روبیو: هرگونه غنی‌سازی ایران را به آستانه‌ی تسلیحات هسته‌ای می‌رساند
وزیر خارجه‌ی آمریکا بر لزوم توقف کامل غنی‌سازی ایران تأکید کرد و هشدار داد که جایگزین توافق هسته‌ای، پیامدهای وخیمی خواهد داشت
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه‌ی ایالات متحده، روز سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ در نخستین حضور خود در کمیته‌ی روابط خارجی سنا، با تأکید بر تمرکز مذاکرات واشنگتن با تهران بر برنامه‌ی هسته‌ای ایران، هشدار داد که هر سطحی از غنی‌سازی اورانیوم، جمهوری اسلامی را به مرز دستیابی به سلاح هسته‌ای سوق می‌دهد. وی ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگوها با ایران به نتیجه برسد، اما خاطرنشان کرد که در صورت شکست مذاکرات، «گزینه‌ی جایگزین بسیار بدتر خواهد بود».
روبیو با اشاره به خطرات غنی‌سازی اورانیوم اظهار داشت: «حدود ۹۰ درصد فرآیند غنی‌سازی به رسیدن به سطح ۳.۶۷ درصد مربوط است و پس از آن، دستیابی به سطوح بالاتر تنها به زمان نیاز دارد.» این سطح غنی‌سازی برای سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای کاربرد دارد و ایران بر اساس توافق برجام (امضا شده در دوره‌ی باراک اوباما) متعهد شده بود از سال ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۹، غنی‌سازی خود را در این سقف نگه دارد. اما پس از خروج دونالد ترامپ از برجام و فروپاشی این توافق، ایران از تعهدات خود عدول کرده و سطح غنی‌سازی را افزایش داد.
وزیر خارجه‌ی آمریکا با انتقاد از موضع ایران که غنی‌سازی را «خط قرمز» و مسئله‌ای مرتبط با «غرور ملی» می‌داند، گفت: «ایران غنی‌سازی را به‌عنوان ابزاری برای تبدیل شدن به یک قدرت هسته‌ای آستانه‌ای می‌خواهد تا از این طریق مصونیت کسب کند.» وی تأکید کرد که جمهوری اسلامی تحت هیچ توافقی نباید اجازه‌ی غنی‌سازی داشته باشد، اما می‌تواند برای مقاصد صلح‌آمیز، مواد هسته‌ای را از خارج وارد کند، مشابه آنچه بسیاری از کشورها انجام می‌دهند.
ایران: غنی‌سازی حق ماست
در مقابل، منابع ایرانی به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که در صورت ناکامی مذاکرات، تهران طرح جایگزینی در دست ندارد. همچنین، رهبر انقلاب اسلامی، علی خامنه‌ای، روز سه‌شنبه در سخنرانی خود با تأکید بر حق ایران برای غنی‌سازی، اظهار داشت: «ادعای آمریکایی‌ها مبنی بر عدم اجازه به ایران برای غنی‌سازی، سخن بی‌اساسی است.»
محدودیت‌های توافق و انتقادات منطقه‌ای
به گزارش وب‌سایت «جوئیش اینسایدر»، اظهارات روبیو نشان‌دهنده‌ی چالش‌های پیش روی توافق هسته‌ای احتمالی است. برخی منتقدان در آمریکا و منطقه، نقص اصلی برجام را نادیده گرفتن فعالیت‌های غیرهسته‌ای ایران، از جمله حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی و گسترش تسلیحات، می‌دانند. روبیو نیز تأیید کرد که مذاکرات کنونی با استیو ویتکاف، نماینده‌ی دونالد ترامپ، صرفاً بر برنامه‌ی هسته‌ای متمرکز است و تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های تروریستی ایران تا زمانی که این مسائل در توافق گنجانده نشود، پابرجا خواهد ماند.
یک قانون‌گذار آمریکایی که اخیراً به خاورمیانه سفر کرده بود، به «جوئیش اینسایدر» گفت که متحدان منطقه‌ای ایالات متحده، از جمله اسرائیل و کشورهای عربی، معتقدند هرگونه توافق با ایران باید فعالیت‌های غیرهسته‌ای این کشور را نیز در بر بگیرد.
تداوم تحریم‌ها و مکانیسم ماشه
روبیو با بیان اینکه دستیابی به توافق با ایران «آسان نیست»، آن را اولویت دولت دونالد ترامپ دانست و افزود که تحریم‌های آمریکا تا زمان حصول توافق ادامه خواهد یافت. وی همچنین اشاره کرد که شرکای اروپایی به‌صورت جداگانه در حال بررسی فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» علیه ایران هستند تا در صورت لزوم، تحریم‌های بین‌المللی را بازگردانند.
اظهارات وزیر خارجه‌ی آمریکا بار دیگر تنش‌های موجود در مذاکرات هسته‌ای با ایران را برجسته کرد. در حالی که واشنگتن بر توقف کامل غنی‌سازی تأکید دارد، تهران این موضوع را حق مسلم خود می‌داند. با توجه به پیچیدگی‌های مذاکرات و نگرانی‌های منطقه‌ای، چشم‌انداز توافق همچنان مبهم است و هرگونه پیشرفت نیازمند توازن میان خواسته‌های طرفین خواهد بود.
