مکرون دررابطهبا وضعیت بروز جنگ با ایران نشست اضطراری دفاعی برگزار کرد
آخرین تحولات مربوط به تشدید خطرناک تنشها میان تهران و واشنگتن در فرانسه مورد تبادل نظر قرار گرفت

امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، روز چهارشنبه ۱۳ فروردین ۱۴۰۴، نشستی اضطراری با حضور اعضای کلیدی کابینهی دفاعی، وزرای مرتبط و کارشناسان ارشد امنیتی این کشور برگزار کرد. محور اصلی این نشست، بررسی آخرین تحولات مربوط به برنامهی هستهای ایران و تشدید خطرناک تنشها میان تهران و واشنگتن بود.
برگزاری چنین جلسهای با تمرکز ویژه بر پروندهی ایران، امری کمسابقه توصیف شده و نشاندهندهی نگرانی عمیق پاریس و دیگر متحدان اروپایی از احتمال فزایندهی اقدام نظامی هماهنگ ایالات متحده و اسرائیل علیه تأسیسات هستهای ایران در آیندهی نزدیک است.
به گفتهی منابع آگاه دیپلماتیک، طی هفتههای گذشته، مقامات ارشد سه کشور اروپایی عضو برجام (فرانسه، بریتانیا و آلمان - E3) رایزنیهای فشردهای را با هدف ترغیب ایران به بازگشت به میز مذاکره و یافتن راهحلی دیپلماتیک آغاز کردهاند.
این تلاشها همزمان با ادامهی سیاست «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ علیه ایران صورت میگیرد. این سیاست شامل اعمال تحریمهای فلجکنندهی اقتصادی و تهدیدات مکرر به استفاده از گزینهی نظامی است تا تهران را به پذیرش توافقی جدید با شروط سختگیرانهتر وادار کند. در همین راستا، وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) حضور نظامی خود را در خاورمیانه تقویت کرده و حملات هوایی علیه شبهنظامیان حوثی در یمن - که از حمایت ایران برخوردارند - را افزایش داده است؛ اقدامی که تحلیلگران آن را بخشی از راهبُرد گستردهتر واشنگتن برای مهار نفوذ منطقهای ایران میدانند.
نگرانیها در پایتختهای اروپایی زمانی شدت گرفت که گزارشهایی مبنی بر احتمال بررسی گزینهی حملهی پیشدستانهی آمریکا به تأسیسات هستهای ایران در ماههای آتی منتشر شد. مقامات اروپایی قویاً هشدار دادهاند که چنین اقدامی میتواند پیامدهایی فاجعهبار برای ثبات خاورمیانه و امنیت جهانی به دنبال داشته باشد.
آنها همچنان امیدوارند مذاکرات فنی اخیر میان ایران و قدرتهای غربی که با میانجیگری کشورهایی مانند قطر و عمان در جریان است، بتواند پیش از انقضای برخی مفاد کلیدی توافق هستهای ۲۰۱۵ (برجام) در مهرماه ۱۴۰۴، به یک چارچوب دیپلماتیک تازه برای مهار برنامهی هستهای ایران منجر شود. با این حال، پیشرفت کند این گفتوگوها و مواضع سرسختانهی طرفین، چشمانداز دستیابی به توافق را مبهم کرده است.
در ادامهی این تحولات دیپلماتیک، قرار است یائیر لاپید، وزیر امور خارجهی اسرائیل، روز پنجشنبه ۱۴ فروردین به پاریس سفر کند تا با مقامات فرانسوی دربارهی آخرین وضعیت پروندهی هستهای ایران گفتوگو کند. اسرائیل که برنامهی هستهای ایران را تهدیدی وجودی برای خود تلقی میکند، بارها اعلام کرده که اجازه نخواهد داد تهران به توانایی ساخت سلاح هستهای دست یابد و آماده است در صورت لزوم، بهتنهایی یا با همکاری آمریکا، برای جلوگیری از آن اقدام کند.
همزمان، دیپلماتهای ارشد اروپایی قصد دارند این هفته در حاشیهی نشست وزرای خارجهی کشورهای عضو ناتو در بروکسل، با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجهی آمریکا، دیدار کرده و راههای دیپلماتیک برای کاهش تنشها با ایران را مورد بررسی قرار دهند.
این نشستها و تحرکات دیپلماتیک در حالی انجام میشود که تنش میان ایران و غرب به بالاترین سطح خود در سالهای اخیر رسیده است. گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سال ۲۰۲۴ نشان داد که ایران غنیسازی اورانیوم را به سطوح بسیار بالا و نزدیک به درجهی تسلیحاتی رسانده است؛ موضوعی که نگرانیها دربارهی مقاصد نهایی برنامهی هستهای تهران را دوچندان کرده است.
در مقابل، ایران همواره تأکید دارد که برنامهاش کاملاً صلحآمیز است و هرگونه مذاکره باید با لغو کامل تحریمها و بهرسمیتشناختن حقوق هستهایاش همراه باشد. بااینوجود، تقابل لفظی شدید میان تهران و واشنگتن و افزایش فعالیتهای نظامی در منطقه، خطر یک رویارویی تمامعیار را بیش از هر زمان دیگری نمایان کرده است.