مسرور بارزانی: در عراق جوامع مختلف زندگی می‌کنند و باید به آنها احترام گذاشته شود

اربیل (کوردستان٢٤) – مسرور بارزانی، نخست وزیر اقلیم کوردستان، امروز سه‌شنبه ٢١ نوامبر در چهارمین مجمع صلح و امنیت خاورمیانه حضور یافت و در پانلی به سئوالات مریم مشیری، روزنامه‌نگار بی‌بی‌سی پاسخ داد.

بخشی از سخنان نخست وزیر اقلیم کوردستان در پانل:

اوضاع خاورمیانه و جنگ حماس و اسرائیل

مسرور بارزانی: بسیار متشکرم برای فرصتی که به من دادید. مطمئنا ما به عنوان ملتی که جنگ‌های بسیاری را تجربه کرده‌ایم، می‌دانیم جنگ تا چه اندازه پلید و ویرانگر است. ما با جنگ مخالف هستیم و نباید برای حل مسائل به آن متوصل شد.

حال که وضعیت غزه را می‌بینیم، آیا مردمی که آنجا هستند اکنون در وضعیت بهتری قرار دارند یا پیش از ٧ اکتبر؟ به نظرم پاسخ بسیار روشن است. مردم غیرنظامی و بی‌گناه هزینه بسیار سنگینی را متحمل شده‌اند. ما جنگ و حمله به غیرنظامیان را محکوم می‌کنیم. فکر می‌کنیم برای هر درگیری که اکنون در خاورمیانه در جریان است، راه‌ حلی مسالمت آمیز وجود دارد.

بسیار ناخوشایند و غم‌انگیز است که می‌بینیم یک کشمکش برای دهه‌ها به دست غفلت سپرده شد تا اینکه به جنگ متقابل کشید. بنده دیروز هم در سخنانم اشاره کردم که باید برای مسائل پیش از آنکه به رویارویی نظامی بیانجامند، راه حل پیدا کنیم. جنگ که آغاز شد زمان پایان آن نامعلوم است، اما مطمئنا می‌دانیم که قربانیان آن مردم غیرنظامی و بی‌گناه هستند. باید از غیرنظامیان محافظت شود، همه ما از احتمال گسترش جنگ در منطقه نگران هستیم. امیدواریم شاهد پایان جنگ باشیم و راه حلی مسالمت آمیز برای آن پیدا شود.

موضع عراق و اقلیم کوردستان درباره جنگ غزه

مسرور بارزانی: به نظر بنده بهترین کاری که عراق می‌تواند انجام بدهد، فاصله گرفتن از درگیری است. عراق مشکلات خود را دارد. اگر راهی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه وجود داشته باشد، بسیار خوب است. ما در دولت اقلیم کوردستان تلاش کرده‌ایم که از طریق بنیاد خیریه بارزانی کمک‌های بشردوستانه برای مردمی که به آن نیاز دارند، ارسال کنیم، اما متاسفانه تاکنون هیچ فرصتی برای ارسال کمک‌ها فراهم نشده است.

کسانی که اختیار آنجا را در دست دارند، نتوانسته‌اند این فرصت را فراهم کنند و زمینه ارسال کمک‌ها را به آنجا فراهم نکرده‌اند. عراق هم می‌تواند میانجیگیری کند و هم می‌تواند به شیوه مسالمت آمیز امدادرسانی کند، و این بسیار مطلوب خواهد بود. من فکر می‌کنم شعار دادن کمکی به مردم آنجا نمی‌کند که به دارو، غذا و امنیت نیاز دارند، شعار دادن هیچ فایده‌ای ندارد. بهترین کاری که عراق می‌تواند بکند ارسال کمک به مردمی است که به آن نیاز دارند.

برکناری محمد حلبوسی

مسرور بارزانی: به باور من (برکناری حلبوسی) در این شرایط اشتباه بود. من درباره حکم دادگاه اظهار نظر نمی‌کنم، اما شرایط عراق مناسب نبود، زیرا مشکلات مختلفی داریم، حال تمام خاورمیانه با بحران مواجه شده است و مشکلات دیگری داریم که باید حل کنیم. این بحران و اتفاقی ناخواسته است و نباید رخ می‌داد.

اگر راه حلی برای این مسئله در پیش گرفته می‌شد، می‌بایست به شکلی متفاوت با آن رفتار می‌شد، بایستی مجلس نمایندگان مطلع می‌شد و مجلس خود درباره آن تصمیم‌گیری می‌کرد. اما اینکه دادگاهی مافوق همه قرار گیرد و به طور یکجانبه حکم صادر کند، بدون آنکه به نتایج آن بیاندیشد، نشان می‌دهد در عراق وضعیت به طور کلی مناسب نیست. تکرار می‌کنم این مشکل بار دیگر ما را به اصول شراکت در عراق ارجاع می‌دهد. در عراق جوامع مختلف زندگی می‌کنند، اهل سنت بخشی از آن جوامع هستند باید به آنها و نمایندگانشان احترام گذاشته شود. هر تغییری باید با موافقت دولت و آن جوامع صورت گیرد.

