D.BAKIR - 700 yıllık gizli geçit

HABER MERKEZİ

Diyarbakır'ın Çınar ilçesindeki Zerzevan Kalesi'nde yürütülen kazılarda Roma dönemine ait bin 700 yıllık kaya mezarlığı ve gizli geçit ortaya çıkarıldı.

İlçeye 13 kilometre uzaklıktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında bulunan, Roma İmparatorluğu döneminde askeri yerleşim olarak kullanılan Zerzevan Kalesi'nde 2014 yılında başlatılan kazı sürüyor.

60 dönümlük alan üzerinde 12-15 metre yüksekliğinde ve bin 200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, yer altı ibadethanesi, sığınaklar, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı bulunan kale tarihe ışık tutuyor.

Kazı ekibi başkanı Dr. Öğretim Üyesi Aytaç Coşkun AA’ya yaptığı açıklamada bu yılki kazılara 45 gün önce başladıklarını söyledi.

Mithras Tapınağı’nın bütün dünyada yankı uyandırdığını ifade eden Coşkun, şunları kaydetti:

"Bu yıl yapılan çalışmalarda yaklaşık bin 700 yıllık, Roma dönemine ait kaya mezarlığı ortaya çıkardık. Zerzevan Kalesi'nde büyük bir mezarlık alanının olduğunu düşünüyorduk. Henüz tespit edememiştik. Bu yıl önemli bir keşif oldu. Surların dışında iki noktada çalışmalar yürütülüyor.

Şu ana kadar 4 mezarlık tespit ettik. Mezarların sayısı gün geçtikçe artacaktır. Tek kişilik özel mezarlar, 3 kişilik oda mezarları ve lahit tipi mezarlar var. Bu mezarları ortaya çıkarıyoruz. Bu çalışma bizi önemli sonuçlara götürecek. Mezarın aşağı noktasında gizli geçit tespit ettik. Muhtemelen yer altında büyük bir mezarlık daha bekliyoruz."

Coşkun, Roma dönemine ait olan kaya mezarlığının, dönemin tarihine önemli ışık tutacağını dile getirdi.

Kalede yaşayan askerlerin ve sivillerin yaşamı açısından önemli sonuçlara ulaştıklarını belirten Coşkun, kazılarda çıkan günlük hayatta kullandıkları eşya ve askeri malzemelerin de o dönemi anlatması konusunda oldukça önemli gördüklerini söyledi.

ZERZEVAN KALESİ

Askeri yerleşim antik yol güzergahında, 124 metre yükseklikteki kayalık bir tepenin üzerine kurulan kale, Amida ile Dara arasında stratejik bir noktada yer alıyor.

Yerleşim konumu itibariyle bütün vadiye hakim, antik ticaret yolu üzerinde, geniş bir alanı kontrol altında tutan, stratejik bir Roma sınır garnizonu olan kale, aynı zamanda Roma-Sasani arasındaki büyük mücadelelere de sahne oldu.

Roma'daki ismi "Samachi" olan yerleşimin ilk inşa edildiği dönem kesin olmamakla birlikte devam eden kazılar ile kesin sonuçlara ulaşılacak. Yerleşimin surları ve yapıları Anastasios I (M.S. 491-518) ve Justinianos I (M.S. 527-565) dönemlerinde onarılarak, bazıları ise yeniden inşa edilerek mevcut son haline getirildi.