K24 ÖZEL - Kürtler’in İstanbul'daki buluşma noktası…

M. Ali Erdoğan - İSTANBUL

İstanbul’da yaşayan Kürtler’in kendi memleketlerinin bir parçası olarak gördüğü Kadınlar Pazarı, iftar vaktinde en yoğun saatlerini yaşıyor.

Büryan’dan sactavaya kadar kırmızı etli yemek çeşitleriyle ünlü Fatih’teki Kadınlar Pazarı, ramazan aylarında tüm İstanbullular’ın iftar için tercih ettiği mekanların başında geliyor.
Kadınlar Pazarı’nda esnafın büyük bir çoğunluğunu Siirtliler oluşturuyor. Siirtlileri Vanlılar, Diyarbakırlılar ve Bitlisliler takip ediyor.

Satılan ürünlerden tutun da, çarşıda gezenlerin giyim kuşamına, tabureli kahvehanelerine, lokantalarında yapılan yemeklerine kadar bu pazardaki hemen her şeyde Kürt illerinin rüzgârı esiyor.

Siirt ve Diyarbakır gibi Kürt illerindeki pazarlarda satılan her türlü hayvansal ve bitkisel ürünlerin tamamı bu çarşıda bulunabiliyor.

KADINLAR PAZARI’NIN TARİHİ

Bizanslıların Valens Su Kemeri, Osmanlı döneminde ise Bozdoğan Su Kemeri dediği yapıdan Zeyrek’e doğru uzanan alanda kurulmuş olan Kadınlar Pazarı, 1900’lü yılların başında oluşmaya başlamıştır.

Balkan Savaşları’ndan sonra İstanbul’a göçedenler cami ve sübyan mekteplerine, kamu binalarına yerleştirilmişti. Balkan göçmenlerinin geçim sıkıntılarını hafifletmek için dönemin kent idaresi tarafından kadınların imal ettiği el işi malların satılması için bu bölge tahsis edilmişti.

Osmanlı’nın son döneminde kadınların göçmenler yararına perşembe ve cuma günleri açtıkları pazar, daha sonraları kalıcı hale geldi. Günümüze kadar da sözkonusu alanın ismi Kadınlar Pazarı olarak anıldı.

BÜRYAN TARTIŞMASI

Çarşıda çok sayıda büryan kebabı yapan restoran bulunuyor. Siirtliler’in işlettiği büryan mekanları bulunduğu gibi Bitlisliler’in işlettiği büryancılar da var.

Kuyu kebabı olarak da anılan büryanın nereye ait bir ürün olduğu konusunda Siirtliler ile Bitlisliler arasında geçmişten günümüze gelen bir tartışma var. Her ne kadar büryan Siirt ile meşhur olsa bile, Bitlisliler büryanın asıl yerinin kendi illeri olduğunu iddia ediyor.

Alışveriş yapmak için Kadınlar Pazarı’na gelen Bitlisli Ömer Güvenlik, büryan tartışmalarına farklı bir üslupla katkıda bulunuyor; “Kadınlar Pazarı’nın büryanı güzel, Siirt’te yemek daha güzel, Bitlis’te yemek ise en güzeli.”

KÜRTLER’İN BULUŞMA MEKANI

Kadınlar Pazarı, İstanbul’da yaşayan Kürtler’in, özellikle de hafta sonları buluşma noktası olma özelliğini taşıyor. Çarşıda hemen hemen her gün mutlaka ya birileri memlekete gitmiş oluyor ya da birileri memleketten dönmüş oluyor.

Çarşıdaki çay ocakları da tabureleri ve kaçak çaylarıyla Kürt illerindeki çayhaneleri andırıyor.

YEREL ÜRÜNLER

Çarşıda Siirt’e has yemeklerden, otlu ve örgülü peynir çeşitlerine, baharatlardan yöresel lokum çeşitlerine kadar pek çok ürün satılıyor.
Pervari balı, Siirt ve Van’a ait otlu peynirler, Sumak, Menengiç, Bıttım sabunu, ak-pancar otu, heliz otu, tandır ekmeği, kurutulmuş kavun ve karpuz çekirdeği, Kaçak çay diye bilinen Seylan çayı, çevizli sucuk, Siirt fıstığı, patlıcan ve biber kuruları ve adını sayamadığımız birçok yöresel lezzeti burada bulmak mümkün.

Kadınlar Pazarı’na “Küçük Siirt” denildiği gibi, son dönemlerde “Qeftika Welat” Memleket parçası da deniliyor.