اجرای حکم اعدام متهم حمله به سفارت آذربایجان در تهران
قوه‌ی قضائیه‌ی ایران از اعدام یاسین حسین‌زاده، متهم حمله‌ی مسلحانه‌ی سال ۱۴۰۱ به سفارت جمهوری آذربایجان خبر داد
قوه‌ی قضائیه‌ی جمهوری اسلامی ایران روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ اعلام کرد که یاسین حسین‌زاده، متهم حمله‌ی مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران در سال ۱۴۰۱، اعدام شده است. این اقدام در حالی صورت گرفت که ایران و آذربایجان پس از دوره‌ای از تنش‌های دیپلماتیک، در مسیر بهبود روابط دوجانبه گام برمی‌دارند.
به گزارش خبرگزاری میزان، وابسته به قوه‌ی قضائیه، یاسین حسین‌زاده صبح روز ۳۱ اردیبهشت به اتهام «حمله‌ی مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان» اعدام شد. این حمله در تاریخ ۷ بهمن ۱۴۰۱ رخ داد و طی آن، حسین‌زاده با استفاده از سلاح کلاشنیکف به سفارت یورش برد، رئیس بخش امنیتی سفارت را به قتل رساند و دو نفر دیگر را زخمی کرد. دادستانی تهران اتهامات وی را شامل «قتل عمد یک تبعه‌ی خارجی»، «حمل و نگهداری غیرقانونی سلاح» و «اخلال در نظم عمومی» عنوان کرد. حکم اعدام پس از تأیید دیوان عالی کشور به اجرا درآمد.
تنش‌های دیپلماتیک و واکنش‌ها
این رویداد در زمان وقوع، روابط ایران و جمهوری آذربایجان را به شدت تحت تأثیر قرار داد. باکو این حمله را «اقدامی تروریستی و سازمان‌یافته» توصیف کرد و خواستار شناسایی و مجازات تمامی عوامل آن شد. در مقابل، مقامات ایرانی انگیزه‌ی حسین‌زاده را «مسائل شخصی» دانستند. در پی این حادثه، جمهوری آذربایجان سفارت خود در تهران را تعطیل و کارکنانش را از ایران خارج کرد، اما کنسولگری این کشور در تبریز به فعالیت خود ادامه داد.
در اسفند ۱۴۰۲، دو کشور برای بازگشایی سفارت جمهوری آذربایجان در تهران به توافق رسیدند و این سفارت از تیرماه ۱۴۰۳ در ساختمانی جدید فعالیت خود را از سر گرفت. این تحول نشان‌دهنده‌ی تلاش دو طرف برای کاهش تنش‌ها و تقویت روابط دیپلماتیک است.
انتقادات حقوق بشری
اجرای احکام اعدام برای متهمان امنیتی و سیاسی در ایران همواره با انتقادهای گسترده‌ای از سوی فعالان حقوق بشر و حقوقدانان مستقل مواجه بوده است. به گفته‌ی این منتقدان، متهمان در بسیاری از موارد از حق دسترسی به وکیل مستقل، ارتباط با خانواده و روند دادرسی عادلانه محروم هستند و تحت فشارهای شدید، از جمله شکنجه، به اعترافات اجباری وادار می‌شوند.
اعدام یاسین حسین‌زاده در حالی انجام شد که ایران و جمهوری آذربایجان در حال بازسازی روابط خود هستند. این رویداد بار دیگر موضوع مجازات اعدام و چالش‌های حقوق بشری مرتبط با آن را در کانون توجه قرار داده است. با وجود بهبود نسبی روابط تهران و باکو، پیامدهای این اقدام ممکن است بر روند دیپلماتیک دو کشور تأثیر بگذارد.
