منافع توافق برای کوردها و مقامات جدید سوریه چیست؟
«توافق شرایط کوردها برای حفظ تشکل‌های نظامی خود را فراهم می‌کند»
اربیل (کوردستان٢٤)- مقامات جدید سوریه، توافقی را برای ادغام نیروهای تحت رهبری کوردها در نهادهای دولتی منعقد کردند. آنها در تلاش برای گسترش اختیارات خود در سراسر کشور و در عین حال به رسمیت شناختن کوردها هستند که سالیان طولانی تحت ستم بوده‌اند.
این توافق در مقطع حساسی برای دولت، پس از موج خشونت در سواحل سوریه - که بدترین موج خشونت از زمان سرنگونی بشار اسد، رئیس‌جمهور سابق بود - انجام شد که طبق گفته یک ناظر جنگ، بیش از 1000 غیرنظامی، اکثرا علوی، در آن کشته شدند.
توافق جدید چیست و چه کسانی ممکن است از آن سود ببرند؟
توافق چه می‌گوید؟
این توافق روز دوشنبه در دمشق توسط احمد الشرع، رئیس دولت انتقالی و مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای سوریه دموکراتیک به رهبری کوردها، امضا شد.
مفاد کلیدی آن شامل «ادغام تمامی سازمان‌های مدنی و نظامی شمال شرق سوریه در دولت سوریه» است.
این توافق «گذرگاه‌های مرزی، فرودگاه و میادین نفت و گاز» را در بر می‌گیرد و این در ازای به رسمیت شناختن کوردها به‌عنوان «بخش اساسی دولت سوریه»، تضمین «حق شهروندی و همه حقوق قانونی» آنها است.
کوردهای سوریه، سال‌ها تحت حکومت اسد از حاشیه‌نشینی و سرکوب رنج بر‌ده‌اند و از حق صحبت کردن به زبان مادری و گرامی داشتن نمادهای خود محروم شده‌اند و در بسیاری موارد از حق شهروندی برخوردار نبوده‌اند.
کوردها تا حد زیادی از جنگ داخلی ویرانگر 13 ساله دور ماندند و از ضعف اسد برای تشکیل یک دولت خودمختار بالفعل استفاده کردند.
اگرچه متن توافق وارد جزئیات نشده است، اما به نظر می‌رسد شرایط کوردها برای حفظ تشکل‌های نظامی خود را فراهم می‌کند.
این توافق یک نقشه‌راه را برای اجرای مفاد آن تا پایان سال جاری تعیین می‌کند و به دنبال تضمین «حقوق همه سوری‌ها برای برخورداری از نمایندگی و مشارکت در زندگی سیاسی و همه نهادهای دولتی» است.
عبدی این توافق را یک «فرصت تاریخی» توصیف کرد و در پی آن جشن‌هایی در خیابان‌های شهرهای مختلف سوریه، برپا شد.
بر اساس این توافق، کوردها متعهد شدند که «از دولت سوریه در مقابله با بقایای رژیم اسد حمایت کنند.»
منافع آن برای دولت انتقالی چیست؟
خشونت در سواحل، بزرگترین ضربه را به دولت انتقالی سوریه، پس از وعده حمایت از جوامع آن کشور وارد می‌کند.
موتلو سیویروغلو، تحلیلگر و کارشناس امور کوردها در واشنگتن، گفت که الشرع «ضرورت تعامل با کوردها را برای تقویت موقعیت خود تشخیص می‌دهد.»
او گفت که این توافق «به الشرع امکان می‌دهد خود را به عنوان یک رهبر متعهد به حضور همه جوامع در آینده سوریه معرفی کند.»
این توافق همچنین به مقامات جدید اجازه می‌دهد تا قدرت را در یک منطقه جغرافیایی بزرگ که به گفته فابریس بالانش، متخصص امور سوریه، شامل 90 درصد از میادین نفتی سوریه و سبد نان آن است، تثبیت کنند.
ارتش جدید سوریه همچنین یک گروه کورد بسیار سازماندهی شده و آموزش دیده را به دست می‌آورد که می‌توانند با آنها در غلبه بر چالش‌های امنیتی، هماهنگی کنند.
یک منبع در نیروهای سوریه دموکراتیک گفت که عملیات مشترک در روزهای آینده در صحرای سوریه برای مبارزه با گروه دولت اسلامی – داعش، آغاز خواهد شد.
این توافق سرنوشت زندان‌های تحت مدیریت کوردها را که هزاران جنگجوی داعش در آن نگهداری می‌شوند، روشن نکرده است.
اما عبدی در ماه گذشته گفت که دمشق می‌خواهد کنترل این زندان‌ها را در دست بگیرد.
کوردها چه سودی می‌برند؟
از زمانی که مقامات جدید قدرت را در سوریه به دست گرفتند، کوردها تمایل خود را برای همکاری با آنها و ادغام نیروهای‌شان در ارتش جدید نشان داده‌اند.
اما طی یک گفت‌وگوی ملی که ماه گذشته در دمشق برگزار شد، مقامات جدید، کوردها را از روند سیاسی کنار گذاشتند، به این بهانه که آنها به درخواست الشرع برای زمین گذاشتن سلاح و انحلال خود، توجه نکرده‌اند.
بالانش، به خبرگزاری فرانسه گفت «البته نیروهای سوریه دموکراتیک با تحریرالشام ادغام نمی‌شوند» که رهبری حملات سرنگونی اسد را را بر عهده داشت.
بالانش گفت که نیروهای سوریه دموکراتیک «سعی خواهند کرد تا علیه داعش هماهنگ شوند و از هرگونه درگیری بین دو گروه جلوگیری کنند.»
نیروهای تحریرالشام یک شریک کلیدی برای ایالات متحده در مبارزه برای نابودی داعش بودند.
به گفته یک منبع کورد این توافق که با تشویق آمریکا امضا شد، نقش و هویت کوردها به عنوان بزرگترین جامعه معترض سوریه و سازمان یافته‌ترین گروه نظامی را به رسمیت می‌شناسد.
سیویروغلو گفت که «این جامعه را دیگر نمی‌توان در شکل دادن به آینده سوریه کنار گذاشت.»
حوزه نفوذ رو به رشد دولت در طول جنگ، آنها را در رویارویی با کشور همسایه ترکیه قرار داده است و از سال 2016 متحمل حملات خونین گروه‌های مورد حمایت آنکارا شده‌اند که در نتیجه موج‌هایی از آوارگی جمعی به وجود آمده است.
این توافق پس از آن صورت گرفت که عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کوردستان – پ.ک.ک، ماه گذشته از گروه خود خواست تا منحل شود و به بیش از چهار دهه مبارزه مسلحانه علیه ترکیه، متحد کلیدی مقامات جدید سوریه، پایان دهد.
خبرگزاری فرانسه/ ب.ن
