در نشستی مشترک شرکت نمایند، همە مشکلات حل خواهد شد.
بارزانی: خود احزاب این مشکلات را بەوجود آوردەاند. نمی‌دانم که می‌توانند آن را حل کنند یا نه، اما تأکید می‌کنم آنها باعث بحران هستند. کسی مانع حضور نفر اول این احزاب در نشستها نیست. این برای ما مهم نیست که آنها یا اعضای دفاتر سیاسیشان در نشستها شرکت می‌کنند.
- نفر اول احزاب شرکت می‌کنند؟
بارزانی: من با این نظریه موافق نیستم، خوب اگر در این مورد روی احزاب حساب می‌کنند، باید رهبری این احزاب در نشستها شرکت کنند و اگر موضوع هم به اشخاص مربوط است، این چه معنی دارد که این همه شعار می‌دهند و از دیکتاتوری میگویند.
- چرا حل مشکلات اینقدر طول کشید؟
بارزانی: این سٶال من هم است که چرا موضوع اینقدر طولانی شد. چند بار آنها را دعوت کردم و قبول نکردند. اکنون کە شرایط بهتر است، خودشان در جهت حل بحران پا پیش بگذارند. این سٶال من هم است که چرا پا پیش نمی‌گذارند.
من پیشگام شدم و همه طرفها را دعوت کردم. همه درها را زدم. اگر آنان شرکت نکنند، ما طرح دیگری را اجرا می‌کنیم کە اکنون وقت علنی کردن آن نیست. این سٶال هم مطرح است که رهبران بعضی از احزاب چه کسانی هستند. بعضی از احزاب هنوز معلوم نیست چه کسانی آنها را رهبری می‌کنند که ما آنها به عنوان رهبر حزب روی حساب بکنیم.
- تا کنون کە چند بار از سوی ایران دعوت شده‌اید، آیا از این کشور دیدار می‌نمایید؟
بارزانی: هرگاه اوضاع را مساعد ببینم، به ایران خواهم رفت.
- بعد از کنترل حلب از سوی ارتش سوریه، اوضاع غرب کردستان(کردستان سوریه) را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا اختلافات داخلی باعث از دست رفتن دستاوردها نخواهد شد؟
بارزانی: این اختلافات تأثیر منفی داشته است. متأسفانه در غرب کردستان رعب و وحشت عجیبی بر کردهایی تحملی شده است که مخالف طرفی هستند که قدرت را در دست دارد. متأسفانه آنچه در حلب گذشت تبانی بود، اما نمی‌دانم چه منظوری داشته‌اند. پشت پرده خیلی چیزها رخ می‌دهد که ما ازآن اطلاع نداریم. بە هر حال، در باره‌ی غرب کردستان خوشبین نیستم.
- آمریکا می‌گوید در سوریه نمیدانیم از کدام طرف حمایت بکنیم.
بارزانی: آمریکا به خوبی از "پ ی د" حمایت می‌کند، این را خوب می‌داند.
- هنوز راهی برای پیشمرگ آنجا گشوده نشده است؟
بارزانی: چندین بار گفته‌ام نباید خون کردها به دست همدیگر ریخته شود. در غیر اینصورت ما از خیلی وقت پیش می‌توانستیم آنها را به غرب کردستان بفرستیم. تاکنون صبر کرده‌ایم و صبر هم حد و حدودی دارد.
- شما (در این مورد) از نمایندگان کشورها چه تقاضایی دارید؟
بارزانی: من تقاضای مشخصی ندارم. فردا شنونده خواهم بود و بر اساس نظرات آنان نظر خود را خواهم گفت. در غیر اینصورت نظر مشخصی ندارم. هرچه اینجا به شما گفتم آنجا هم همین نظرات را به آنها خواهم گفت.
- نظرتان در مورد بحران سوریه چیست و نقش کشورهای جهان در حل آن چه خواهد بود؟
بارزانی: بحران سوریه از آن گذشته است که چنین کنفرانسی به راه‌حلی برای آن دست یابد. به نظر من توافقی میان آمریکا و روسیه وجود دارد. احتمال دارد ترکیه هم در این توافق شرکت داشته باشد. تا حدی ایران، اردن و عراق هم سهیم باشند. اما توافق اساسی میان آمریکا و روسیه است و کسی از جزئیات آن اطلاع ندارد. به همین خاطر باید صبر کرد که آنها چه تصمیمی گرفته‌اند و می‌خواهند چکار بکنند.