ازسرگیری صادرات نفت اقلیم کوردستان

مسرور بارزانی: مشکل صادرات نفت اقلیم کوردستان به چند سال پیش مربوط می‌شود. اختلاف بر سر نفت بین اربیل و بغداد، به دلیل اجرا نشدن قانون اساسی عراق و عدم احترام به آن بروز کرده است. کوردستان در قانون اساسی حقوقی دارد که متاسفانه به دست فراموشی سپرده‌اند. کوردستان حق استخراج، تولید و فروش نفت را دارد. متاسفانه چند سالی است که اختلافات بین اربیل و بغداد بروز کرده‌اند.

سئوال اصلی روشن است؛ آیا ما یک کشور فدرال هستیم یا عراق یک کشور مرکز گرا است؟ مشکل اصلی اینجا است. ما فکر می‌کنیم که در یک کشور فدرالی باید اختیارات توزیع شوند و چنانچه در قانون اساسی آمده است، مناطق اختیار امور خود را داشته باشند. متاسفانه برخی از مقامات بغداد انحصارگر هستند و می‌خواهند همه چیز تحت کنترل مرکز باشد. اختلاف نظر اصلی این است. اگر از این منظر وارد جزئیات شویم و موضوع نفت را مورد توجه قرار دهیم، روشن می‌شود که دولت اقلیم کوردستان به وظایف قانونی خود عمل کرده است، اما هرگز چنانچه در قانون اساسی آمده به حقوق خود نرسیده است. کوردستان به رعایت قانون اساسی پایبند است و ما با دولت فدرال در خصوص موضوع نفت، معیارهای تولید نفت و فروش آن تعامل داشته‌ایم، اما متاسفانه حمایت لازم را از دولت فدرال نداشته‌ایم.

ما با شرکت‌های بین‌المللی در بخش نفت قرارداد داریم. این قراردادها قانونی و در حال اجرا هستند؛ بی‌گمان ما در اقلیم کوردستان به این قراردادها احترام می‌گذاریم. تولید نفت هزینه دارد و شرکت‌ها در بخش نفت اقلیم کوردستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند. اما در عراق هزینه تولید و نوع قراردادها فرق دارند.

بغداد در خصوص هزینه تولید نفت در اقلیم کوردستان، مبلغی را در نظر گرفته که غیرواقعی است. برای تولید هر بشکه نفت در اقلیم کوردستان شش دلار در نظر گرفته است. برای مثال در میدان نفت گیاره، هزینه تولید یک بشکه نفت ٣٤ دلار است، در حالیکه ممکن است در یک میدان نفتی دیگر شش دلار باشد، پس با توجه به مناطق، هزینه فرق می‌کند. وقتی ما این موضوع را مطرح می‌کنیم، بغداد هزینه‌ای را معیار قرار می‌دهد که در مناطق خود در نظر گرفته است.

متاسفانه تاکنون هزینه تولید نفت در اقلیم کوردستان را معین نکرده‌اند. این موضوع مهمی است که دولت اقلیم کوردستان درباره آن با بغداد گفتگو کرده است، زیرا قراردادها توسط دولت اقلیم منعقد شده‌اند و این حق دولت اقلیم است و ما تحت هیچ شرایطی از آن نمی‌گذریم. ما با دولت بغداد گفتگو کرده‌ایم و می‌توانیم در خصوص هزینه با شرکت‌‌ها گفتگو کنیم، زمانی که این روند به پایان رسید، ازسرگیری صادرات نفت اقلیم کوردستان کار آسانی است، زیرا بدون تولید، صادراتی در میان نخواهد بود.

سفر هیئت وزارت نفت عراق به اربیل

مسرور بارزانی: وزارت منابع طبیعی دولت اقلیم کوردستان (برای ازسرگیری صادرات نفت کوردستان) آمادگی دارد، اما اکنون توپ در میدان بغداد است. آیا آنها هزینه تولید نفت اقلیم کوردستان را به شرکت‌ها پرداخت می‌کنند؟ اگر قادر به این کار بودند پس تولید را آغاز می‌کنند. ما هم به عنوان دولت اقلیم کوردستان از حقوق قانونی خود دفاع می‌کنیم. همچنین از شرکتهایی که به ما اعتماد کرده‌اند حمایت می‌کنیم. هر زمان به این قراردادها احترام گذاشته شد و دولت فدرال هزینه شرکت‌ها را پرداخت کرد، مطمئنا نفت برای صادرات وجود دارد.

