آینده حشدالشعبی؛ رویارویی ایران و غرب در عراق
هم‌زمان با مخالفت شدید بریتانیا و آمریکا با قانون جدید حشدالشعبی، مشاور رهبر ایران این گروه را نیرویی ضروری خواند
پرونده‌ی جنجالی طرح قانون حشدالشعبی در عراق، این کشور را به صحنه‌ی تقابل دیدگاه‌های بین‌المللی و تنش‌های داخلی تبدیل کرده است. در حالی که بریتانیا و آمریکا این قانون را تهدیدی برای حاکمیت عراق و عاملی برای تقویت نفوذ ایران می‌دانند، تهران آن را برای مقابله با کنترل کامل عراق توسط آمریکا ضروری می‌خواند.
این کشمکش‌ها در شرایطی رخ می‌دهد که دولت عراق نیز موضع خود را در قبال برخی گروه‌های مسلح زیرمجموعه‌ی حشد، تشدید کرده است.
موضع غرب: مأموریت حشدالشعبی پایان یافته است
بریتانیا با حمایت از موضع آمریکا، مخالفت خود را با طرح قانون حشد شعبی اعلام کرد. عرفان صدیق، سفیر بریتانیا در عراق، در یک مصاحبه‌ی تلویزیونی تأکید کرد: «حشد شعبی در واکنش به ظهور داعش تأسیس شد، اما با نابودی و پایان داعش، مأموریت این گروه نیز خاتمه یافته و عراق دیگر نیازی به آن ندارد.»
سفیر بریتانیا افزود: «دولت عراق خود با این استدلال که خطر داعش و تروریسم برطرف شده، خواستار پایان مأموریت ائتلاف بین‌المللی شده است؛ بنابراین واضح است که مأموریت حشد شعبی نیز در این زمینه به پایان رسیده است.»
این موضع‌گیری در حالی است که پیش از این مقامات آمریکایی نیز هشدارهای مشابهی داده بودند. روز یکشنبه، ۳ اوت ۲۰۲۵ (۱۲ مرداد ۱۴۰۴)، استیون فیگن، کاردار سفارت آمریکا در عراق، با محسن مندلاوی، نایب‌رئیس اول پارلمان عراق، دیدار و درباره‌ی این طرح گفتگو کرد. همچنین مارکو روبیو، سناتور ارشد آمریکایی، در تماسی با محمد شیاع سودانی، نخست‌وزیر عراق، تصویب این طرح را عامل افزایش نفوذ ایران، تقویت گروه‌های تروریستی و تهدیدی برای حاکمیت عراق دانسته بود.
واکنش ایران: حشد، سدی در برابر کنترل آمریکا
در مقابل، مقامات ایرانی بر لزوم حفظ ساختار حشدالشعبی تأکید می‌کنند. روز شنبه، ۹ اوت ۲۰۲۵ (۱۸ مرداد ۱۴۰۴)، علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی ایران، در گفتگو با خبرگزاری تسنیم اعلام کرد که در تماسی تلفنی با نوری مالکی، رئیس ائتلاف دولت قانون، بر مخالفت ایران و عراق با خلع سلاح حشد شعبی تأکید کرده است. وی گفت: «عراق بدون حشد شعبی به طور کامل توسط آمریکا کنترل خواهد شد.»
ولایتی همچنین با اشاره به اینکه ایران با خلع سلاح حزب‌الله لبنان نیز مخالف است، این تلاش‌ها را «نقشه‌ی آمریکا و اسرائیل» خواند. او در بخش دیگری از سخنانش، با مخالفت قاطع با گشایش کریدور زنگزور (که در توافق آذربایجان و ارمنستان ذکر شده)، آن را «تغییر در ژئوپلیتیک منطقه» و تلاشی از سوی ناتو برای استقرار میان ایران و روسیه دانست و تأکید کرد که ایران همانند روسیه، با نزدیک شدن ناتو به مرزهایش مقابله خواهد کرد.
تنش داخلی: بغداد علیه کتائب حزب‌الله وارد عمل شد
هم‌زمان با این تقابل‌های بین‌المللی، دولت عراق موضع خود را در قبال «کتائب حزب‌الله»، یکی از گروه‌های زیرمجموعه‌ی حشدالشعبی، تشدید کرده است. روز شنبه، ۹ اوت ۲۰۲۵ (۱۸ مرداد ۱۴۰۴)، دولت عراق در بیانیه‌ای مسئولیت حمله به یک اداره‌ی دولتی در جنوب بغداد در ماه گذشته را که به کشته شدن سه نفر (از جمله یک پلیس) انجامید، بر عهده‌ی اعضای کتائب حزب‌الله دانست.
در این بیانیه آمده است: «متهمان، از نیروهای کتائب حزب‌الله وابسته به تیپ‌های ۴۵ و ۴۶ حشد شعبی بوده و حمله توسط مدیر سابق همان اداره سازماندهی شده است.» دولت عراق ضمن ابراز نگرانی از «نواقص فرماندهی و کنترل در حشد شعبی»، هر گروهی را که به قوانین و رویه‌های نظامی احترام نگذارد، محکوم کرد.
یک مقام امنیتی که نخواست نامش فاش شود، اعلام کرد که فرماندهان تیپ‌های ۴۵ و ۴۶ و همه‌ی افراد درگیر در این پرونده مجازات خواهند شد. به گفته‌ی وی، تاکنون ۲۵ نفر بازداشت شده‌اند که اکثر آن‌ها عضو کتائب حزب‌الله هستند. این پرونده در بحبوحه‌ی اختلافات عمیق بر سر طرحی که می‌تواند نقش و استقلال حشدالشعبی را گسترش دهد، به تنش‌ها در عراق دامن زده است.