- بعضی اوقات در چنین کنفرانسهایی ، مخصوصا از بعضی سازمانهای بین‌المللی شرکت کننده انتظار داشته‌اید که درمورد کردستان نظرات بدی را مطرح نمایند. اما برعکس انتظار شما، آنان به تعریف و تمجید حقوق بشر و اوضاع اقلیم کردستان پرداخته‌اند. در حاشیه این کنفرانس چنین چیزی روی داده است؟
بارزانی: از نظر ما، سازمان صلیب سرخ بین‌المللی از همه معتبرتر است. رئیس این سازمان یک هفته قبل به کردستان آمد. آنان از کردستان رضایت دارند و رفتار نهادهای امنیتی اقلیم کردستان را ستوده‌اند. نظرات آنان برای ما شرط اساسی است. کسان دیگری هم بعضی اوقات گزارشات مغرضانه ارائه می‌دهند. اما از نظر ما نظرات صلیب سرخ بین‌المللی دارای اعتبار است. نظر آنان هم خیلی مثبت بوده و اقلیم کردستان بسیار از آنان راضی است.
- وقتی که شما به اروپا می‌آیید و در چنین کنفرانسهایی شرکت می‌کنید، همیشه مردم کردستان علاقمدند بدانند با چه امیدی به کردستان برمی‌گردید. آنان در مورد شما امیدوارند و می‌خواهند بدانند در این شرایط حساس چه پیام جدیدی برای آنان دارید؟
بارزانی: آنچه از دستم برآمده است، انجام داده‌ام و انجام خواهم داد. اما عصای جادویی ندارم. انتظار می‌رود توقعات در حد معقول باشد. نباید انتظار داشته باشند بعد از هر سفر من، فور‌‌‌‌ا تغییرات اساسی رخ دهد. باید تا اندازه‌ای واقع‌بین باشیم.
- اکنون که دیپلماسی اقلیم کردستان به سوی پیروزی می‌رود و همچون رهبر یک کشور (مستقل) از شما استقبال می‌شود، بعضی از طرفهای عراقی برای مخدوش‌کردن این پیروزی تلاش می‌کنند، آیا آنان در این مورد موفق بوده‌اند؟
بارزانی: متأسفانه سوای بعضی از جهت‌های عربی عراقی، بعضی اوقات برخی از کردها هم به این تلاشها پیوسته‌اند، اما به شکر خداوند پیروز نشده و پیروز هم نخواهند شد.
- نوری المالکی طی دیدارش از ایران خواهان عقبنشینی پیشمرگه شده است.
بارزانی: پیشمرگه‌ها نه به فرمان مالکی عقبنشینی می‌کنند و نه کسی می‌تواند پیشمرگه را به زور از مناطقی که در کنترل دارد، ناچار به عقبنشینی کند. ما با حیدر عبادی و ارتش آمریکا هماهنگ هستیم و دیگران هم هرچه دلشان می‌خواهد بگویند.
- درمورد آینده‌ی موصل اکنون هم بیم از نبودن توافق وجود دارد.
بارزانی: اگر توافقی هم برای آزادسازی موصل وجود داشته‌باشد، معلوم است که تعدادی از جهت‌هایی که در آزادسازی این شهر شرکت دارند عجله داشتند. توافق همان کمیته‌ی مشترک میان هولیر و بغداد است که در این راستا به حل مشکلات می‌پردازد و تلاش می‌کند نقشه‌ی آزادی موصل منظم‌تر اجرا شود. پنج دقیقه قبل از حضور در این نشست خبری، شهر "تلکیف" هم به طور کامل آزاد شد. اینها پیروزهای بزرگی هستند و بدون همکاری پیشمرگان به دست نمی‌آمد.
- پیشمرگه‌ها برای جنگ با داعش به خارج از کردستان فرستاده می‌شوند؟
بارزانی: فرستادن پیشمرگه به خارج از کردستان کار دشواری است.
- در مورد موصل گفته می‌شود، بعد از آزادی موصل بحرانهای دیگری گریبان عراق را خواهد گرفت.
بارزانی: عراق در بسیاری از موارد درگیر بحران است. اکنون بیشتر بر جنگ با داعش در موصل متمرکز هستیم و توافق ما هم بیشتر در این مورد است. عراق در موارد دیگری هم دچار بحران است. روز دوم سال میلادی رئیس جمهور فرانسه و نخست وزیر ترکیه از کردستان دیدار کردند و در فاصله‌ی ١٠ تا ١٢ کیلومتری جبهه جنگ با داعش حضور یافتند. این از نظر ما بسیار مهم بود و برای ما ارزشمند است. این نشانە آن است که آنان نیز نیروی پیشمرگه و اقلیم کردستان را ارزشمند می‌دانند.
- چگونه می‌توان به مصاف ایدئولوژی داعش رفت؟
بارزانی: برای این کار اشتراک مساعی همه طرفها، بغداد و سازمان ملل متحد لازم است. قبل از پایان جنگ باید منتظر باشیم چه پیش خواهد آمد. همه تلاش ما بر آن است که در جهت حل مشکلات گام برداریم و احتمال دارد جنگ با داعش در آن طرف رود دجله مشکلتر هم باشد.
