مذاکرات دوحه به بنبست رسید؛ اسرائیل هیئت خود را فراخواند
توقف گفتوگوهای غیرمستقیم میان اسرائیل و حماس در پی اختلافات اساسی

مذاکرات غیرمستقیم میان اسرائیل و جنبش حماس در دوحه، پایتخت قطر، با هدف برقراری آتشبس و تبادل اسرا به بنبست رسیده است. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، دستور فراخواندن کامل هیئت مذاکرهکنندهی این کشور از قطر را صادر کرده است. این تصمیم در پی عدم پیشرفت در گفتوگوها و اختلافات اساسی میان طرفین اتخاذ شده است.
بر اساس گزارش رسانههای اسرائیلی، نتانیاهو دلیل این اقدام را اصرار حماس بر دریافت تضمینهای آمریکا برای پایان دادن به جنگ عنوان کرده است. یک مقام اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود، تأکید کرد که مذاکرات به دلیل پافشاری حماس بر شروط خود متوقف شده و اسرائیل تنها در صورتی به دوحه بازمیگردد که حماس با پیشنهاد ارائهشده موافقت کند. این پیشنهاد شامل آزادی نیمی از گروگانهای اسرائیلی زندهای است که از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ در غزه نگهداری میشوند، در ازای آتشبسی بیش از ۴۰ روز، ورود کمکهای بشردوستانه و آغاز مذاکرات برای پایان دادن به درگیریها.
نخستوزیر قطر، شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، که کشورش میزبان این مذاکرات است، اعلام کرد شکاف عمیقی بین مواضع حماس و اسرائیل وجود دارد. وی افزود: «یکی از طرفین خواستار توافقی جامع و دیگری به دنبال توافقی جزئی است، و این اختلاف تاکنون مانع از پیشرفت گفتوگوها شده است.» یک منبع ارشد حماس نیز به رسانهها اظهار داشت که هیئت اسرائیلی از روز شنبه مذاکرات مستقیمی با میانجیگران قطری و مصری نداشته و نتانیاهو عملاً از هرگونه پیشرفت به سوی آتشبس جلوگیری کرده است.
در همین حال، گزارشها حاکی از آن است که اسرائیل همزمان با توقف مذاکرات، حملات نظامی خود را در نوار غزه تشدید کرده است. رامی ابو زبیده، تحلیلگر مسائل امنیتی، در گفتوگو با مرکز اطلاعرسانی فلسطین اظهار داشت که این حملات با هدف تحمیل واقعیتهای جدید در میدان و فشار بر حماس در مذاکرات انجام میشود. وی افزود: «بمبارانهای گسترده و عملیات زمینی در مناطقی که پیشتر اسرائیل از آنها عقبنشینی کرده بود، نشاندهندهی تلاش نتانیاهو برای فرار از تعهدات یک توافق جامع است.»
نتانیاهو روز سهشنبه اعلام کرد که مذاکرهکنندگان ارشد اسرائیل پس از یک هفته گفتوگوهای فشرده دربارهی وضعیت گروگانها به کشور بازگشتهاند. با این حال، نشریهی «تایمز اسرائیل» گزارش داد که برخی اعضای هیئت اسرائیلی در سطح اجرایی همچنان در دوحه حضور دارند، احتمالاً برای پیگیری تحولات یا حفظ کانالهای ارتباطی با میانجیگران.
این بنبست در حالی رخ میدهد که تلاشهای بینالمللی برای کاهش تنشها در منطقه ادامه دارد. پیشتر، در ژانویهی ۲۰۲۵، توافقی موقت با میانجیگری قطر و مصر میان طرفین برقرار شد که طی آن حماس تعدادی از گروگانها را آزاد کرد و اسرائیل نیز در مقابل صدها زندانی فلسطینی را آزاد نمود. با این حال، این آتشبس در مارس ۲۰۲۵ پس از حملات جدید اسرائیل فروپاشید.