شرایط، روال انتخاب، وظایف و اختیارات رئیس جمهور عراق

اربیل (کوردستان ۲۴)- جریان‌های سیاسی عراق با انتخاب هیئت رئیسه مجلس نمایندگان، مرحله اول ماراتن انتخابات را به پایان رساندند. اکنون با ثبت‌نام داوطلبان نامزدی ریاست جمهوری، مرحله دوم این مسابقات نفس‌گیر آغار می‌شود. در قانون اساسی عراق شرایط، روال انتخاب، وظایف و اختیارات رئیس جمهور مشخص شده است.

بر طبق ماده ٦٦ از قانون اساسی عراق، نامزدهای ریاست جمهوری باید شرایط زیر را دارا باشند:

۱ ـ از پدر و مادر عراقی متولد شده باشد

۲ ـ شایستگی و لیاقت کامل داشته باشد و چهل سال او تکمیل شده باشد

۳ ـ از وجهه‌ای خوب و خبرگی سیاسی برخوردار باشد و سلامت و پایداری، عدالت و اخلاص به میهن در او مشهود باشد

۴ ـ به ارتکاب جرمی که به کرامت او لطمه وارد کرده محکوم نشده باشد

روال و شرایط قانونی انتخاب رئیس جمهور بر اساس ماده ٦٨ قانون اساسی:

۱ ـ مجلس نمایندگان از میان نامزدهای ریاست جمهوری با اکثریت دو سوم آرا ، رئیس جمهور را انتخاب میکند

۲ ـ اگر هیچ یک از نامزدها نتوانستند اکثریت مطلوب و مورد نظر آرا را کسب کنند، آنگاه رقابت بین دو نامزدی صورت گیرد که بیشترین آرا را به دست آورده‌اند و از میان آنها نامزدی که آرا بیشتر را کسب کند، رئیس جمهور خواهد شد

دروان ریاست جمهوری بر اساس ماده ۷۰ قانون اساسی

۱ ـ دوران ریاست جمهوری چهار سال خواهد بود و رئیس جمهور می‌تواند برای بار دوم نیز نامزد و انتخاب شود

۲ ـ الف ـ پایان دوران ریاست جمهوری با اتمام دوره نمایندگان مجلس هم‌زمان است . ب ـ رئیس جمهور به فعالیت‌های خود تا پس از پایان انتخابات مجلس جدید و برگزاری نشست‌های آن وانتخاب رئیس جمهور جدید ظرف سی روز پس از آغاز به کار مجلس ادامه می‌دهد . ج ـ در صورت خالی ماندن منصب ریاست جمهوری بنا به هر دلیلی، انتخاب رئیس جمهور جدید برای به پایان رساندن زمان باقیمانده از دوران رئیس جمهور قبلی صورت می‌پذیرد

اختیارات و وظایف رئیس جمهور بر اساس ماده ۷۱

۱ ـ صدور عفو ویژه به توصیه نخست‌وزیر به استثنای آنچه که مربوط به حقوق خصوصی محکومان به ارتکاب جنایات بین‌المللی، تروریسم و فساد مالی و اداری است

۲ ـ تایید معاهده‌ها و توافق‌نامه‌های بین‌المللی پس از موافقت مجلس نمایندگان، تائیدیه رئیس جمهور پانزده روز پس از تاریخ دریافت متن معاهده‌ها و توافق‌نامه‌ها صورت می‌گیرد

۳ ـ تائید و صدور قوانینی که در مجلس وضع می‌شود که این کار نیز پس از پانزده روز از تاریخ دریافت آن صورت می‌پذیرد

۴ ـ دعوت از مجلس نمایندگان برای تشکیل جلسه پس از پانزده روز از تایید نتایج انتخابات و در حالت‌های دیگری که درقانون اساسی به آن تصریح شده است

 ۵ ـ اعطای مدال و نشان به توصیه نخست‌وزیر و براساس قانون

۶ ـ پذیرش سفرا

۷ ـ  صدور دستورات ریاست جمهوری

۸ ـ تائید احکام صادره در دادگاه‌های ویژه

۹ ـ فرماندهی عالی نیروهای مسلح برای اهداف و مقاصد تشریفاتی و جشن‌ها

۱۰ ـ انجام دادن هریک از وظایف دیگر ریاست جمهوری که در قانون اساسی به آن تصریح شده است

ماده ۷۴ و انتخاب نخست وزیر عراق

۱ ـ رئیس جمهور نامزد ائتلافی را که در مجلس دارای اکثریت است به تشکیل شورای وزیران ظرف پانزده روز پس از تشکیل اولین جلسه مجلس مکلف می‌کند، البته به استثنای مواردی که در بند ـ ب از بند دوم ماده هفتاد قانون اساسی به آن تصریح شده است ۲ ـ نخست وزیر مکلف است کابینه خود را ظرف حداکثر سی روز از تاریخ ابلاغ معرفی کند

۳ ـ اگر نخست وزیر مکلف، ظرف مدتی که در بند دوم به آن تصریح شد موفق به تشکیل کابینه نشد، رئیس جمهور حداکثر تا پانزده روز نامزدی جدید را مامور تشکیل کابینه می‌کند

۴ ـ نخست وزیر مکلف، اسامی وزرا و برنامه‌ها را به مجلس ارائه می‌کند و در صورت موافقت با تک تک وزرا و برنامه‌هایشان با اکثریت مطلق آرا، کابینه رای اعتماد می‌گیرد .

۵ ـ در صورتی که وزیران نتوانند رای اعتماد کسب کنند رئیس جمهور تا پانزده روز فرصت دارد نامزد دیگری را برای تشکیل کابینه معرفی کند