رویترز جزئیات عملیات محرمانه‌ی خروج میلیون‌ها دلار و اسناد محرمانه اسد از سوریه در آستانه‌ی سقوط دمشق را منتشر کرد
رژیم اسد با استفاده از یک جت خصوصی، ثروت و اطلاعات حیاتی را از کشور خارج کرد
خبرگزاری رویترز، روز پنجشنبه ۲۸ فروردین ۱۴۰۴، در گزارشی تحقیقی و مفصل، جزئیات عملیات محرمانه‌ای را فاش کرده است که طی آن، در واپسین ساعات حکومت بشار اسد و همزمان با نزدیک شدن مخالفان به دمشق، مقادیر هنگفتی پول نقد، اشیاء قیمتی و اسناد محرمانه مربوط به شبکه‌ی مالی پیچیده‌ی اسد، با استفاده از یک جت شخصی از سوریه خارج شده است.
بر اساس این گزارش که با استناد به بیش از ده منبع آگاه تهیه شده، یاسر ابراهیم، مشاور ارشد اقتصادی بشار اسد، نقشی محوری در سازماندهی این عملیات داشته است. وی ترتیب اجاره‌ی یک فروند هواپیمای خصوصی (جت امبرائر Legacy 600 با شماره‌ی دم C5-SKY و ثبت شده در گامبیا) را داد تا طی چهار پرواز پیاپی در ۴۸ ساعت منتهی به سقوط رژیم، دارایی‌های ارزشمند، بستگان، دستیاران و کارکنان کلیدی کاخ ریاست جمهوری را به امارات متحده عربی منتقل کند.
یاسر ابراهیم که ریاست دفتر اقتصادی و مالی ریاست جمهوری را بر عهده داشت، به عنوان معمار اصلی شبکه‌ای از شرکت‌ها شناخته می‌شود که اسد از طریق آن‌ها کنترل بخش‌های وسیعی از اقتصاد سوریه را در دست داشت. بر اساس اسناد تحریم‌های آمریکا و اظهارات کارشناسان اقتصادی سوریه و یک منبع داخلی در شبکه‌ی تجاری اسد، ابراهیم اغلب به عنوان نماینده و پوشش برای شخص اسد عمل می‌کرد.
عملیات محرمانه در فرودگاه دمشق و پایگاه حمیمیم
بررسی سوابق ردیابی پروازها توسط رویترز نشان می‌دهد که این جت امبرائر ۱۳ نفره، چهار پرواز رفت و برگشت را در روزهای ۱۵ و ۱۶ آذر ۱۴۰۳ (همزمان با سقوط رژیم) بین دمشق و فرودگاه اجرایی البطین ابوظبی (فرودگاهی ویژه‌ی مقامات و شناخته شده به دلیل حفظ حریم خصوصی بالا) انجام داده است.
منابع آگاه، از جمله کارکنان فرودگاه و افسران سابق اطلاعاتی، به رویترز گفته‌اند که در زمان فرود هواپیما در فرودگاه بین‌المللی دمشق، تدابیر امنیتی شدیدی توسط نیروهای اطلاعات نیروی هوایی (یکی از ابزارهای اصلی سرکوب سیاسی اسد) و گارد ریاست جمهوری (مسئول حفاظت از اسد و کاخ) اتخاذ می‌شد. خودروهای غیرنظامی با شیشه‌های دودی متعلق به گارد ریاست جمهوری در محل حاضر می‌شدند که به گفته‌ی یک عضو ارشد سابق گارد، دخالت این نهاد نشان‌دهنده‌ی صدور دستور مستقیم از سوی بشار اسد یا پسرعمویش، ژنرال طلال مخلوف، فرمانده‌ی گارد بوده است.
به گفته‌ی محمد قیروط، رئیس عملیات زمینی شرکت هواپیمایی سوریه، سرتیپ غدیر علی، رئیس امنیت فرودگاه (و از افسران ارشد اطلاعات نیروی هوایی که مستقیماً از کاخ دستور می‌گرفت)، به کارکنان فرودگاه گفته بود که مسئولیت کامل این هواپیما با اطلاعات نیروی هوایی است و تأکید کرده بود: "شما این هواپیما را ندیده‌اید."
محتویات پروازها: پول نقد، اسناد و اطلاعات حساس
رویترز به فهرست مسافران و بار این پروازها دسترسی نداشته، اما به نقل از یک افسر سابق اطلاعاتی حاضر در صحنه و یک منبع داخلی در شبکه‌ی تجاری اسد گزارش می‌دهد که محموله شامل کیف‌های سیاه بدون علامت حاوی حداقل ۵۰۰ هزار دلار پول نقد (در یکی از پروازها)، اسناد، لپ‌تاپ‌ها و هارد دیسک‌هایی با اطلاعات کلیدی درباره‌ی "گروه" (اسم رمز شبکه‌ی مالی پیچیده‌ی اسد و ابراهیم شامل شرکت‌های مخابراتی، بانکی، املاک، انرژی و...)، سوابق مالی، صورتجلسات، اسناد مالکیت شرکت‌ها و املاک، جزئیات نقل و انتقالات نقدی و شرکت‌ها و حساب‌های فراساحلی بوده است. همچنین در یکی از پروازها، تابلوهای نقاشی و مجسمه‌های کوچک نیز منتقل شده‌اند.
پرواز چهارم و پایانی، بامداد روز ۱۷ آذر، پس از سقوط فرودگاه دمشق، از پایگاه هوایی حمیمیم روسیه در نزدیکی لاذقیه انجام شد. داده‌های ردیابی پرواز و تصاویر ماهواره‌ای حضور هواپیمای C5-SKY را در این پایگاه تأیید می‌کنند. در همین روز، بشار اسد نیز از همین پایگاه به روسیه گریخت و پناهندگی سیاسی دریافت کرد.
احمد خلیل خلیل، یکی دیگر از دستیاران نزدیک یاسر ابراهیم که تحت تحریم‌های غرب قرار دارد، با یک خودروی زرهی سفارت امارات و حامل ۵۰۰ هزار دلار پول نقد که دو روز قبل از حساب شرکت "البرج للاستثمارات" (که نیمی از آن متعلق به ابراهیم است) در بانک بین‌المللی اسلامی سوریه برداشت شده بود، خود را به پایگاه حمیمیم رساند و با این پرواز آخر به ابوظبی منتقل شد.
واکنش‌ها و مالکیت هواپیما
دولت جدید سوریه به ریاست احمد شرع اعلام کرده که مصمم به بازگرداندن وجوه عمومی خارج شده از کشور است، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرد. رویترز نتوانسته با بشار اسد یا یاسر ابراهیم (که گفته می‌شود در ۲۰ آذر به ابوظبی رسیده) برای اظهارنظر تماس بگیرد. وزارتخانه‌های خارجه‌ی روسیه و امارات نیز به سوالات رویترز در این باره پاسخ نداده‌اند.
در مورد مالکیت یا اجاره‌ی هواپیما، منابع رویترز به محمد وهبه، تاجر لبنانی و مالک شرکت Flying Airline FZCO مستقر در دبی اشاره می‌کنند. با این حال، وهبه در تماس با رویترز هرگونه دخالت در این پروازها را رد کرده و گفته است که مالک هواپیما نیست و صرفاً آن را "گاهی اوقات" از یک دلال اجاره می‌کند.
این گزارش نشان‌دهنده‌ی تلاش سازمان‌یافته‌ی حلقه‌ی نزدیکان بشار اسد برای حفظ ثروت و اطلاعات حیاتی رژیم در آخرین لحظات پیش از فروپاشی آن است.
منبع: خبرگزاری رویترز
