عراق؛ تشدید اعتراضات یا برگزاری یک انتخابات جدید؟

"یورش به مجلس قدم اول بود و واضح است که صدر و حامیانش آماده‌اند فراتر از آن نیز پیش بروند".
یکی از هواداران مقتدی صدر، که در یورش به مجلس عراق روی میز رئیس مجلس دراز کشیده است - عکس؛ احمد الرو
یکی از هواداران مقتدی صدر، که در یورش به مجلس عراق روی میز رئیس مجلس دراز کشیده است - عکس؛ احمد الرو

اربیل (کوردستان٢٤) – یورش صدها تن از هواداران مقتدی صدر، رهبر جریان صدر به مجلس نمایندگان عراق، فشار زیادی را بر مخالفان سیاسی وی که تقریبا ١٠ ماه پس از انتخابات برای تشکیل دولت تلاش می‌کنند، وارد کرده است.

علی البیدر، کارشناس علوم سیاسی، روز پنجشنبه، یک روز پس از آنکه هواداران صدر از دیوارهای بتنی منطقه سبز بغداد عبور کردند و وارد مجلس شدند و با به اهتزاز درآوردن پرچم‌ها و سر دادن شعار خواستار تغییر شدند، گفت:"هیچ طرفی حاضر به دادن امتیاز نیست".

اعتراضات چالش جدیدی برای عراق نفت خیز هستند که با وجود افزایش قیمت انرژی، همچنان با بحران سیاسی و اجتماعی-اقتصادی دست به گریبان است.

آیا عراق به سوی افزایش اعتراضات و عمیق‌تر شدن بحران در حرکت است؟ یا ناچار به برگزاری یک انتخابات جدید خواهد شد؟

 

اعتراضات با چه هدفی؟

جریان صدر در انتخابات اکتبر سال گذشته، ٧٣ کرسی مجلس را از آن خود کرد و به بزرگترین فراکسیون مجلس تبدیل شد، اما هنوز با اکثریت فاصله زیادی داشت.

در عراق چند ملیتی با تعدد مذاهب، از زمان حمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا در سال ٢٠٠٢ که منجر به سرنگونی دیکتاتوری صدام حسین شد، تشکیل دولت کماکان مستلزم مذاکرات پیچیده بوده است.

بر پایه توافقات، پست نخست وزیری این کشور سهم بلوک شیعه است.

جریان صدر، از گزینه (دولت اکثریت) حمایت کرد و مخالفان او در چارچوب هماهنگی شیعه طرفدار ایران، شدیدا با آن مخالفت کردند.

چارچوب هماهنگی شیعه، از ائتلاف دولت قانون، ائتلاف فتح طرفدار ایران و شبه نظامیان حشد شعبی تشکیل شده است.

ماه گذشته، ٧٣ نماینده جریان صدر در اقدامی غیر منتظره در واکنش به فشارهای رقبای خود، از مجلس استعفا کردند.

به این ترتیب ٦٤ نماینده دیگر جایگزین آنها شدند و جریان طرفدار ایران به بزرگترین بلوک مجلس تبدیل شد.

تحصن معترضان در مجلس نمایندگان عراق
تحصن معترضان در مجلس نمایندگان عراق

هواداران صدر به مجلس یورش بردند تا به نامزدی محمد سودانی، از سوی چارچوب هماهنگی برای نخست وزیری عراق، اعتراض کنند.

البیدر، کارشناس علوم سیاسی، گفت:" این پیام آشکار صدر به رقبای خود بود که بدون موافقت او، دولت تشکیل نخواهد شد .. جریان صدر از طریق اعتراضات نشان می‌دهد که یک بازیگر فعال در صحنه سیاسی است و باید به مواضع و دیدگاه‌های او احترام گذاشته شود و بدانند که بدون آن هیچ کاری نمی‌توان انجام داد".

 

آیا رقبا می توانند به توافق برسند؟

رناد منصور از اندیشکده بریتانیایی چتم هاوس گفت:" تشکیل این دولت طولانی‌ترین فرآیند خواهد بود .. اعتراضات، هشدار صدر است مبنی بر اینکه او قصد دارد از قدرت خیابانی خود برای سرکوب تلاش‌های مخالفانش برای تشکیل دولت استفاده کند".

مقتدی صدر، پس از گذشت دو ساعت از حضور هوادارانش در مجلس، از آنها خواست که به خانه‌هایشان برگردند و خطاب به معترضان گفت "فاسدها را به وحشت انداخته‌اید".

در اوایل ماه جاری نیز، صدها هزار نفر از هواداران صدر در پاسخ به فراخوان وی در مراسم نماز جمعه بغداد شرکت کردند و قدرت سیاسی خود را نمایش دادند.

البیدر، با اشاره به اینکه رقبای صدر نیز در موقعیت دشواری قرار دارند، گفت:" آنها می‌ترسند که اوضاع وخیم‌تر شود .. چارچوب هماهنگی شیعه در صورتی که نامزد جایگزینی برای جلب رضایت صدر ارائه دهد، با خطر تضعیف مواجه می‌شود".

از طرفی دیگر رناد منصور می‌گوید:" چارچوب هماهنگی با رقابت‌های داخلی بسیاری دست به گریبان است .. برخی از اعضای چارچوب هماهنگی از تشکیل دولت بدون صدر نگران هستند، زیرا در این صورت اعتراضات ادامه پیدا می‌کنند و اوضاع وخیم‌تر می‌شود".

 هواداران خشمگین صدر در حال سر دادن شعار علیه مخالفان خود
هواداران خشمگین صدر در حال سر دادن شعار علیه مخالفان خود

آیا یک انتخابات جدید برگزار می‌شود؟

می‌توان برگزاری انتخابات جدید را به عنوان یک گزینه در نظر گرفت.

کارشناس اندیشکده بریتانیایی چتم هاوس، می‌گوید:" پس از تحولات اخیر چنین کاری قطعا واقع بینانه‌تر است .. صدری‌ها امیدوارند که به جای حضور در دولت با نشان دادن خود به عنوان یک نیروی اپوزیسیون، بتوانند آرای بیشتری به دست آورند".

اما احسان الشمری، کارشناس علوم سیاسی، از دانشگاه بغداد، می‌گوید که ممکن است تحت فشار صدر، مجلس کنونی فلج شود. او معتقد است که بخشی از استراتژی صدر، محاصره پارلمان است.

شمری گفت:"یورش به مجلس قدم اول بود و واضح است که صدر و حامیانش آماده‌اند فراتر از آن نیز پیش بروند".

منبع: خبرگزاری فرانسه

 

ب.ن