- در مورد حضور پ.ک.ک، در شنگال راهکار چیست؟ برای عقبنشینی بدون درگیری "پ.ک.ک" از شنگال باید چه کار کرد؟
بارزانی: شما هم می‌دانید وقتی لازم بود پیشمرگه‌ها به کوبانی رفتند و همه هم می‌دانند آنان از سقوط کوبانی جلوگیری کردند. اما پس از پایان مأموریت، از آنجا عقبنشینی کردند. "پ. ک. ک" هم باید از همین الگو پیروی کند. با این حال باید ساکنان شنگال خود تصمیم بگیرند و چنین فرصتی را در اختیار آنان قرار داده‌ایم که خودشان اتنخاب کنند. ما از خواسته‌ی آنان حمایت می‌کنیم. باید همه طرفها رأی آنان را محترم بشمارند. اجازه نخواهیم داد "پ.ک.ک" طرح خود را بر مردم شنگال تحمیل کند و تصمیم نهایی با ساکنان شنگال است.
- در عراق بعضی‌ها تلاش می‌کنند رأی اکثریت را تحمیل نمایند. در اینصورت باید چه کار کرد؟
بارزانی: متأسفانه اینها به قانون اساسی عراق توجه نمی‌کنند و آن را از یاد برده‌اند. التزام به قانون اساسی از شروط اصلی یکپارچگی عراق است. خیلی وقت است به این قانون توجه نمی‌شود و کسی به آن رجوع نمی‌کند. از آن خطرناکتر این است که برای به دست آوردن رأی اکثریت شعار می‌دهند. در چینین حالتی ما همیشه اقلیت هستیم.
در پارلمان، هر وقت رأی‌گیری انجام داده شود، همیشه ما بازنده‌ایم. ما بر اساس توافق در ساختار عراق جدید شرکت کردیم و مبدأ توافق ما این بود که آنچه به کردستان مربوط نیست با رأی اکثریت تصویب بشود. متأسفانه اکنون این موضوع را بە ترفند جدیدی تبدیل کردەاند. تعدادی از کردها هم آنان را همراهی می‌کنند کە این کار بە نابودی خودشان می‌انجامد. تأکید می‌کنیم که به هیچ وجه این را قبول نداریم. ما تصمیم بزرگتری خواهیم گرفت و با اینحال دلیلی هم برای ماندن ما در این پارلمان باقی نمانده است. اما تلاش می‌کینم با طرفهای دیگر هم گفتگو داشتە باشیم. این موضوعی است که به سرنوشت کردستان پیوند خوردە است و به هیچ وجه رأی اکثریت را در این مورد قبول نداریم.
- اکنون برخی از موضوعات داخلی اقلیم کردستان هم به پارلمان عراق برده می‌شود.
بارزانی: نه اجازه خواهیم داد و نه آن را قبول داریم. این ترفند هم شکست خواهد خورد و ما و دیگر جهت‌های سیاسی کردستان هر طور لازم باشد، تصمیم می‌گیریم.
- نظر شما در مورد حل بحران دارایی اقلیم کردستان چیست؟
بارزانی: این معقول نیست که تصور بکنند امکانات موجود است و بحران هم ادامه دارد. آشکارا ما دچار جنگ با داعش هستیم و جنگ داعش هم خرج زیادی روی دست ما گذاشته است. در جنگی به طول ١٠٥٠ کیلومتر نمی‌توان نسبت به آن بی‌توجه بود. باید امکانات اداره آن فراهم شود وباید خط دفاعی را تقویت کرد.
بودجه ما از سوی دولت مرکزی عراق مسدود شده و ما بعد از آن صادرات نفت را شروع کردیم. کاهش قیمت نفت و وجود یک ملیون و ٨٠٠هزار آواره جنگ در کردستان، همه اینها برای ما بسیار هزینەبرداراست. این همە مشکلات و نظام اداری ناموفق و فسادی که وجود دارد، از دلایل به‌وجود آمدن این بحران هستند.
در حالی میگویند ٦٠٠میلیارد دلار داریم که در ده پانزده سال گذشته کل بودجه عراق ٦٠٠میلیارد دلار نبوده است، چه کسی این حرف را باور می‌کند؟ ما برای حل این مشکل همه‌ی توان خود را به کار می‌بندیم. برای ما بسیار ناخوشایند است که می‌بینیم ملت ما با تحمل زحمات زیاد خانواده و بچه‌هایش زندگی سختی را تحمل می‌کنند. بفرمایید با تشریک مساعی همه احزاب و جهت‌ها با این بودجه‌ای که در دست داریم، به ادارە ادامه بدهیم. حمله تبلیغاتی ظالمانه‌ای در کار است و لازم است مردم ما اوضاع کنونی را درک نمایند. با این حال ما همە تواند خود ر برای حل این بحران متمرکز کرده‌ایم.