هیئت ما به بغداد سفر کرده و هیئت دولت فدرال هم هفته گذشته به اقلیم کوردستان آمده و نشست مطلوبی با وزارت نفت داشته است. چند بار با نخست وزیر عراق گفتگو کرده‌ام، او درک خوبی از موضوع دارد، وزارت نفت هم متفاهم است. امیدوارم به توافق برسیم و صادرات نفت را آغاز کنیم.

زیرساخت اقتصادی

مسرور بارزانی: متاسفانه اقتصاد عراق و اقلیم کوردستان به نقدینه متکی هستند. اقتصادی که به نقدینه متکی باشد، محدود است و نمی‌توان آن را توسعه داد، نظام اقتصادی در عراق و اقلیم کوردستان چندان موفق و از استانداردهای بین‌المللی برخوردار نبوده است. ما در اقلیم کوردستان برای پایه‌گذاری نظام اقتصادی جدید تلاش کرده‌ایم تا زیرساخت اقتصادی لازم برای شهروندان ایجاد شود. در کابینه من شهروندان محور اصلی هستند و تمامی خدمات را تامین می‌کنیم تا مطمئن شویم که بهترین استفاده را می‌برند. لازم است که شهروندان از خدمات بانکی مدرن بهرمند شوند.

لازم است دولت از بانک‌ها حمایت و حقوق آنها را رعایت کند. باید نظام بانکی به طور مستمر در حال رشد باشد. ما روندی را تحت عنوان (حساب بانکی من) آغاز کرده‌ایم و می‌خواهیم تا پایان سال ٢٠٢٤ حدود یک میلیون کارمند دارای حساب بانکی الکترونی خود باشند. در ماه جاری روند در استان‌های دهوک و سلیمانیه هم آغاز می‌شود. همه کارمندان دولت از این حساب برخودار می‌شوند و بخش خصوصی هم در تعامل با بانکها وارد این نظام می‌شود. بانکهایی که این نظام را پیاده می‌کنند به سرعت به بزرگترین بانک تبدیل شده و سود بسیاری عاید آنها می‌شود. هم بانکها و هم مردم بهرمند می‌شوند و بی‌گمان زیرساخت اقتصادی تقویت می‌شود.

هزار دستگاه خودپرداز در اقلیم کوردستان و ٤٠ مرکز پرداخت پول راه‌اندازی شده‌اند. اشخاصی هم که از خارج وارد اقلیم می‌شوند می‌تواند از آن استفاده کنند و به جای پول نقد، با کارت اعتباری خود معامله کنند. می‌خواهیم اقتصاد خود را وارد مرحله‌ای بهتر کنیم و بسیار خوشبین هستم.

مبارزه با فساد

مسرور بارزانی: برنامه من مبارزه با فساد است و بارها به این موضوع اشاره کرده ام. باید سیستمی ایجاد شود که افراد فاسد نتوانند از آن سوء استفاده کنند. وقتی همه خدمات دولتی دیجیتالی شود، همه چیز شفاف خواهد بود و ارتکاب به فساد بسیار سخت خواهد بود. افراد جامعه نیز باید در این مورد احساس مسئولیت کنند.

فساد، فقط این نیست که طرف مقابل از راه فریب پول به دست آورد، بلکه اتلاف وقت هم فساد است. وقتی یک کارمند دولتی حقوق می‌گیرد، اما کاری انجام نمی‌دهد، این فساد است. بنابراین، ما از ابتدای تشکیل این کابینه، ریشه‌کنی فساد را آغاز کردیم، این روندی است که زمان می‌برد و فکر می‌کنم در مسیر درستی قرار گرفته‌ایم.

تغییرات آب و هوایی و کمبود آب

مسرور بارزانی: ما نگران هستیم، این فقط به دلیل کمبود آب نیست، مطمئنا آب عنصر اصلی است و به طور کلی رو به کاهش است. ما قصد داریم سدهای بزرگ بسازیم.

برای ذخیره آب و استفاده بهینه از آن، مدیریت منابع آب یکی از اولویت‌های ما است که روی آن کار می‌کنیم، ما در اقلیم کوردستان گاز را به برق تبدیل کرده‌ایم و برای کنترل آن اقدام کرده‌ایم. این مسئولیت همه جانبه جامعه جهانی است. کمبود آب مهاجرت جوامع را به دنبال داشته است، باید اقدام شود و ببینیم چگونه می‌توان منشا مشکلات را پیدا و آنها را حل کرد. ما در شرایطی هستیم که حادثه در حال رخ دادن است و داریم آن را می‌بینیم، موضوع بسیار جدی است، جهان باید دست به دست هم بدهند تا این موضوع را با هم حل کنیم. من فکر می‌کنم که مشکل کم‌آبی بر مردم عراق بیشتر از سایر مناطق تاثیر داشته است. ما هم در اقلیم کوردستان منابع آب خود را داریم.

