میراث تاریخی اقلیم کوردستان؛ ۲۲ قلعه‌ی نظامی و بیش از ۶۵۰۰ محوطه‌ی باستانی
گنجینه‌ای غنی از تاریخ با بخش عمده‌ای از قلعه‌ها در استان اربیل
اقلیم کوردستان با داشتن بیش از شش هزار و پانصد محوطه‌ی باستانی ثبت‌شده و ۲۲ قلعه‌ی نظامی، گنجینه‌ای غنی از تاریخ را در خود جای داده است که بخش عمده‌ای از این قلعه‌ها در محدوده‌ی استان اربیل قرار دارند.
جمال جمیل، مدیر بخش مرمت در اداره‌ی کل آثار باستانی اقلیم کوردستان، روز چهارشنبه، ۱۱ ژوئن ۲۰۲۵ (۲۱ خرداد ۱۴۰۴)، در گفتگو با وب‌سایت کوردستان ۲۴ اعلام کرد: «در اقلیم کوردستان شمار زیادی قلعه و محوطه‌ی باستانی وجود دارد. تعداد قلعه‌های نظامی که در مناطق مختلف اقلیم تاکنون باقی مانده و محافظت شده‌اند، به ۲۲ قلعه می‌رسد که برخی از آن‌ها برای اهداف اداری نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.»
این مقام مسئول افزود: «روند کشف و نقشه‌برداری از قلعه‌های جدید همچنان ادامه دارد. تعدادی از این بناها مرمت شده‌اند و شمار دیگری نیز در فهرست انتظار برای بازسازی و مرمت قرار دارند.»
میراث امارت سوران
به گفته‌ی جمیل، بخش قابل توجهی از این قلعه‌ها در دوران «میر محمد پاشا»، امیر سوران، و با اهداف نظامی برای دفاع از امارت سوران ساخته شده‌اند.
فهرست قلعه‌های مهم
برخی از مهم‌ترین قلعه‌های ثبت‌شده در اداره‌ی کل آثار باستانی اقلیم کوردستان به تفکیک استان‌ها عبارتند از:
در استان اربیل: قلعه‌های اربیل، دوین، خانزاد و دیری.
در استان سلیمانیه: قلعه‌های سارتکه، زلم و سروچک.
در استان دهوک: قلعه‌های آکری، آمیدی، هرور و ارزی.
در مجموع، بیش از ۶۵۰۰ محوطه و اثر باستانی در سراسر اقلیم کوردستان به ثبت رسمی رسیده است که نشان‌دهنده‌ی عمق تاریخی و غنای تمدنی این منطقه است.
