“İran-Osmanlı Devletinin Sınırlarının Belirlenmesi” adlı kitap Kürtçe baskısıyla yayımlandı

HABER MERKEZİ 

Bundan 170 yıl öncesinde Osmanlı Türkçesi versiyonuyla yayımlanan “İran-Osmanlı Devletinin Sınırlarının Belirlenmesi” adlı kitap, ilk kez Kürtçe baskısıyla okuyucuların hizmetine sunuldu.

Kitabın çevirisini üstlenen Necati Abdullah, “Umarım Kürdistan Bölgesi’nin üniversitelerindeki tarih bölümlerinde bu kitaba ilgi gösterilir, kitap bu bölümdeki yüksek lisans veya doktora öğrencilerinin tez konusu olur.” dedi.

Kitabın konusuna ilişkin bilgi veren Abdullah, şu ifadeleri kullandı:

“II. Erzurum Antlaşması’nın 31 Mayıs 1847’de  imzalanmasından sonra İran-Osmanlı Devletinin sınırlarının belirlenmesi için Osmanlı Devleti, İran, Rusya ve Birleşik Krallığı’nın katılımıyla bir uluslararası komisyon kurulacaktı. Osmanlı Devletini temsil eden heyetin başkanlığı, 1848'den 1852'ye kadar dört yıl boyunca adım adım tüm sınır bölgelerini inceleyerek aşiretler, köyler ve bölgelere ilişkin bilgi edinen Derviş Paşa olarak da bilinen Seyit Derviş Muhammet Emin’e verildi. Derviş Paşa’nın bu sayede o dönemin tarihi ve Kürt aşiret reisleri hakkında bilgiler topladığı ve gerçekleri tespit ettiği söylenebilir. Kitapta 19’uncu yüzyılın ilk yarısında Kürdistan'a dair değerli bilgilere yer verilmiştir. Bu eser kesinlikle o dönemdeki eşsiz kaynaklarımızdan biridir.”

Necati Abdullah, Derviş Paşa'nın kitabına neden sadece "İran Sınırlarının Belirlenmesi" adını verdiğinin sorusunu, “Osmanlı İmparatorluğu'nun sınırlarının sabit olduğu, aslında İran devletinin sınırının belirlenmesi gerektiği anlamına geliyor. İran tarafından ele geçirilen bölgeler ise Osmanlı Devletine geri verilmeli.” ifadeleri ile yanıtladı.

“Kitapta mezhep, aşiretler ve din yapısıyla beraber vergilerin miktarları hakkında da bilgiler verilmiş.” diyen Abdullah, bu eserin özelliklerinden birinin de bilgilerin çoğunun yazar tarafından kaydedilmiş olduğunu belirtti.

Eserin ilk kez Tahran’da Mirza Cengizhan Nazım El-Mülk tarafınca Farsçaya çevirildiğini aktaran Abdullah, Derviş Paşa’nın bu eserini Kürtçeye çevirmenin hayallerinden biri olduğunu söyledi.

Kürt kütüphensinde bu kitaba yer verilmemesinin büyük bir boşluk olduğunu vurgulayan Abdullah, “Bundan 170 yıl önce Osmanlı Türkçesi ile yayımlandıktan sonra ‘İran-Osmanlı Devletinin Sınırlarının Belirlenmesi’ adlı kitabın Kürtçe baskısını okuyucuların hizmetine sunuyoruz. Umarım Kürdistan Bölgesi’nin üniversitelerindeki tarih bölümlerinde bu kitaba ilgi gösterilir ve kitap bu bölümdeki yüksek lisans veya doktora öğrencilerinin tez konusu olur.” dedi.