ترامپ: مذاکرات با ایران خوب پیش می‌رود
تشدید تلاش تهران و واشنگتن در مسیر دیپلماسی
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در اظهاراتی تازه درباره‌ی مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان، فضای گفت‌وگوها را مثبت توصیف کرد. این اظهارات در حالی مطرح شده که دور اول این مذاکرات روز شنبه ۲۳ فروردین ۱۴۰۴ (۱۲ آوریل ۲۰۲۵) در مسقط برگزار شد و گمانه‌زنی‌ها درباره‌ی احتمال احیای دیپلماسی هسته‌ای میان دو کشور را تقویت کرده است.
به گزارش سی‌ان‌ان، ترامپ شامگاه شنبه در هواپیمای ایرفورس وان به خبرنگاران گفت: «مذاکرات با ایران درباره‌ی برنامه‌ی هسته‌ای خوب پیش می‌رود.» او با احتیاط افزود: «تا زمانی که کار تمام نشود، هیچ‌چیز اهمیت ندارد، بنابراین دوست ندارم زیاد درباره‌اش صحبت کنم، ولی اوضاع بد نیست. فکر می‌کنم وضعیت ایران نسبتاً خوب پیش می‌رود.» این اظهارنظر که لحنی محتاطانه اما امیدوارکننده داشت، از سوی کاخ سفید نیز تأیید شد. کاخ سفید مذاکرات مسقط را «بسیار مثبت و سازنده» خوانده و از ادامه‌ی گفت‌وگوها در هفته‌ی آینده خبر داده است.
مذاکرات مسقط: گامی در مسیر تنش‌زدایی؟
دور اول مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا با میانجی‌گری عمان، میان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه‌ی ایران، و استیو ویتکاف، نماینده‌ی ویژه‌ی رئیس‌جمهور آمریکا در امور خاورمیانه، برگزار شد. به گفته‌ی رویترز، این گفت‌وگوها صرفاً بر برنامه‌ی هسته‌ای ایران متمرکز بوده و هدف آن بررسی امکان محدودسازی این برنامه در ازای کاهش برخی تحریم‌ها، تنش‌زدایی منطقه‌ای و احتمالاً تبادل زندانیان است.
عراقچی پس از مذاکرات در گفت‌وگویی کوتاه با رسانه‌ها، ضمن ابراز امیدواری به دستیابی به توافقی «منصفانه و شرافتمندانه»، تأکید کرد که موفقیت مذاکرات به «جدیت و حسن‌نیت» طرف آمریکایی بستگی دارد (خبرگزاری ایرنا). وزارت خارجه‌ی ایران نیز اعلام کرده که دور دوم مذاکرات هفته‌ی آینده برگزار خواهد شد.
واکنش‌ها در تهران: احتیاط و امید
اظهارات ترامپ در ایران با واکنش‌های متفاوتی مواجه شده است. برخی رسانه‌های نزدیک به نهادهای انقلابی، از جمله شبکه‌ی خبر، نسبت به سخنان رئیس‌جمهور آمریکا محتاط بوده و هشدار داده‌اند که این اظهارات ممکن است «برای تأثیر بر افکار عمومی» طراحی شده و «ارزش واقعی» نداشته باشد. بااین‌حال، علی شمخانی، مشاور عالی رهبر انقلاب، در پستی در شبکه‌ی اجتماعی ایکس نوشت: «عراقچی با اختیارات کامل در مذاکرات حضور دارد و ایران آماده است تا منافع ملی خود را با قاطعیت دنبال کند.»
علی‌اکبر صالحی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، نیز ضمن استقبال از مذاکرات، در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس هشدار داد که هرگونه اقدام نظامی آمریکا علیه ایران «تبعات سنگینی» خواهد داشت. در مقابل، برخی گروه‌های تندرو و شماری از امامان جمعه در ایران با مذاکرات مخالفت کرده و آن را «تکرار تجربه‌ی تلخ برجام» خوانده‌اند.
فشار و دیپلماسی: سیاست دوگانه‌ی واشنگتن
در آستانه‌ی مذاکرات مسقط، آمریکا تحریم‌های جدیدی علیه برنامه‌ی هسته‌ای ایران، از جمله سازمان انرژی اتمی، اعمال کرد (وال‌استریت ژورنال). این اقدام که نشانه‌ای از تداوم سیاست «فشار حداکثری» است، با انتقاد مقامات ایرانی مواجه شد. یک مقام ایرانی که نخواست نامش فاش شود، به رویترز گفت: «آمریکا نمی‌تواند با یک‌دست مذاکره کند و با دست دیگر تحریم بزند. این تناقض باید حل شود.»
بااین‌حال، فضای مثبت مذاکرات تأثیرات اقتصادی قابل‌توجهی در ایران داشته است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، بازار ارز ایران شاهد کاهش قیمت دلار بود؛ به‌طوری‌که دلار آزاد به کانال ۹۸ هزار تومان و دلار توافقی به حدود ۶۸ هزار تومان رسید. قیمت طلا و سکه نیز روند نزولی را تجربه کرد.
حمایت بین‌المللی از گفت‌وگوها
اتحادیه‌ی اروپا از مذاکرات مسقط استقبال کرده و آن را «گامی مهم در جهت حل دیپلماتیک مسئله‌ی هسته‌ای ایران» دانسته است. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا، در بیانیه‌ای اظهار داشت: «دیپلماسی تنها راه‌حل پایدار برای کاهش تنش‌ها در منطقه است.»
چشم‌انداز آینده
اظهارات ترامپ و فضای مثبت مذاکرات مسقط، امیدها به احیای دیپلماسی میان تهران و واشنگتن را افزایش داده، اما چالش‌های بسیاری همچنان باقی است. تحریم‌های جدید، اختلافات منطقه‌ای و فشارهای داخلی در هر دو کشور می‌توانند مسیر گفت‌وگوها را پیچیده کنند. بااین‌حال، تعهد دو طرف به ادامه‌ی مذاکرات در هفته‌ی آینده، نشانه‌ای از اراده برای یافتن راه‌حلی مشترک است.
