ANKET - Kürt gençleri Kürtçe’yi ne kadar biliyor?

Cesim İlhan

Dört Kürt kentinde yapılan anket sonucunda Kürt gençlerinin Kürtçe’ye olan ilgisinin az olduğu saptandı.  

Rawest Araştırma Şirketi geçtiğimiz mart ayında Diyarbakır, Mardin, Van ve Urfa’da 18 ile 30 yaş grubundaki 600 kişiyle anket gerçekleştirdi. 

Anket, Kürt gençlerinin Kürtçe’ye olan ilgilerinin ve Kürtçe konuşma oranının düşük olduğunu ortaya koydu.

KÜRTÇE BİLME ORANI

“Anadilinizi ne kadar biliyorsunuz?” sorusuna verilen yanıtlar ve yüzdelikleri şöyle:

-Hem konuşabiliyor hem de okuyup yazabiliyorum: %18

-Konuşabiliyorum ama okuyup yazamıyorum: %26

-Anlıyorum ama pek konuşamıyorum: %24,5

-Kısmen anlıyorum, hiç konuşamıyorum: %17

-Bazı kelimeleri biliyorum ya da hiç bilmiyorum: %14,5

KÜRTÇE KONUŞMA SIKLIĞI

“Arkadaşlarınızla Kürtçe konuşma sıklığınız nedir?” sorusunun yanıt ve sonuçları ise şu şekilde:

-Sık sık: %15

-Ara sıra: %28

-Nadiren: %40

-Hiç: %17

KÜRTÇE EĞİTİM İSTEĞİ

Ankete katılan kişilerin, yüzde 86’sı çocuklarının Kürtçe öğrenmesini istediklerini, yüzde 14’ü ise istemediklerini belirtti.

Kendi çabalarıyla çocuklarına Kürtçe öğretebileceklerini düşünenlerin oranı %68 olurken, yüzde 32’si ise üstesinden gelemeyeceklerini düşünüyor. 

“Yaşadığınız yerde resmi dil sizce ne olmalıdır” sorusuna verilen yanıtların oranları şöyle belirlendi:

-Sadece Kürtçe: %13,5

-Sadece Türkçe: %12

-Hem Türkçe hem Kürtçe: %71,5

-Diğer (ikisinden fazla dil olmalı): %3

“Çocuğunuzu sayacağım okullardan hangisine göndermek isterdiniz?” sorusuna verilen yanıtlar:

-Eğitimi Türkçe olan: %9

-Eğitimi Kürtçe olan: %18

-Eğitimi Kürtçe ve Türkçe olan: %42

-Eğitimi Kürtçe ve İngilizce olan: %15,5

-Eğitimi Türkçe ve İngilizce olan: %15,5

“Sizce anadili Türkçe olmayanlar için eğitimin dili nasıl olmalı?” sorunun cevap ve oranları ise şu şekilde:

-İsteyen herkes eğitim dilinin anadil olduğu eğitimi alabilmeli: %39

-Eğtim dili ikili olmalı hem Türkçe, hem Kürtçe: %45

-Eğitim dili Türkçe olmalı, ayrıca anadil öğretilmeli: %13

-Eğitim dili Türkçe olmalı, anadil öğretmeye gerek yok: %3

MÜZİK VE HABER

“Hemen her gün Kürtçe müzik dinliyorum” diyenlerin oranı yüzde 40,5 olurken, “ara sıra” diyenlerin oranı yüzde 36, “nadiren” diyenlerin oranı %13, “Pek dinlemiyorum” diyenlerin oranı ise %10,5 olarak gerçekleşti.

Düzenli olarak Kürtçe haber takip edenlerin oranı da ankete göre hayli düşük.

Ankete göre “Hemen her gün Kürtçe haber takip ediyorum” diyenlerin oranı yüzde 10 olurken, “ara sıra” diyenlerin oranı yüzde 18, “nadiren” diyenlerin oranı %21, “Pek takip etmiyorum” diyenlerin oranı ise %51 olarak gerçekleşti.

