رئیسجمهور ایران وارد ترکیه شد
اربیل (کوردستان٢٤)- ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران، امروز چهارشنبه ٢٤ ژانویه، وارد ترکیه شد تا گفتوگوهای به تاخیر افتاده را با هدف رفع اختلافات گذشته و تلاش برای توقف گسترش جنگ اسرائیل و حماس، انجام دهد.
سفر رئیسی برای دیدار با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در حالی صورت میگیرد که جنگ غزه به سمت شعلهور شدن تنشها و تشدید درگیریها در سراسر خاورمیانه میرود.
ایالات متحده و بریتانیا نیز حملات تلافیجویانه مشترک علیه شورشیان حوثی تحت حمایت ایران در یمن را افزایش دادهاند.
در همین حال، اسرائیل بارها فرماندهان نظامی مرتبط با تهران را در سوریه هدف گرفته است و به نظر میرسد در آستانه آغاز یک جنگ تمام عیار، علیه شبه نظامیان حزبالله تحت حمایت ایران در لبنان است.
ایران و پاکستان هفته گذشته حملاتی را علیه "ستیزه جویان" و "تروریستها" انجام دادند و ترکیه نیز حملات توپخانهای و پهپادی خود را علیه گروههای کورد در سوریه و ایران، تشدید کرده است.
سرعت تشدید تنش در خاورمیانه، رئیسی را مجبور کرد که دو بار سفر خود به آنکارا را به تعویق بیندازد.
مذاکرات برنامهریزی شده برای آنکارا، در اوایل ژانویه، زمانی که دو انفجار توسط جهادیهای گروه داعش ٨٩ نفر را در مراسم سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق سپاه قدس ایران، قربانی کردند، لغو شد.
سفری که او برای نوامبر برنامهریزی کرده بود، به دلیل برنامههای متناقض دیپلماتهای درگیر در رایزنی در مورد جنگ غزه، لغو شد.
ریاست جمهوری ترکیه اعلام کرد که رهبران دو کشور پس از انجام مذاکرات و ریاست نشست وزیران ارشد خود، در یک کنفرانس مطبوعاتی حاضر خواهند شد.
"نیروی آزادیبخش"
آشفتگی خاورمیانه از زمان آغاز جنگ اسرائیل در تلافی حمله حماس در ٧ اکتبر، لایه جدیدی از پیچیدگی را به روابط نزدیک اما ناآرام ترکیه با ایران اضافه کرده است.
اردوغان، حماس مورد حمایت ایران را به عنوان "نیروی آزادیبخش، قانونی و منتخب" میشناسد نه یک سازمان "تروریستی" چنانچه در سراسر غرب شناخته شده است.
همچنین بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل را به دلیل حمله به غزه و "کشته شدن بیش از ٢٥ هزار نفر"، با آدولف هیتلر مقایسه کرده است.
اردوغان در ابتدا از حق اسرائیل برای پاسخ به حملات حماس که منجر به "کشته شدن هزار و ١٤٠ نفر" شد دفاع کرد.
گمان میرود که شبهنظامیان حماس هنوز حدود ١٣٠ نفر از ٢٥٠ نفری را که در بدترین حمله تاریخ اسرائیل به گروگان گرفتهاند، در اسارت داشته باشند.
تنش بر سر تجارت
تحلیلگران به خشم گسترده رسانههای رسمی و نیمه رسمی ایران از ادامه روابط تجاری و دیپلماتیک ترکیه با اسرائیل اشاره میکنند.
اختلافات موجود، تنشهای بین دو قدرت منطقهای در سوریه و تضادهای آنها در درگیریهای آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قرهباغ را افزایش میدهد
هاکی اویگور، مدیر مرکز مطالعات ایرانی استانبول، به خبرگزاری فرانسه گفت:"روابط بین ترکیه و ایران همیشه پیچیده و چند بعدی بوده است."
ترکیه همیشه توانسته است آن را مدیریت کند تا به نوعی راه میانی پیدا کند.
مهار تعارض
ایران و ترکیه مرز مشترکی به طول ٥٣٥ کیلومتر (٣٣٠ مایل) و سابقه طولانی روابط اقتصادی نزدیک و اختلافات دیپلماتیک دارند.
ترکیه از تلاشهای شورشیان برای سرنگونی بشار اسد، رئیس جمهور مورد حمایت ایران در جریان جنگ داخلی سوریه، حمایت کرد.
ایران بهطور فزایندهای نگران شد، زمانیکه ترکیه در کمک به آذربایجان برای شکست دادن جداییطلبان ارمنی از قرهباغ، تسلیحات ارسال کرد.
تهران بیم آن دارد که تجدید حیات باکو در منطقه قفقاز، بتواند جاهطلبیهای جدایی خواهانه اقلیت بزرگ آذربایجانی ایران را تقویت کند.
تحلیلگران بر این باورند که جنگ غزه به مناقشات منطقهای کمک کرده و رهبران دو کشور را مجبور کرده است تا به دنبال رویکردی مشترک در قبال خاورمیانه باشند.
آرش عزیزی، استاد دانشگاه کلمسون، گفت:"احتمال دارد رئیسی و اردوغان در خارج از نشست، اقدامی نمادین درباره فلسطین انجام دهند. اما من فکر میکنم تمرکز آنها بیشتر بر چگونگی مهار درگیری و اطمینان از عدم گسترش بیشتر آن خواهد بود، چیزی که آنکارا و تهران هر دو خواستار آن هستند."
خبرگزاری فرانسه/ب.ن