توانایی‌های جوانان در اقلیم کوردستان

مسرور بارزانی: جوانان آینده این کشور هستند، من معتقدم که باید به همه جوانان کمک کنیم، جوانان زیادی در دفتر من کار می‌کنند. جوانان موتور محرکە اصلاحات هستند و من روی توانایی‌های آنها سرمایه‌گذاری می‌کنم و به این جوانان مستعد کمک می‌کنم که بنیاد نوسازی در کوردستان هستد. بنابراین من اعتقاد راسخ دارم که باید به جوانان فرصت داده شود تا شغل و کسب و کار خود را داشته باشند. کاری که من سعی می‌کنم انجام دهم ایجاد محیط مناسب و کمک به رشد بخش خصوصی است و مردم می‌توانند فرصت‌های بیشتری داشته باشند. قطعاً قوانین و مقررات باید اصلاح شوند تا حقوق بازنشستگی و دستمزد افراد در بخش خصوصی حفظ شود.

افراد می‌خواهند کشورشان را ترک کنند و برای کار به کشور دیگری بروند، این فقط در کوردستان اتفاق نمی‌افتد، بلکه در همه کشورها اتفاق می‌افتد. ما در اقلیم کوردستان بیش از ١٠٠ هزار کارگر خارجی داریم، سوال این است که اگر فرصت شغلی نداشته باشیم این ١٠٠ هزار خارجی چگونه در اقلیم کوردستان کار پیدا کرده‌اند؟ ما با بخش خصوصی تعامل داریم و به آن‌ها گفته‌ایم که 75 درصد کارمندانشان باید محلی باشند. فرصت‌های شغلی برای افراد در حد انتظار ما نیست، اما تلاش می‌کنیم که فرصت‌‌های شغلی بیشتری فراهم شود. افراد هم باید در این راستا کمک کنند و برخی مسئولیت‌ها را بپذیرند.

نقش زنان

مسرور بارزانی: ما در بخش دولتی وزرای زن داریم که فکر می‌کنم در تاریخ کابینه‌های اقلیم کوردستان، نه تنها در سطح وزارتخانه‌ها، بلکه در سطوح مختلف دولت و سازمان‌ها، زنان حضور داشته‌اندانداند. من معتقد نیستم که باید به زنان فقط به دلیل جنسیت متفاوت فرصت کار داده شود، زیرا زنان باهوش و توانمند هستند و این را ثابت کرده‌اند. این چیزی است که ما نیاز داریم. ما نهادهای دیگری برای توسعه امور زنان داریم. باید مشارکت زنان افزایش پیدا کند.

ما برای تنوع بخشیدن به اقتصاد و منابع درآمد کوردستان تلاش می‌کنیم، به عنوان مثال زنان در بخش گردشگری می‌توانند نقش ایفا کنند.

جوامع مختلف سرمایه کوردستان هستند

مسرور بارزانی: من با استفاده از واژه "اقلیت" مخالف هستم، زیرا در این کشور اکثریت اهمیت چندانی ندارد، در عوض تنوع، تعدد ملیتی و دینی مهم است. ما جوامع مختلفی داریم و همه آنها حقوق خود را دارند، قانون بالاتر از همه چیز است و ما از جامعه‌ای که متعلق به اکثریت است حمایت نمی‌کنیم. همه در کوردستان یکسان هستند. ما بیش از ١.٥ میلیون پناهنده از مناطق دیگر عراق را پذیرفته‌ایم، برخی از عراق و برخی دیگر از خارج از عراق آمده‌اند.

ما برای آوارگان شنگال و سایر مناطق، حق بازگشت داوطلبانه وسربلندانه قائل هستیم.

