بحران آب ایران در دستور کار شورای عالی امنیت ملی
طرح تغییر مسیر آبهای خاورمیانە بە د‌ه‌ها سال قبل بر می‌گردد، اما با تشدید بحران بی آبی بە یکی از حادترین موضوعات مهم روز تبدیل شدە است.
K24 - اربیل
در پی انتشار گزارش‌ها درباره تشکیل "کمیته امنیت آب" در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران، معاون وزیر نیرو اعلام کرد که با تشدید بحران آب در ایران این موضوع "موضوع امنیتی" تبدیل به شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، رحیم میدانی، معاون آب وزارت نیرو، روز پنج‌شنبه ۱۵ تیر، در شورای حفاظت آب استان فارس گفت: "وضعیت آب به قدری حساس شده که در شورای عالی امنیت ملی مطرح شده و بایستی با تمام توان علمی و تجربی به حل این موضوع بشتابیم."
وی تاکید کرد که با ادامه «وضعیت نامناسب» مدیریت آب و آسیب دیدن منابع آب سطحی و زیرزمینی، تامین آب برای کشاورزی و نوشیدن در آینده ”بسیار چالش‌برانگیز خواهد بود".
یک هفته قبل از اتشار این خبر، "علاءالدین بروجردی"، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفتەبود کە در این کمیسیون "کمیته امنیت آب" تشکیل شده است.
برنامه‌های ترکیه و افغانستان برای ساخت سدهای جدید نیز انتقاد ایران را به دنبال داشته است و حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، روز دوشنبه، ۱۲ تیر، در اجلاس بین‌المللی ریزگردها در تهران به این برنامه‌ها اعتراض کرد.
مقامات جمهوری اسلامی پیش از این نیز ترکیه را متهم کرده‌اند که با "مهار" آب‌هایی که باید از کشورهای سوریه و عراق وارد بین‌النهرین می‌شد باعث "تشدید" پدیده ریزگردها در کشورهای منطقه شده است.
با این حال رضا تکین، سفیر ترکیه در تهران، ضمن رد این موضوع تاکید کرد که این کشور از "حق خود" برای ساخت سد نمی‌گذرد.
ایران و افغانستان هم بر سر نحوه تقسیم آب رودخانه هیرمند اختلاف نظر دارند. هیرمند رودی است که از استان هلمند افغانستان به دریاچه هامون در استان سیستان و بلوچستان در ایران می‌ریزد.
در همین زمینه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز چهارم خرداد در دیدار با محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان، خواستار حل هر چه سریع‌تر اختلاف‌ها درباره آبِ رودخانه‌های مرزی دو کشور شده بود.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران روز دوشنبه،۱۲ تیرماه، درهمایش بین‌المللی "مقابله با گرد و غبار" که در تهران برگزار شد، گفت که گردوغبار ایران ۸۰ درصد منشاء خارجی دارد. روحانی علاوه بر ترکیه، افغانستان را هم یکی از کشورهایی دانست که گرد و غبار از آنها به داخل ایران سرازیر می‌شود. روحانی آشکارا گفت که ایران نمی‌تواند در برابر ساخت سدهای مانند، سد کجکی، کمال خان، سلما و سدهای دیگر بی‌تفاوت بماند.
نجیب‌الله آزاد، معاون سخنگوی رئیس جمهور افغانستان در واکنش به اظهارات حسن روعانی گفته است: "این حق افغانستان است که باید از آبهای کشور خود بهره ببرد و هر کسی که چنین سخنانی را به کار می‌برد، بی‌جاست." این مقام افغان تاکید می‌کند که استفاده از آبهای داخلی حق مسلم مردم افغانستان است و دولت در مهار آبهای کشور مطابق قراردادهای دوطرفه (ایران و افغانستان) عمل خواهد کرد.
شبکه خبری "طلوع" افغانستان در مورد واکنش مقامات وزارت انرژی و آب افغانستان گزارش داده است: "ایران از سال‌ها به این‌سو با نام حسن همجواری و همسایگی تا ۴ برابر حقآبه‌اش را از دریای هیرمند (یا هلمند امروزی)، آب گرفته است، اما در برابر آن تمامی چشمه‌های آب مرزی‌اش را که به افغانستان سرازیر می‌شوند با ساختن بیش از ۳۰ بند در آنسوی مرز خشکانیده است."
ایران با احداث ١٩ سد بر روی رودخانەهای سیروان زاب، دو هفتە قبل با آبگیری سد سردشت مانع از ورود آب زاب بە اقلیم کردستان شد.
در حالی كە طرح پروژە برخی از سدهای احداثی بر این رودخانەها بە دولتهای قبل از پیروزی جهموری اسلامی بە دولت پادهای ایران بر می‌گردد، مخالفان همەپرسی استقلال کردستان در خود احداث این سدها را بە موضوع همەپرسی مرتبط می‌دانند.
حسین حسینی نقوی، عضو کمسیون امنت ملس ایران، اعتراض مردم اقلیم کردستان و عراق بە احداث این سدها را حق مسلم آنان می‌داند. نقوی حسینی می‌گوید باید برای احداث این سدها با کشورهای همسایە مشورت بشود.
رئیس جمهور ایران هفتە گذشتە کە در همایش مبارزە با ریزگردها در حالی کە کشور ترکیە را بە علت احداث سد بر روی دجلە و فرات بە دست داشتن در پدیدە ریزگردها معرفی کرد، در مورد تغییر مسیر آبهای "زاب" و "سیروان" از اقلیم کردستان بە مرکز ایران سخن نگفت
نادر قاضی‌پور نمایندە ارومیە در مجلس ایران در مورد اعتراض مردم اقلیم کردستان بە کشورش در مورد تغییر مسیری طبیعی روخانەها ترکیە را مقصر می‌داند. قاضی‌پور می‌گوید در حالیکە ایران سدهای کوچک بر رودخانەها احداث می‌کند، ترکیە با احداث سدهای بزرگ ، آبهای عراق را قطع می‌کند.
بحران آب بە موضوع امنیتی خاورمیانە تبدیل شدە است. همزمان با افزایش تنش‌ها در مرزهای ایران با ترکیە ، اقلیم کردستان، عراق و افغانستان در شمال آفریقا هم با احداث سدهایی مانند سد "آسوان" در مصر و سد "نهضت" در سودان، این بحران بە شمال افریقا و مناطق سرشاخەهای روودین هم تبدیل شدە است.
