K24 ÖZEL - Türkiye’nin Rojava’ya operasyon düzenlemesi olası mı?

DİYARBAKIR (K24)

Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin Rojava’ya yönelik yeni askeri operasyon hazırlığına başladığı şeklinde haberler gündeme gelirken, operasyonun akıbetinin G20 Zirvesi’nde ABD ve Rusya ile yapılacak görüşmelere bağlı olduğu belirtilmişti.

Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Serêkanîyê ve Girê Spî için Türkiye’ye yeşil ışık yaktığı gibi Başkan Joe Biden’ın da Rojava’ya yönelik benzer bir tavrının olup olmayacağı merak konusu.  

G20 Zirvesi'nde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Joe Biden’la yaptığı görüşme sonrası operasyonla ilgili daha ılımlı konuştuğu yorumları yapılıyor.

“TÜRKİYE’NİN OPERASYONU ŞARTLARA BAĞLI”

K24’e konuşan İstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Prof. Dr. Mensur Akgün, Türkiye’nin Rojava’ya yönelik olası askeri operasyonunun bölgedeki ülkelerin ve bölgede bulunan aktörlerin tavırlarına bağlı olduğunu ifade etti:

“Türkiye’nin Rojava’ya yönelik askeri operasyonu şartlara bağlı… Hem uluslararası konjonktüre hem bölge ülkelerine hem de bölgedeki aktörlerin tavırlarına bağlı olan bir şeydir bu. Şartlar müsait olursa Türkiye yeni bir askeri operasyon yapabilir ama güç kullanmak ve askeri operasyonlar her zaman siyasetin önünü kapatmaktan başka bir şey değildir. Eğer siyaset ve diplomasiyle sorunlar çözülebiliyorsa, beklentiler karşılanabiliyorsa o zaman güç kullanmanın anlamı ortadan kalkıyor. Erdoğan’ın G20 Zirvesi’nden sonra yaptığı açıklamalar çok daha yumuşak çok daha şartlıydı, operasyon için mutlak değildi.”

Türkiye’nin operasyon yapması durumunda ABD’nin güç kullanması veya yaptırım uygulaması gibi durumlarının söz konusu olmayacağını ifade eden Akgün, “Eğer Türkiye 'İlla ben askeri operasyon yapmak istiyorum' derse, ABD ile ilişkiler yeniden gerilir ama Türkiye’ye karşı güç kullanmak veya yaptırım gibi durumlara başvuracaklarını zannetmiyorum. Şunu unutmamak gerekiyor; ABD’nin Türkiye ile yıllardan beri taktik ve stratejik bir ortaklığı var. 1946’da ABD ile Türkiye arasında önemli bir bağ oluştu. ABD bu bağı bu şartlar altında harcamak istemez. Mutlaka askeri operasyon için Türkiye’yi engellemek isteyeceklerdir ama Türkiye karar verirse bu operasyonu yapar. Belli ki Türkiye operasyon yapmak istemiyor” değerlendirmesinde bulundu.

Prof. Dr. Akgün, “Rusya da ABD gibi Türkiye’yi kaybetmek istemiyor ama bu, iki ülkenin her şeye tolerans gösterecekleri anlamına da gelmez” şeklinde konuştu. 

ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?

Erdoğan, İtalya’daki G20 Zirvesi’nde Biden’la yaptıkları görüşme sonrası uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlamış, operasyonla ilgili soruya şu yanıtı vermişti:

“Operasyonun yapılması gerektiği zamanda tabi ki operasyon yapılır. Ondan geri adım atılmaz. Bir defa terör örgütleriyle olan mücadelemizden bizim asla sarfınazar etmemiz mümkün değildir. Eğer karşımızda bir terör örgütü olan PKK/PYD/YPG varsa, ne gerekiyorsa biz bunu yaparız. Bundan da taviz vermeyiz. Bunu zaten biz kendilerine her zaman söyledik ve söylüyoruz. Bundan sonraki süreçte de NATO’da müttefiksek, NATO müttefiki olarak bizim ittifak halinde olduğumuz ortağımızın böyle bir şeye tevessül etmemesi gerekir. Yine aynı şekilde bundan sonraki süreçte de Türkiye’nin temel önceliklerinden olan bu meselede beraber çalışmamız gerektiği hususunda bugün de mutabakata vardık. Orada da kendilerinin olumsuz bir yaklaşımı olmadı.”

“OPERASYON İÇİN ABD İLE RUSYA YEŞİL IŞIK YAKMALI”

İzmir Ekonomi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Dr. Serhun Al da Türkiye’nin Rojava’ya yeni bir askeri operasyon yapmasının, ABD ve Rusya’nın yeşil ışık yakmasına bağlı olduğunu ifade etti:

“Operasyon yapmak çok kolay olmaz. Daha önce Türkiye Kuzey Suriye’ye operasyon yaptı ama genellikle Rusya ve Amerika’yla koordinasyon çerçevesinde gerçekleştirdi. Bugün için aynı şeyi olabilir mi pek emin değilim. Çünkü Türkiye’de çok ciddi bir ekonomik kriz var. Bu krizle Suriye’ye bir askeri operasyon çok mantıklı görünmüyor. Öte yandan bu ekonomik krizi gündemden düşürmek için böyle bir operasyonu araç olarak kullanabilir. Klasik devlet için savaş bazen çözüm oluyor. Kuzey Suriye’ye operasyon olsa bile çok hızlı bir operasyon olur ve Rusya ile ABD’nin yeşil ışık yakması lazım. ABD’nin çok olumlu karşılayacağını düşünmüyorum. Biden ile görüşmede böyle bir sonuç çıkaramayız. 2019’da Donald Trump ‘Askerleri Suriye’de çıkaracağım, biz Suriye’den çıkıyoruz, Kürtler kendi başının çaresine baksın’ açıklaması çok ciddi bir tepki almıştı. O zaman hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler Kürtlerden yana tavır aldı. Amerikan toplumu ve basını bunu Kürtlere karşı bir ihanet olarak yorumladı. ABD’de partiler üstü Kürtlere karşı bir sempati var. Çünkü IŞİD’le mücadelede küresel anlamda olumlu bir imaj kazandılar ve bu ABD’de Kürtlerin avantajınadır. Türkiye’nin Amerika’daki imajı ise çok da iyi değil.”

RUSYA OPERASYONA ‘EVET’ DER Mİ?

Rusya’nın bir ihtimal İdlib karşılığında Türkiye’ye operasyon izni verebileceğini vurgulayan Serhun Al, “Rusya belki İdlib üzerinden Türkiye’den bir şey isteyebilir. Bunun karşılığında Rusya Türkiye’ye Kuzey Suriye’ye operasyon için yeşil ışık yakabilir. Ama dediğim gibi bu düşük bir ihtimal. Kürtlerin Suriye’de kalıcı bir düzene oturması için ya Rusya ya da ABD ile bir şekilde dirsek temasında olması lazım. ABD’nin YPG’ye çok ciddi bir desteği olmasa Esad rejimi daha rahat Kürtlerin kolunu kanadını kırabilir. O açıdan Amerika’nın desteği önemli. ABD’nin Suriye’de olması YPG’liler için bir nevi sigorta. ABD çıkarsa YPG’nin işi ciddi şekilde zorlaşabilir” değerlendirmesinde bulundu.