K24 ÖZEL - ‘En büyük Kürt kenti’nde oyların rengi…

M. Ali ERDOĞAN - İSTANBUL

İstanbul'un son 30 yılı aşkın süredir yoğun Kürt göçü yaşamış bir metropol olarak net bir veri olmamasına rağmen ortalama 5 milyon Kürt’e evsahipliği yaptığı tahmin ediliyor.

80’li yıllarda Kürt illerinden İstanbul’a yaşanan göç dalgası 90’lı yıllarda daha da artmış, 2000 ve 2010’lu yıllarda ise kent nüfusunun 3’te 1’i Kürtler’den müteşekkil hale gelmişti. Bu nedenle İstanbul’a “En büyük Kürt kenti” denilmeye başlanmıştı.

80 ve 90’lı yıllarda ağırlıklı olarak Refah Partisi ile ANAP’a oy veren İstanbul’daki Kürtler, 2000 ve 2010’lara gelindiğinde AK Parti’nin yanısıra HADEP, DEHAP, DTP, BDP ve son olarak HDP gibi birbirinin devamı niteliğindeki partilere yöneldi.

2010’da sonra yaşanan seçimlerde HDP, İstanbul’da 3’ncü parti konumuna gelirken, Kürtler’in oy verdiği 1’inci parti oldu.

Son olarak 2015’ye yapılan 7 Haziran seçimlerinde yüzde 12,43 oy alırken 1 Kasım’da yüzde 10,05’e düşen İstanbul’daki HDP oylarının 24 Haziran seçimlerinde ne yönde seyredeceği konuşuluyor.

Bunun dışında Saadet Partisi, Altan Tan’ı İstanbul 3’üncü Bölge’den 1’inci sıra adayı göstererek Kürt oylarına göz kırptı.

HÜDA PAR’ın da ilk defa parti olarak katıldığı 24 Haziran genel seçimlerde İstanbul’da bir kısım Kürt oylarını alması değerlendiriliyor.

Ayrıca İstanbul’da önceki seçimlerde AK Parti ve HDP’nin dışında CHP’ye oy veren bir Kürt kitlesinden sözediliyor.

İstanbul’da Kürt seçmenin geçmiş seçimlerdeki tercihi ve 24 Haziran’da yaşanabilecek olası yönelimlerle ilgili görüş aldık ve bazı istatistikleri derledik.

ANAR: YÜZDE 17'NİN 2,5’İ CHP DİYOR

K24’e konuşan ANAR Araştırma Genel Müdürü İbrahim Uslu, “İstanbul’daki seçmenle ilgili konuşmak için geçmiş seçimlerdeki verilere bakmak gerekiyor. Kürt seçmen sadece AK Parti ve HDP’ye oy vermiyor. Üçüncü parti de CHP, yani kendini Kürt olarak tanımlayanların yüzde 2,5’i CHP’ye oy veriyor” dedi.

İstanbul’daki Kürtler’in tercih ettiği 1’inci partinin HDP olduğunu söyleyen Uslu, şu saptamaları yaptı:

-Son yapılan 1 Kasım 2015 seçimlerini esas alarak konuşuyorum. Yani burada CHP’ye Kürtler’den 2,5 puan gidiyor.

-1 Kasım verilerine göre, Türkiye genelinde kendisini Kürt olarak tanımlayan yüzde 17’lik seçmenin yüzde 10’u HDP’ye oy verdi. Bu yüzde 17’den 4 puan AK Parti’ye, 2,5 puan da CHP’ye gitti.

-Özellikle uzun zamandır şehirde yaşayan, iyi eğitimli, genelde 50’li yaşların üzerinde CHP’ye oy veren bir Kürt seçmen eğilimi var.

-Büyükşehirlerde yaşayan Kürtler de bu 3 partiden birine oy veriyor. HDP, AK Parti ve CHP… CHP’nin Kürt seçmeni pek değişmiyor ama AK Parti ile HDP’nin Kürt seçmeni arasında bazen oy kaymaları yaşanıyor.

-Ama lokal oylar da oluyor. Tarikat bağıyla verilen oylar var. Bu seçimlerde HÜDA PAR da devreye girecek. Saadet Partisi de Kürt seçmenden oy almaya dönük aday belirleyip kampanya yürüttü. Önümüzdeki seçimlerde tüm bu etkenlerin başarısını birlikte göreceğiz.

MAK: YENİ AKTÖRLER

K24’e konuşan MAK Danışmanlık Başkanı Mehmet Ali Kulat da, İstanbul’daki Kürt nüfusuna dair net bir veri olmadığını kaydederek, şunları söyledi:

“İstanbul veya diğer büyükşehirlerdeki Kürt nüfusu ve Kürt seçmenle ilgili net bir rakam olmadığı gibi, seçmenlere dair veriler de aynı olmayabiliyor. Fakat son dönemlerde yapılan seçimlerde AK Parti ile HDP, Kürt seçmen tarafından ağırlıklı olarak tercih edildi. Önümüzdeki seçimlerde ise Saadet Partisi ve HÜDA Par gibi yeni aktörler de Kürt seçmenden oy alacaklar.”

2011, 2014 ve 2015 OYLARI

2011 Genel Seçimlerinde İstanbul’da sonuçlar:

AK Parti, yüzde 49,45

CHP, yüzde 31,27

MHP, yüzde 9,39

HDP’nin desteklediği bağımsız adaylar, yüzde 5,34

SP, yüzde 1,60

2014 yerel seçimlerinin İstanbul sonuçları:

AK Parti, yüzde 47,9

CHP, yüzde 40,1

HDP, yüzde 4,8

MHP, yüzde 4

SP, yüzde 1,4

7 Haziran ile 1 Kasım 2015 karşılaştırması:

AK Parti, 7 Haziran’da yüzde 40,91 oy alırken 1 Kasım’da, yüzde 48,72 oy aldı.

CHP, 7 Haziran’da yüzde 29,42 oy alırken 1 Kasım’da yüzde 30,44 oy aldı.

HDP, 7 Haziran’da yüzde 12,43 oy alırken 1 Kasım’da yüzde 10,05 oy aldı.

MHP, 7 Haziran’da yüzde 11,7 oy alırken 1 Kasım’da 8,59 oy aldı.

SP, 7 Haziran’da yüzde 2,14 oy alırken 1 Kasım’da yüzde 0,76 oy aldı.

HDP VE MHP’DE ARTIŞ

Genel olarak 7 Haziran ile 1 Kasım seçimlerini karşılaştırdığımızda, 7 Haziran’da Türkiye genelinde olduğu gibi İstanbul’da da HDP ile MHP’nin oylarını yükselttiğini görüyoruz.

1 Kasım’a gelince İstanbul’da HDP ile MHP’nin oy kaybederken, AK Parti ile CHP ise oylarını arttırdı.