بحران آب در سنندج؛ تهدید محیط زیست و کشاورزی در استانی پرآب

مقامات محلی و نمایندگان مجلس ضمن هشدار نسبت به پیامدهای ویرانگر خشکسالی و سوءمدیریت منابع آبی در استان سنندج، خواستار اقدام فوری دولت برای جلوگیری از تشدید این بحران شدند.

استان سنندج، که همواره به دلیل برخورداری از اقلیم کوهستانی، رودخانه‌های پرآب و طبیعت سرسبز به عنوان یکی از قطب‌های منابع آبی ایران شناخته می‌شود، در سال‌های اخیر با تهدید جدی و فزاینده‌ی خشکسالی روبه‌رو شده است. این پدیده، همراه با تغییرات اقلیمی، تأثیرات مستقیم و انکارناپذیری بر منابع آب سطحی و زیرزمینی این استان گذاشته و با کاهش سطح آب رودخانه‌ها و دبی چشمه‌ها، تأمین آب سنتی در بسیاری از مناطق را با چالش مواجه کرده است. در پی این تحولات، زندگی روزمره شهروندان، به‌ویژه در مناطق روستایی، با مشکلاتی نظیر قطعی مکرر و افت کیفیت آب آشامیدنی دست و پنجه نرم می‌کند.

کشاورزی، قربانی اصلی بحران آب

در بخش کشاورزی، که یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد محلی استان سنندج به شمار می‌رود، کاهش منابع آبی به افت شدید تولید و بهره‌وری اقتصادی منجر شده است. کمبود آب برای آبیاری، فرسایش خاک و از بین رفتن برخی محصولات راهبردی، نه تنها معیشت هزاران کشاورز را به خطر انداخته، بلکه امنیت غذایی منطقه را نیز با چالشی جدی مواجه کرده است.

پیامدهای زیست‌محیطی: نابودی تنوع زیستی

خشکسالی‌های پیاپی، پیامدهای ویرانگری نیز برای محیط زیست استان به همراه داشته است. خشک شدن تالاب‌ها، کاهش سطح آب دریاچه‌ها و نابودی مراتع، به کاهش تنوع زیستی، مهاجرت پرندگان و حیوانات وحشی و بروز ناپایداری‌های اکولوژیکی منجر شده است. این روند در بلندمدت می‌تواند توازن طبیعی منطقه را بر هم زده و به یک بحران عمیق زیست‌محیطی دامن بزند.

محمد فرهاد، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان سنندج، در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا»، ضمن ابراز نگرانی عمیق از وضعیت کنونی منابع آبی، بر لزوم نگاه ویژه دولت و تخصیص فوری بودجه برای رسیدگی به بحران آب در مناطق مختلف استان تأکید کرد.

پوشش ناکافی خدمات آب‌رسانی

فرهاد با تحلیل آمارها، وضعیت فعلی را «نابسامان و نگران‌کننده» توصیف کرد و گفت: «با وجود تلاش‌های مستمر، استان سنندج همچنان با کمبود منابع آبی مواجه است. حدود ۳۰٪ از جمعیت استان در روستاها ساکن هستند، اما در حالی که میانگین کشوری برخورداری روستاها از آب آشامیدنی ۸۶٪ است، این نرخ در کوردستان به ۸۱٪ می‌رسد. این اختلاف نشان می‌دهد که بخشی از جمعیت استان همچنان از خدمات پایدار آب‌رسانی محروم‌اند.»

وی همچنین به وضعیت مرکز استان اشاره کرد و افزود: «۹٪ از جمعیت شهر سنندج با مشکل عدم دسترسی به شبکه آب‌رسانی مواجه‌اند که بدون تأمین منابع مالی جدید، حل نخواهد شد. مرکز شهر نیازمند احداث تصفیه‌خانه‌ی شماره ۳ است که تاکنون هیچ اقدام جدی برای ساخت آن صورت نگرفته است.»

دولت مانع از تشدید بحران شود

در همین رابطه، سالار مرادی، نماینده مردم سنندج در مجلس ایران، به «ایلنا» گفت: «در حالی که مساحت کوردستان تنها حدود ۲٪ از کل مساحت کشور را تشکیل می‌دهد، سهم منابع آبی در دسترس آن بیش از ۵٪ از کل آب کشور است. این موضوع به وضوح پتانسیل‌های این استان را نشان می‌دهد، اما متأسفانه به دلیل نبود مدیریت یکپارچه و تخصیص ناعادلانه منابع، مردم استان سهم واقعی خود را از این ثروت دریافت نمی‌کنند.»

مرادی در پایان با هشدار نسبت به پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی تداوم این روند، خواستار آن شد که مشکل تأمین آب استان سنندج در دستور کار ویژه هیئت وزیران و وزارت نیرو قرار گیرد و با اتخاذ تصمیمات عملیاتی و اجرای پروژه‌های زیرساختی راهبردی، از تشدید بحران جلوگیری شود.