موضع آمریکا در برابر برنامه‌ی هسته‌ای ایران و جنگ اوکراین
معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده بر تلاش برای توافق هسته‌ای و مذاکرات مستقیم برای پایان جنگ تأکید کرد
جِی دی ونس، معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز چهارشنبه ١٧ اردیبهشت ١٤٠٤ در گفت‌وگویی با رسانه‌ها، مواضع دولت آمریکا در قبال برنامه‌ی هسته‌ای ایران و همچنین جنگ اوکراین و روسیه را تشریح کرد.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که مذاکرات هسته‌ای با ایران و تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ سه‌ساله‌ی اوکراین در کانون توجه سیاست خارجی دولت دونالد ترامپ قرار دارد.
موضع قاطع در قبال برنامه‌ی هسته‌ای ایران
ونس با تأکید بر سیاست سختگیرانه‌ی دولت آمریکا در قبال ایران اظهار داشت: «ایران می‌تواند از انرژی هسته‌ای غیرنظامی بهره‌مند شود، اما به هیچ عنوان اجازه‌ی دستیابی به سلاح هسته‌ای را نخواهد داشت.» وی افزود: «ما تمام تلاش خود را به کار خواهیم بست تا از تبدیل شدن ایران به یک قدرت هسته‌ای نظامی جلوگیری کنیم.»
به گفته‌ی معاون رئیس‌جمهور آمریکا، مذاکرات جاری با ایران که در ماه‌های اخیر در عمان و دیگر مکان‌ها پیگیری شده، تاکنون پیشرفت‌هایی داشته است. ونس اظهار داشت: «مذاکرات با ایران به خوبی پیش می‌رود و ما معتقدیم که امکان دستیابی به توافقی وجود دارد که ایران را به اقتصاد جهانی بازگرداند، مشروط بر اینکه این کشور از جاه‌طلبی‌های نظامی هسته‌ای خود دست بکشد.»
این اظهارات در پی گزارش‌های اخیر وال‌استریت ژورنال مطرح شده که نشان می‌دهد اختلافات کلیدی در مذاکرات، از جمله حفظ توانایی غنی‌سازی اورانیوم و برنامه‌ی موشکی ایران، همچنان پابرجاست. مارکو روبیو، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، نیز پیش‌تر توضیح داده بود که اظهارات استیو ویتکاف، مذاکره‌کننده‌ی ارشد آمریکا، مبنی بر محدودیت غنی‌سازی ایران به ٣/٦٧ درصد، به مواد وارداتی محدود می‌شود و نه غنی‌سازی داخلی. این موضوع نشان‌دهنده‌ی حساسیت بالای مذاکرات بر جلوگیری از پیشرفت علمی و فنی ایران در حوزه‌ی هسته‌ای است.
با این حال، برخی تحلیلگران، از جمله شورای آتلانتیک، از شکاف فزاینده بین آمریکا و اسرائیل در این مذاکرات خبر داده‌اند. در حالی که واشنگتن به دنبال «مهار هسته‌ای» ایران است، تل‌آویو خواستار «تغییر رژیم» در تهران است، موضوعی که می‌تواند تنش‌هایی در روابط دو متحد دیرینه ایجاد کند.
نقش روسیه در مذاکرات هسته‌ای
ونس همچنین به نقش میانجی‌گری روسیه در کاهش تنش‌های هسته‌ای بین ایران و آمریکا اشاره کرد. کرملین اخیراً اعلام کرده که آماده است تمام تلاش خود را برای کمک به حل‌وفصل اختلافات میان تهران و واشنگتن به کار گیرد، به‌ویژه پس از هشدارهای دونالد ترامپ مبنی بر اقدام نظامی علیه ایران در صورت عدم توافق. این پیشنهاد در حالی مطرح می‌شود که روابط مسکو و تهران از زمان آغاز جنگ اوکراین و امضای معاهده‌ی مشارکت استراتژیک در ژانویه‌ی ١٤٠٣ عمیق‌تر شده است. این همکاری می‌تواند به‌عنوان اهرمی برای پیشبرد مذاکرات هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد.
تلاش برای صلح در اوکراین: مذاکرات مستقیم و آتش‌بس بلندمدت
در بخش دیگری از اظهارات خود، ونس به وضعیت جنگ اوکراین پرداخت و بر لزوم مذاکرات مستقیم بین روسیه و اوکراین برای پایان دادن به درگیری سه‌ساله تأکید کرد. وی اظهار داشت: «ما معتقدیم که میانجی‌گری بدون مذاکرات مستقیم بین مسکو و کی‌یف در حال حاضر دشوار است. تمرکز ما بر تشویق دو طرف به گفت‌وگوی مستقیم برای دستیابی به آتش‌بسی بلندمدت است.»
ونس با اشاره به پیچیدگی‌های مذاکرات صلح، خاطرنشان کرد که روسیه مطالبات زیادی در مذاکرات دارد، اما این به معنای عدم تمایل مسکو به صلح نیست. او افزود: «روس‌ها معتقدند آتش‌بس ٣٠ روزه با منافع استراتژیک آن‌ها همخوانی ندارد، اما ما با هر دو طرف همکاری می‌کنیم تا به توافقی پایدار دست یابیم.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که ونس پیش‌تر در ٣ اردیبهشت ١٤٠٤، اولتیماتومی به روسیه و اوکراین داده بود و هشدار داده بود که در صورت عدم پذیرش پیشنهاد صلح آمریکا، واشنگتن از روند مذاکرات کناره‌گیری خواهد کرد. پیشنهاد آمریکا شامل تثبیت خطوط مرزی کنونی و به رسمیت شناختن کنترل روسیه بر کریمه بود، پیشنهادی که با مخالفت شدید ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، مواجه شد. زلنسکی تأکید کرده که کی‌یف هرگز کریمه را واگذار نخواهد کرد.