YENİ BİR ANKET YAKINDA

K24’e konuşan Rawest Araştırma Genel Müdürü Roj Esir Girasun, yaptıkları anketin sadece dört Kürt şehrinde yaşayan gençlerle yaptıklarını ifade ederek, anketin çok büyük bir örnekleme olmadığını söyledi.

Girasun, şu an sahada bütün Kürt kentleriyle birlikte İstanbul, Ankara ve İzmir’de yaşayan Kürt gençlerinin Kürtçeye ilgi oranları üzerinde yeni bir anket çalışması yaptıkları, bu anketin sonucunu yakın zamanda kamuoyuyla paylaşacaklarını vurguladı. 

HAK İNİSİYATİFİ’NDEN 2 MESAJ

Kürtçe’ye olan ilginin azaldığını belirten HAK İnisiyatifi yetkilileri, Kürtçe’nin gündeme gelmesi ve tekrar gündelik hayata yer alabilmesi için, Diyarbakır’da Kürtçe konuşma ile ilgili “Ziman Hêlîn e” (Dil Yuvadır) adı altında bir kampanya başlattı.

K24’e konuşan HAK İnisiyatifi Diyarbakır Şube Başkanı Reha Ruhavioğlu, Rawest Araştırma Şirketi’nin anket sonucunda Kürt gençlerinin Kürtçe’ye ilgisinin azaldığının fark edilmesi üzerine bir kampanya başlattıklarını söyledi.

Ruhavioğlu, bu kampanyada iki mesaj vermek istediklerini ifade ederek, bunlar birisinin Kürtlerin Kürtçe’ye sahip çıkması gerektiği, ikincisinin de devletin Kürtçe’yi resmi dil ve eğitim dili olarak kabul etmesi olduğunu söyledi.

Ruhavioğlu, şu değerlendirmeyi yaptı:

“Dil insanın yuvasıdır. İnsan ancak dilinin içinde kendi varlığını en güzel şekilde anlamlandırabilir. Biz HAK İnisiyatifi olarak bu ankette birkaç eksik gördük. Ebeveynlerine göre gençlerde Kürtçe konuşma ve yazma oranı azalmış. Gençler Kürtçe’yi seviyor, Kürtçe’nin ilerlemesini istiyorlar ama ilerletmek için gayretleri yok. Dolaysıyla kendilerinden sonraki nesil için bu dil biraz daha kaybolacak. Bunu hatırlatmak için bir kampanya başlattık. Bu kampanyada iki mesaj öne çıkıyor. Bir tanesi Kürtlere diyor ki; ‘Diliniz kayboluyor, dilinize sahip çıkın. Dil size Allah’ın bir emanetidir. Dilinizin devlet dairelerinde kullanılması için devlete baskı yapın.’ İkinci mesajımızda da devlete diyoruz ki; ‘Bir insanın kendi hayatının en doğu anlamlandırabildiği yer kendi ana dilidir. Dolaysıyla ana dilin önündeki engelleri kaldırın. Eğitim, sağlık, kamu hizmetlerinin tamamının ana dili Türkçe olmayanların da onların dilinde verin.’ Bölgedeki gençlerin yüzde 70’i Kürtçe’nin de resmi dil olmasını istiyor. Yine gençler Kürtçe dahil çok dilli okullarda okumak istiyorlar. Devletin bunu göz önünde tutarak asimilasyonun devam etmesinin engellemesini ve anadilin önündeki engelleri kaldırmasını talep ediyoruz.”

AFİŞLER, POSTERLER, AYRAÇLAR…

HAK İnisiyatifi’nin Kürtçe için başlattığı “Dil Yuvadır” kampanyasını nasıl yürüttüklerini Ruhavioğlu şöyle anlattı:

“Bilboardlara afiş asacaktık, kayyum atandığı için belediyenin bilboardlarını kullanmayacağız. Ama bazı mekânlara afişler asıyoruz. Anadille ilgili mesajlar yazan el çantaları bastırdık onları kitapevlerine dağıtıyoruz. Küçük el broşürleri dağıtıyoruz. Afişler, infografikler, posterler, ayraçlar gibi materyaller hazırladık. Bir de sosyal medyada kampanyamızı yürtüyoruz.”