دیدار مقامات روسیه و آمریکا در عربستان سعودی برای مذاکرات اوکراین
آمریکا و روسیە به‌منظور کاهش تنش‌های فی‌مابین تلاش می‌کنند
یوری اوشاکوف، دستیار رئیس‌جمهوری روسیه در امور بین‌الملل، روز پنج‌شنبه ۳۰ اسفند ۱۴۰۳ (۲۰ مارس ۲۰۲۵)، اعلام کرد که مقامات ارشد روسیه و ایالات متحده‌ی آمریکا قرار است روز دوشنبه‌ی آینده، چهارم فروردین‌ماه ۱۴۰۴، در عربستان سعودی گرد هم آیند تا درباره‌ی آخرین تحولات جنگ روسیه و اوکراین و امکان پیشبرد مذاکرات صلح گفت‌وگو کنند.
تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان جنگ
این دیدار در ادامه‌ی تلاش‌های دیپلماتیک برای یافتن راه‌حلی به‌منظور پایان‌دادن به جنگی است که از فوریه‌ی سال ۲۰۲۲ آغاز شده و تاکنون پیامدهای گسترده‌ای برای امنیت منطقه‌ای و جهانی به همراه داشته است.
اوشاکوف، که یکی از مشاوران کلیدی ولادیمیر پوتین در سیاست خارجی محسوب می‌شود، جزئیاتی درباره‌ی ترکیب هیئت‌های نمایندگی دو کشور یا سطح مقامات شرکت‌کننده ارائه نکرد. بااین‌حال، انتظار می‌رود این نشست در سطح کارشناسی یا مقامات ارشد برگزار شود، همان‌طور که در دیدارهای پیشین شاهد بودیم.
این مذاکرات در حالی برنامه‌ریزی شده که تنش‌ها میان مسکو و واشنگتن همچنان بالا است، اما هر دو طرف نشانه‌هایی از تمایل به کاهش درگیری‌ها و یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک از خود نشان داده‌اند.
دومین میزبانی عربستان از مذاکرات روسیه و آمریکا
این دومین بار است که عربستان سعودی میزبان مذاکرات مستقیم میان مقامات روسیه و آمریکا درباره‌ی بحران اوکراین می‌شود. پیش‌تر، در روز سه‌شنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳، نشستی مهم در کاخ الدرعیه در ریاض برگزار شد که طی آن دو کشور به بررسی راه‌های پایان‌دادن به جنگ پرداختند.
در آن نشست، هیئت آمریکایی شامل مارکو روبیو، وزیر امور خارجه‌ی ایالات متحده، مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، و استیو ویتکوف، نماینده‌ی ویژه‌ی رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ برای خاورمیانه بود. از سوی روسیه نیز سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه، و یوری اوشاکوف حضور داشتند. شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه‌ی عربستان سعودی، به همراه مساعد بن محمد العبیان، مشاور امنیت ملی این کشور، به‌عنوان میانجی و میزبان در این مذاکرات نقش‌آفرینی کردند.
واکنش‌ها به مذاکرات پیشین
وزارت امور خارجه‌ی آمریکا پس از نشست فوریه، آن را "گامی مهم و مثبت" در مسیر کاهش تنش‌ها و ایجاد زمینه برای گفت‌وگوهای گسترده‌تر توصیف کرد. این نشست بخشی از تلاش‌های دولت دونالد ترامپ برای میانجی‌گری در بحران اوکراین بود که پس از تماس تلفنی او با ولادیمیر پوتین در اوایل فوریه‌ی ۲۰۲۵ شدت گرفت. در آن زمان، گزارش‌ها حاکی از آن بود که دو رهبر بر سر لزوم آغاز مذاکرات برای پایان‌دادن به جنگ توافق کرده‌اند، هرچند اوکراین به دلیل عدم حضور نمایندگانش در این گفت‌وگوها ابراز نارضایتی کرده بود.
نقش عربستان به‌عنوان میانجی
عربستان سعودی، که در سال‌های اخیر روابط نزدیکی با هر دو طرف حفظ کرده، به‌عنوان یک میانجی بی‌طرف در این مذاکرات ظاهر شده است. ریاض پیش‌تر نیز در سال ۲۰۲۳ میزبان اجلاس صلح اوکراین با حضور بیش از چهل کشور بود و به تبادل زندانیان میان روسیه و غرب کمک کرده بود. این نقش‌آفرینی نشان‌دهنده‌ی تلاش ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، برای تقویت جایگاه این کشور به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در دیپلماسی جهانی است.
چالش‌ها و چشم‌اندازها
مذاکرات پیش رو در بیست و چهارم مارس در حالی برگزار می‌شود که اوکراین و متحدان اروپایی‌اش نسبت به توافق‌های احتمالی بدون حضور کی‌یف ابراز نگرانی کرده‌اند. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، پیش‌تر اعلام کرده بود که کشورش هیچ توافقی را که "پشت سرش" انجام شود، به رسمیت نخواهد شناخت. از سوی دیگر، کرملین این مذاکرات را فرصتی برای پیشبرد دیدگاه‌های خود، از جمله جلوگیری از گسترش ناتو به شرق و تضمین امنیت مرزهایش، می‌داند.
باتوجه‌به تحولات اخیر، از جمله حملات متقابل پهپادی و موشکی میان روسیه و اوکراین در هفته‌های گذشته، این نشست می‌تواند نقطه‌ی عطفی در مسیر کاهش تنش‌ها باشد، مشروط بر اینکه دو طرف به توافق‌های ملموسی دست یابند. انتظار می‌رود نتایج این دیدار تأثیر مستقیمی بر روابط آتی مسکو و واشنگتن و همچنین چشم‌انداز صلح در اوکراین داشته باشد.
