تردید تحلیلگر اصلاحطلب ایران دربارهی سرعت "عجیب" پیشرفت در مذاکرات ایران و آمریکا
دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا در پایتخت ایتالیا برگزار شد

در حالی که مقامات ایران و آمریکا از "پیشرفت خوب" در دور اخیر مذاکرات در رم خبر میدهند، احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی سرشناس، نسبت به سرعت بالای این پیشرفت ابراز تردید کرده و آن را "قدری عجیب" خوانده است. او این سؤال را مطرح میکند که آیا این سرعت ناشی از سطحینگری، سوءتفاهم، انعطاف غیرمنتظرهی طرفین یا توافقات محرمانهی پیشین است.
به دنبال برگزاری دور دوم مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده در رم، که با میانجیگری عمان انجام شد، اظهارنظرهای مثبتی از سوی دو طرف منتشر شده است. یک مقام ارشد آمریکایی این گفتگوها را دارای "پیشرفت بسیار خوب" توصیف کرده و سید عباس عراقچی، که ریاست هیئت ایرانی را بر عهده داشت، نیز دیدگاه مشابهی را ابراز نموده است.
با این حال، احمد زیدآبادی، تحلیلگر مسائل سیاسی، در کانال تلگرامی خود به تحلیل این وضعیت پرداخته و سرعت پیشرفتها را سؤالبرانگیز دانسته است. او مینویسد: "این سطح از پیشرفت در دو دور مذاکره برای من قدری عجیب است، زیرا دو طرفی که مواضع اعلام شدهی آنها از هم فاصلهی جدی داشته باشد، قاعدتاً مذاکراتشان خالی از چالش پیش نمیرود و به این سرعت پیشرفت نمیکند."
زیدآبادی در ادامه به طرح پرسشهایی پرداخته است: "داستان چیست؟ دو طرف هنوز در مرحلهی بحث بر سر کلیات هستند و وارد جزئیات حساس نشدهاند؟ یا حرفهای یکدیگر را به درستی و دقت ادراک نمیکنند و با نوعی سوءتفاهم، آنها را مصادرهی به مطلوب میکنند؟ یا اینکه یکی از دو طرف و بلکه هر دو، از مواضع اعلامشده عدول کردهاند و به قصد دستیابی به توافق سریع از خود انعطاف غیرمترقبه نشان میدهند؟ یا اینکه پیش از آغاز رسمی مذاکرات، با تلاش میانجیها برخی توافقات به صورت محرمانه به انجام رسیده و کار را ساده کرده است؟"
این تحلیلگر همچنین پیشتر، تأخیر مقامات آمریکایی در اعلام موضع پس از دور دوم مذاکرات را "قدری مشکوک" ارزیابی کرده بود، هرچند برگزاری دور سوم را نشانگر امید به آینده دانست. زیدآبادی ابراز امیدواری کرده است که این پیشرفتها واقعی بوده و به نتیجه برسد، زیرا توافق را به نفع ایران، منطقه و جهان میداند.
پیشزمینه و جزئیات مذاکرات
گزارشها حاکی از آن است که مذاکرات رم حدود چهار ساعت به طول انجامیده و طرفین توافق کردهاند دور بعدی گفتگوها در تاریخ ۶ اردیبهشت در مسقط، پایتخت عمان، برگزار شود. مذاکرات فنی و کارشناسی نیز قرار است از ۳ اردیبهشت در عمان آغاز گردد.
این مذاکرات که با میانجیگری بدر بن حمد بوسعیدی، وزیر خارجهی عمان، انجام شد، به صورت غیرمستقیم صورت گرفت، هرچند گزارشهایی از گفتگوی کوتاه و مستقیم میان عراقچی و استیو ویتکاف، فرستادهی ویژهی آمریکا، در دور اول در مسقط وجود دارد.
محورهای اصلی گفتگوها شامل رفع تحریمهای اقتصادی علیه ایران، راستیآزمایی تعهدات و تعیین سقف غنیسازی اورانیوم بوده است. آمریکا خواستار توقف غنیسازی سطح بالا توسط ایران است، در حالی که ایران بر حق خود تأکید دارد اما آمادگی پذیرش محدودیت در ازای لغو تحریمها را نشان داده است.
عراقچی پیشتر تاکید کرده بود که توافق هستهای ۱۳۹۴ (برجام) دیگر کافی نیست و هر توافق جدید باید شامل تضمینهای محکم برای جلوگیری از خروج مجدد آمریکا باشد.
در حالی که آنتونیو تاجانی، وزیر خارجهی ایتالیا، میزبان مذاکرات، بر لزوم ادامهی دیپلماسی تاکید کرده و رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اهمیت نظارتها را یادآور شده، گزارشهایی چون تحلیل نیویورکتایمز به اختلافات داخلی در تیم آمریکا و فشار تندروها و همچنین پابرجا بودن گزینهی نظامی اسرائیل اشاره دارند، هرچند به نظر میرسد دولت ترامپ فعلاً از آن حمایت نمیکند. تحلیلگران این مذاکرات را تلاشی برای دستیابی به توافقی فراتر از برجام میدانند.