آزادی بیان

مسرور بارزانی: من نمی‌توانم از طرف عراق صحبت کنم، اما در اقلیم کوردستان، مردم هر روز از دولت من انتقاد می‌کنند و آنها آزاد هستند، بین هرج و مرج و آزادی، آزادی بیان و افترا تفاوت وجود دارد. البته روزنامه‌نگاری شغل بسیار شریفی است، من برای آنها احترام زیادی قائل هستم و فکر می‌کنم روزنامه‌نگاران در اقلیم کوردستان بسیار فعال و تاثیرگذار هستند، قطعا حق دارند نظرات خود را بیان کنند و انتقاد کنند، انتقاد آنها باید برای کوردستان سازنده باشد و به ما کمک کند، اشتباهات را برای ما اصلاح کند تا کاستی‌هایمان را بشناسیم و بر تصمیم‌گیری ما تاثیرگذار باشد. به همه کسانی که از ما انتقاد می‌کنند، می‌گویم داده‌ها را به ما ارجاع بدهند و امیدوارم داده‌ها مقایسه ١٠ سال گذشته با امروز را نشان دهند، یعنی نشان دهند روزنامه‌نگاران اکنون در چه شرایطی هستند و دولت چگونه با آنها رفتار می‌کند. من هر کاری از دستم بر می‌آید برای حمایت از آنها طبق قانون انجام داده‌ام، اما یک سوال از مخاطبان دارم، خیلی‌ها در مورد حق آزادی بیان بسیار جدی هستند، پس حق موجودیت ملی چی؟ ما به عنوان یک ملت باید زندگی کنیم و آزاد باشیم، چرا به آزادی یک نفر توجه دارید، اما از آزادی یک ملت سخن نمی‌گویید؟!

روابط آمریکا با اقلیم کوردستان

مسرور بارزانی: ما از کمک‌های ایالات متحده به اقلیم کوردستان که از سال ٢٠٠٣ ادامه دارند قدردانی می‌کنیم. ایالات متحده از عراق و اقلیم کوردستان به ویژه در جنگ علیه داعش و حملات نیروی پیشمرگ به داعش حمایت کرده است. من نمی‌توانم از طرف ایالات متحده صحبت کنم آنها خود درباره اولویت‌هایشان تصمیم‌گیری می‌کنند و تعیین می‌کنند که چگونه سیاست‌های خود را پیاده کنند. اگرچه برخی شکاف‌ها ایجاد شده و از شکاف‌های امنیتی سوء استفاده‌ شده است که من در اینجا وارد جزئیات نمی‌شوم. اما بسیار مهم است که ایالات متحده به روابط مطلوب خود با این کشور به ویژه با کوردستان ادامه بدهد. ما خواهان افزایش شراکت اقتصادی و سیاسی هستیم. ایالات متحده قطعا متحد بسیار خوبی است و ما از حمایت آن کشور، مردم و نهادهای آمریکایی قدردانی می‌کنیم، اما حضور آنها در منطقه گاهی بسیار ضروری است.

نقش چین در روابط با اقلیم کوردستان

مسرور بارزانی: چین کشور بزرگی است و مانند هر قدرت دیگری می‌خواهد هژمونی خود را افزایش دهد، با عراق رابطه تاریخی دارد و عراق را یک بازار اقتصادی می‌داند و به دنبال فرصت‌های اقتصادی هستند. در این میان هر طرفی بهترین گزینه را ارایه کند و تسهیلات بیشتری فراهم کند، او برنده می‌شود. چینی‌ها نیز با جدیت به این فرصت‌ها در عراق و اقلیم کوردستان نگاه می‌کنند. ما از هر طرفی که می‌خواهد روابط خود را با اقلیم کوردستان گسترش دهد و به ما در توسعه اقتصادمان کمک کند، استقبال می‌کنیم.

نقش اقلیم کوردستان در چند سال آینده و چشم‌انداز نخست وزیر

مسرور بارزانی: این یک سوال مهم و دشوار است، من می‌خواهم کوردستان پیشرفت کند، می‌خواهم شاهد آن باشم که شهروندان نه تنها در زمان صدرات من بلکه بعد از من نیز محور اصلی باشند. می‌خواهم زمان برای آنها مهم باشد، می‌خواهم شاهد پایان بوروکراسی باشم و همه را در برابر فرصت‌ها یکسان ببینم و مردم کوردستان با دیده حسرت به هیچ کشور دیگری نگاه نکنند.

من می‌توانم دیدگاه‌‌های خود را با دوستان و مردمم در میان بگذارم، اما نیاز دارم که همه شهروندان اقلیم کوردستان در رسیدن به این هدف، به من کمک کنند.

امیدهای نخست وزیر برای اقلیم کوردستان

مسرور بارزانی: در خصوص اصول موفقیت، البته باید گفت که عدالت و برابری بسیار مهم است، اینها اصول موفقیت هستند، ما در عراقی زندگی می‌کنیم که یک کشور فدرال است، اما عدالت در آن پیاده نمی‌شود، در حالیکه عدالت و صداقت کلیدهای اصلی هستند. اشخاص بسیاری هستند که صحبت می‌کنند و عقایدشان را بیان می‌کنند، اما عملکردشان مخالف است، امیدوارم همه صادق باشند و نسبت به قول خود وفادار باشند، یعنی به آنچه می‌گویند عمل کنند. زیرا صداقت کلید اصلی است، زمانی که با یک شخص یا مؤسسه سروکار دارید، اگر بدانید نگرش او چگونه است، منظور او از آنچه می‌گوید چیست و به آنچه می‌گوید عمل می‌کند، مطمئنا می توانید منطبق شوید. در شرایط ما در منطقه، اغلب آنچه در برابر مردم گفته می‌شود، ظاهرسازی است، نمی‌خواهند مردم حقیقت را بدانند، پس عدالت و صداقت در میان نیست.

