Unutulan dilleri çözümlemek için makine geliştiriliyor

HABER MERKEZİ

Bilim insanları, birçok alan arasında unutulmuş dilleri çözümlemek için makine öğrenimine başvuruyor.

İngiliz arkeolog Arthur Evans, Akdeniz’de bulduğu taşlarda bir alfabenin kayıtlı olduğunu keşfetmişti. Daha sonra bu taşlarda aslında Linear A ve Linear B adlı iki farklı alfabe ve dil olduğunu keşfeden araştırmacı, bu dilleri çözmeyi başaramadı. Linear B’nin sırrı, 1953 yılında amatör dilbilimci Michael Ventris tarafından çözüldü.

Linear A ise ‘çözülemeyen bir dil’ olarak akıllarda kaldı. Günümüzde kullanılan makine çeviri yöntemleri ve makine öğrenmesi teknolojisi, bu noktada bilim insanlarına yeni bir umut oldu. 

MIT’den Jiaming Luo ile Regina Barzilay ve Google’dan Yuan Cao, yeni bir makine öğrenmesi sistemi geliştirdi. Bu sistem, kayıp dillerde çeviri yapabiliyor. Üretilen yeni yazılım, Linear B dilini otomatik olarak çevirdi.

Bir kayıp dilin otomatik olarak çevirisinin yapılması ise tarihte bir ilk oldu.

Normalde makine öğrenmesi, benzer metinleri karşılaştırma temeline dayanıyor. Veri tabanındaki dillerde bir arada bulunan sözcükleri, sözcük etkileşimlerini takip ediyor. Daha sonra da basit matematiksel hesaplamalar yapıyor.

Çalışmalarda, dillerin yapısal olarak belli çeşitlerde evrim geçirdikleri ve ona göre şekillendikleri bilgisinden yola çıkıldı. Böylece çerçevesi ve etkileşimleri net olarak belli olan dillerin çevirisi mümkün oldu. Linear B ve İbranice’nin atası diyebileceğimiz Ugaritik dilinde makine çevirisi büyük başarı sağladı. (Kaynak: Technolog, Webtekno)