ترامپ بار دیگر بر لزوم برچیدن کامل برنامهی هستهای ایران تأکید کرد
رئیسجمهور آمریکا احتمال پذیرش برنامهی هستهای غیرنظامی را مطرح کرد

دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، روز یکشنبه (۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴) در مصاحبه با شبکهی انبیسی، بار دیگر موضع سرسختانهی خود در قبال برنامهی اتمی ایران را تکرار کرد و گفت تنها «برچیدن کامل» این برنامه را قابل قبول میداند.
ترامپ در عین حال افزود که حاضر است ایدهی برخورداری ایران از یک برنامهی هستهای غیرنظامی را بشنود، هرچند با اشاره به منابع عظیم نفتی ایران، ضرورت آن را زیر سوال برد و پرسید: «چه نیازی به آن دارید؟ شما نفت زیادی دارید.»
رئیسجمهور آمریکا در پاسخ به پرسشی در برنامهی «ملاقات با مطبوعات» در خصوص هدف از مذاکرات با تهران، ضمن تأیید اینکه برچیدن کامل برنامهی هستهای تنها گزینهی مورد قبول اوست، به طرح ایدهای جدید در مذاکرات اشاره کرد و گفت: «فکر میکنم آمادهی شنیدن آن باشم... به آن انرژی غیرنظامی میگویند... اما انرژی غیرنظامی اغلب میتواند به [توان] نظامی منجر شود و ما نمیخواهیم آنها سلاح هستهای داشته باشند.»
او تأکید کرد هدفش موفقیت ایران است و افزود: «معامله بسیار ساده است: میخواهم ایران واقعاً موفق و عالی باشد... تنها چیزی که نمیتوانند داشته باشند سلاح هستهای است... مردم ایران فوقالعادهاند؛ فقط نمیخواهم سلاح هستهای داشته باشند، چون دنیا نابود خواهد شد.»
واکنشها به پیشنهاد جایگزین
این اظهارات پس از آن مطرح میشود که مارکو روبیو، وزیر خارجهی آمریکا، هفتهی گذشته پیشنهاد کرد ایران در صورت تمایل به برنامهی هستهای غیرنظامی، اورانیوم غنیشدهی مورد نیاز خود را از خارج وارد کند تا از غنیسازی در داخل کشور جلوگیری شود. ترامپ در واکنش، این ایده را یک «بحث کاملاً جدید» در مذاکرات خواند.
با این حال، ایران با رد این پیشنهاد، از طریق عباس عراقچی، وزیر خارجه، بر حق قانونی خود برای غنیسازی طبق معاهدهی منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) تأکید و اعلام کرد «غنیسازی صفر» غیرقابل قبول است.
وضعیت مذاکرات و پیشرفت هستهای ایران
گفتنی است تهران و واشنگتن از آوریل ۱۴۰۴ با میانجیگری عمان، سه دور مذاکرهی غیرمستقیم در مسقط و رم برگزار کردهاند. دور چهارم مذاکرات که قرار بود ۱۴ اردیبهشت برگزار شود، به دلایل «فنی و لجستیکی» به تعویق افتاده است. وزارت خارجهی ایران ضمن انتقاد از تحریمهای جدید آمریکا، بر تعهد به «مسیر دیپلماسی» و عدم پذیرش «تهدید و فشار» تأکید کرده است.
پس از خروج آمریکا از توافق برجام در سال ۱۳۹۷، ایران سطح غنیسازی اورانیوم خود را تا ۶۰ درصد، نزدیک به سطح مورد نیاز برای ساخت سلاح، افزایش داد. گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی حاکی از آن است که ذخایر اورانیوم غنیشدهی ایران برای ساخت چندین بمب اتمی (در صورت رسیدن به غنای ۹۰ درصد) کافی است. ایران همواره اتهام تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی را رد کرده و بر ماهیت صلحآمیز برنامهی خود، از جمله برای تولید برق، تأکید دارد.
چشمانداز مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا همچنان با چالشهای جدی روبروست. پافشاری واشنگتن بر حذف کامل توانمندیهای هستهای ایران در مقابل تأکید تهران بر حقوق خود ذیل NPT، دستیابی به توافق را دشوار کرده است. انتظار میرود گفتگوها در هفتههای آتی از سر گرفته شود.