برای صادرات بیشتر محصولات اقلیم کوردستان چه می‌توان کرد؟

مسرور بارزانی: سال گذشته قول دادم برای محصولات کوردستان بازاریابی کنم، امروز با افتخار می‌گویم که آن کار را انجام دادم، به ویژه برای انار، سیب، عسل و انگور که به کشورهای حوزه خلیج صادر شده‌اند و این آغاز کار است. وظیفه من به عنوان نخست وزیر این است که بازار و شبکه صادراتی را مجددا سازماندهی کنم و بخش خصوصی را به بازار بین‌المللی وصل کنم. اکنون مسئولیت کشاورزان و بخش خصوصی کوردستان این است که بتوانند این بخش را تقویت کنند. به طوری که همه بتوانند طعم محصولات و میوه‌های کوردستان را بچشند.

دولت شما برای ارائه خدمات بیشتر چه اقداماتی کرده است؟

مسرور بارزانی: همانطور که قبلا اشاره کردم، بوروکراسی یکی از بزرگترین مشکلاتی است که مردم از آن شکایت دارند. ما برای رفع آن تلاش کردیم، برای مثال من از بیمارستان‌ها بازدید کرده‌ام، در فصل سرما مردم باید بیرون منتظر می‌ماندند، ما برای آنان مکان‌های مناسب ایجاد کردیم و این احترام به شهروندان است، همچنین باعث کاهش بوروکراسی می‌شود. و تلاش برای ارائه خدمات سریع و رعایت برابری و عدالت برای همه، به این معنی که ما باید به همه شهروندان بدون در نظر گرفتن ملیت، نژاد یا رنگ آنها خدمات ارائه دهیم، برخی از اقدامات بوده‌اند.

برنامه دولت اقلیم کوردستان برای بخش انرژی چیست؟

مسرور بارزانی: نمی دانم منظور شما از انرژی چیست. اگر به جایگزین‌ها اشاره دارید، ما از انرژی سبز برخوردار هستیم. ما تولید برق را داریم و روی آن کار کرده‌ایم، مثلا تولید برق بادی و خورشیدی، می‌خواهیم در آینده انرژی‌های تجدیدپذیر یا به اصطلاح سبز را افزایش دهیم، اما باید شهروندان انرژی را از آن خود بدانند، از انرژی استفاده کنند اما زیاده روی نکنند، دولت هم در این مسیر خدمت می‌کند.

دستاوردهای دولت اقلیم کردستان در زمینه آموزش چیست؟

مسرور بارزانی: من بازسازی آموزش و پرورش را آغاز کرده‌ام و فکر می‌کنم ارتقای استاندارد آموزش در سطح دانشگاه مهم است، تا بتوانیم برخی طبقه‌بندی‌ها و رویه‌ها را ارائه دهیم، به‌ویژه اینکه بدانیم آموزش ما چگونه با استانداردهای بین‌المللی مطابق می‌شود. بنابراین از نظر اعتبارسنجی و ارزشیابی برای دانشگاه‌ها و آموزش و پرورش خود کارهای بسیار خوبی انجام داده‌ایم و کار بهتری انجام می‌دهیم. اکنون رقابت بهتری وجود دارد و می‌توانیم راهکارهای بهتری در پیش گیریم.

چگونه می‌توانید مشکلات بین اربیل و بغداد را حل کنید؟

مسرور بارزانی: من مسئولیت دفاع از حقوق مردم کورد را بر عهده دارم. وظیفه من این است که برای جلب رضایت دیگران از مردم اقلیم کوردستان صرف نظر نکنم، اما هر طرفی که من را به عنوان یک شریک واقعی بپذیرد و قانون اساسی را آنطور که هست اجرا کند، می‌تواند من را دوست نزدیک خود بداند و مطمئنا روابط بین اربیل و بغداد را بهبود خواهیم داد. من تلاش زیادی کرده‌ام که با بغداد به توافق برسیم و پیام خود را به نخست وزیر و دولت عراق برسانم، ما هرگز از حقوق اساسی خود صرف نظر نمی‌کنیم.

دوستان اقلیم کوردستان چگونه می‌توانند به دولت کمک کنند؟

مسرور بارزانی: مطمئنا می‌توانند به ما کمک کنند. شرکتهای انگلیسی می‌توانند بیایند و فرصت‌ها را بررسی کنند، فرصت‌های اقتصادی خوبی برای شرکت‌ها وجود دارد. فکر می‌کنم هرگز رابطه ما با انگلیس به این خوبی نبوده است. رابطه بسیار منحصر به فردی با آن کشور داریم، اما ما به حمایت و مشارکت سیاسی، اقتصادی و نظامی بیشتر آن کشور نیاز داریم، به خصوص زمانی که مسائلی پیش می‌آید، این توقع یک دوست از دوست خود است. ما در لحظات سخت به هم نیاز داریم و می‌خواهیم که در شرایط خوب هم بیایند و فرصتهای زیادی برایشان وجود دارد. دوستانی که در شرایط سخت به ما کمک کردند، امروز می‌خواهیم در شرایط خوب هم در کنار ما باشند. بیش از ٢٠٠ شرکت انگلیسی در اقلیم کوردستان فعالیت دارند و بوریس جانسون، نخست وزیر سابق، در مجمع به این موضوع اشاره کرد. مطمئنا هنوز فضا برای شرکت‌های دیگر هم وجود دارد.

چه تلاش‌هایی برای کاهش چالش‌های تغییرات آب و هوایی می‌کنید؟

مسرور بارزانی: سعی می‌کنیم ابتدا این موضوع را در برنامه درسی مدراس بگنجانیم. من این موضوع را با وزارت آموزش و پرورش و وزارت آموزش عالی مطرح کرده‌ام، آموزش و پرورش مسیر اصلی است و مردم باید آگاه باشند و بدانند که تغییرات چگونه اتفاق می‌افتند و چگونه می‌توانند از محیط زیست خود به طور مسئولانه حفاظت کنند، این موضوعی است که ما می‌توانیم روی آن کار کنیم و در آن به همکاری همه جانبه شرکای بین‌المللی و بازیگران بین‌المللی، مانند کشورهای حاضر در کاپ٢٨ نیاز داریم.

زمانی که در مورد تغییرات آب و هوایی صحبت می‌کنیم، مردم باید بدانند که از آلودگی محیط زیست بهره‌ای نخواهند برد و از مضرات آن در امان نخواهند بود، مطمئنا هیچ کس، چه در اینجا زندگی کند و یا در هر سیاره دیگری، از تغییرات آب و هوایی در امان نخواهد بود. بنابراین همه به نوعی تحت تاثیر آن قرار خواهند گرفت، این یک مشکل بین‌المللی است که نیاز به راه حل بین‌المللی دارد.

دیدگاه نخست وزیر برای بخش خصوصی چیست؟

مسرور بارزانی: برای هر جامعه‌ای که بخواهد اقتصاد خود را توسعه دهد، باید چند کار انجام شود، و در ابتدا امنیت، خدا را شکر که کوردستان بسیار امن‌تر از سایر مناطق است. از نیروهای سازمان آسایش و پیشمرگ قدردانی می‌کنم که از ما محافظت می‌کنند. پس ما امنیت داریم. از لحاظ قانونی نیز، سعی داریم که برخی از قوانین به ویژه قانون سرمایه‌گذاری را اصلاح کنیم تا بتوانیم سرمایه‌گذاران خارجی را جذب کنیم که بیایند و اینجا فعالیت کنند. بخش خصوصی و همچنین نظام بانکی را گسترش دهیم. با جدیت برای ارائه این خدمات تلاش می‌کنیم، تا بخش خصوصی، سرمایه‌گذاران و شهروندان بتوانند از آنها بهر‌مند شوند.

به نظر شما چه ابتکاراتی می‌توانند تاثیرات مثبت بر اقلیم کوردستان داشته باشند؟

مسرور بارزانی: فکر نمی‌کنم حرف‌ تاثیر چندانی داشته باشد، اما عمل تاثیرگذار است، بنابراین وقتی که به شهرها و مناطق سفر می‌کنم به مردم وعده نمی‌دهم، کاری را که انجام داده‌ام به آنها نشان می‌دهم. من فکر می‌کنم این بهترین راه برای به دست آوردن اعتماد مردم است و باید موفقیتها را به آنها نشان دهیم. با دیدن موفقیتها اعتماد می‌کنند.

جامعه جهانی در خصوص مسائل امنیتی چه نقشی در اقلیم کوردستان دارد؟

مسرور بارزانی: مسئله فقط امنیت نیست، ثبات سیاسی و توسعه اقتصادی به هم گره خورده‌اند، ما باید بیش از هر چیز دارای یک منطقه امن باشیم، برای اینکه بدانیم اقتصاد خود را چگونه توسعه دهیم، باید به میزان ثبات نگاه کنیم، پیشرفت اقتصادی به ثبات سیاسی نیاز دارد، اینها ارکان اصلی هستند. از طرفی دیگر حقوق بین‌المللی مورد توجه است. کوردها مانند هر ملت دیگری حق تعیین سرنوشت دارند و مانند سایر کشورها حق استقلال دارند، ما نیاز به تضمین بین‌المللی داریم، تا بار دیگر و هرگز علیه ما مرتکب جنایت نشوند. حملات شیمیایی، عملیات نسل کشی انفال و بی‌عدالتی‌‌ها تکرار نشوند. ما قبل از هر چیز، به یک تضمین بین‌المللی نیاز داریم. این چیزی است که ما از جامعه بین‌المللی می‌خواهیم.

موضع نخست وزیر دربارە برگزاری انتخابات؟

مسرور بارزانی: برگزاری انتخابات سه بار به تعویق افتاده است و من هرگز با آن موافق نبوده‌ام، امیدوارم که انتخابات در زمان مقرر، در ماه فوریه سال آینده در اقلیم کوردستان برگزار شود و دیگر به تعویق نیافتد. ما در اقلیم کوردستان، کاملا به دموکراسی باور داریم و می‌خواهیم چراغ راه دموکراسی در منطقه باشیم، هیچ معنایی ندارد که حزبی یا جریانی نخواهد انتخابات برگزار شود. نباید این حق را از هم‌میهنان گرفت و نباید جامعه بین‌الملل و کمیسیون عالی انتخابات عراق، اجازه بدهند که انتخابات به تعویق بیافتد.

نباید در موضوع انتخابات انحصارگری کرد و کسانی که برای به تعویق انداختن برگزاری انتخابات تلاش می‌کنند، باید بدانند که مسئولیت عواقبش بر عهده آنان خواهد بود، نه مردم اقلیم کوردستان.

توصیه نخست وزیر به جامعه کوردستانی در خارج چیست؟

مسرور بارزانی: به آنها می گویم در کشورهایی که زندگی می‌کنند ادامه تحصیل بدهند و برای خدمت، به کوردستان برگردند.

پاسخ دولت اقلیم کوردستان چه خواهد بود اگر ذهنیت سیاسی دولت عراق به بی‌عدالتی در قبال اقلیم کوردستان ادامه دهد؟

مسرور بارزانی: در بغداد افرادی هستند که فکر می‌کنند با پایمال کردن حقوق مردم کورد و پیاده کردن سیاست گرسنه‌سازی می‌توانند مشکلات را حل کنند. متاسفانه آنچه در ٧ اکتبر در غزه و بین فلسطین و اسرائیل دیدیم، به این معناست که برای رسیدن به اهدافی باید مردم بیگناه قربانی شوند! سئوال این است که آیا کوردها و مردم کورد بهای خوبی‌هایشان را می‌پردازند که به کسی حمله نکرد‌ه‌اند یا مردم بیگناه را نکشته‌اند، به جای اینکه به ما احترام بگذارند، دوباره ما را مجازات خواهند کرد! سوال این است که آن ذهنیت چگونه می‌خواهد موفق شود؟ من معتقدم این مردم ما هستند که پیروز خواهند شد و امیدواریم از طریق گفتگو به راه حلی برسیم. با محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق و دولت او روابط خوبی داریم. من مطمئن هستم که دولت بغداد تحت فشار زیادی قرار گرفته است، بسیاری از توافقاتی که قبلا با دولت عراق امضا کردیم، به ویژه توافق‌های مربوط به قانون نفت و گاز و سایر مسائل، همه را تحت فشار تغییر دادند. البته نباید در عراق همه را به یک چشم دید، شهروندان عراقی با اقلیم کوردستان همدردی زیادی دارند و بسیاری از افراد سیاسی نیز با اقلیم همدلی می‌کنند. بسیار مهم است که مسائل از طریق گفتگو حل شوند و به مرحله‌ای نرسیم که به گزینه‌‌های دیگر فکر کنیم.

آیا مشکلات با دولت عراق قابل حل هستند؟

مسرور بارزانی: عراق باید یک کشور فدرال باشد، زیرا کشوری است که گروه‌های دینی، ملیتی و فرقه‌ای مختلف را در خود جای داده است. در واقع مسئله سکولاریزم و جدایی دین از دولت نیست، بلکه طرز تفکر حاکم است و بحث عدالت مطرح است، من فکر می‌کنم اگر افراد بیش از هر چیز به حقوق بشر اعتقاد داشته باشند، به برابری و حق شهروندی اعتقاد داشته باشند، ما قطعا از یک دولت خوب برخوردار خواهیم بود.

ب.ن