بەغدا بۆ مانه‌وه‌ی خۆی دەبێ لەگەڵ کوردێکی بەهێز بسازێت

Kurd24

لە هەموو کات و ساتێکی پرۆسەی ژیانی سیاسیدا دەبێ راستگۆیی بوونی هەبێ، زیاتر لە هەموو لایەنێک لەبەر بەرژەوەندیی خودی خۆمان دەبێ ئەم راستگۆییە لە ئارادا بێت.

بۆیە نابێ گۆمانمان هەبێ کە پرۆسەی گەشەی ئابووریی وسیاسەتی کوردیی لە ساڵی 2003ـوه‌ هەتا ئێستا یەکەم، لە مێژوویی ناوچەدا داستانێکی سەرکەوتنە، دووهەم، گەشەی ئابووریی و سیاسەتی کوردیی هاوتەریب و هاوشان نەبوونە. لە سیاسەتدا چاک چوینە پێش، لە ئابورییدا فریانەکەوتین، کاتێکی زیاتری پێویستە و کارەکەش زەحمەتترە. ئابووریی بوو بە خاڵی لاوازی سیاسەتیشمان.

لە دوای داگیرکردنی کەرکوک و ناوچەکانی تری دەرەوەی هەرێم دەبێ بڵێین کە پاشەکشەمان کرد و سیاسەتی ئێمە لە هەموو رووییەکەوە لەبەردەم خۆتاقیکردنەوەیەکی مێژووییدایە و ئەگەر هەتا ئێستا بە ناسەقامگیریی و بە کەمزانی باسمان لە ریفۆرم کردبێ، ئێستا کات کاتی ریفۆرمە لە گشت ئەو بوارانەدا کە پێمان دەکرێ. بەڵام گرینگترین خاڵی ریفۆرم ئەوە نییە کە لە کامە خاڵەوە دەست پێبکەین، بەڵکو لەوەڕا دەست پێدەکات کە چۆن بیربکەینەوە. ئێستا پێویستە ئابووریی ناوخۆیی لەگەڵ ئابووریی عێراق و ناوچەكه‌دا ببینین، ئەمانەش گرێبدەین بە سیاسەتی ناوخۆ، سیاسەتی عێراق و جیۆپۆلێتیکی ناوچە بە گشتی و تەنانەت گۆڕانکارییەکانی جیهانی و بەتایبەت گۆرانکارییەکان لە ناوەندی سیاسەتی جیهانی کە ئه‌مریکایە.

ئەگەر بێتو چاو لە لیوانێک ئاو بکەین و بڵێین نیوەی پڕە و نێوەکەی تری نەبینین، یەک لایەنە بۆی چووینە و سیاسەتمان دروست دەرناچێت، کە بڵێین کورد لە پێگەیەکی لاوازتر لە جارانییەتی و هاوکاریی ئێمە لەگەڵ بەغدا بۆ ئێمە ئێستا زەرورە، راستمان کردووە و بەڵام هەموو داستانەکەمان نەگوتووه‌، نێوەی تری داستان ئەوەیە کە بەغداش نیازی بە کوردە بۆ مانەوەی خۆی. زانینی هەر دوو رووی سکە، هۆشیاریمان دەداتێ، ئاگادرمان دەکات لە پێوەندی لەگەڵ پێگەی خۆماندا، چاوەروانییەکانمان لە خۆمان و لە بەغدا روونتر دەبنەوە.

لەم رۆژانەدا ئاندرۆ سنۆ لە ئەنیستیتۆی ئه‌مریکا بۆ ئاشتی کە پسپۆڕە لە پرسی ئابوریی نێونەتەوییدا و کەسی خۆدان شارەزایی و تەجروبەی دوور و درێژی سیاسییە، لە نوسینێکی خۆیدا جەختی لە سەر ئەوە کردووە کە درووستە ئابووریی کوردستان بە دەستنیشانکراویی باری دارایی لە ژێر زەختدایە بە تایبەت لە دوای دۆژمنکارییەکانی بەغدا و کوردستان پێویستی بە بەغدایە بۆ وەرگرتنی گارانتی نێودەوڵەتی لە په‌یوەندی لەگەڵ ناوەندە ماڵییەکاندا، بەڵام بەغدا ئەگەر بێتو ئەم ئەرکە بە نیسبەت کوردستانەوە نەگرێتە ئەستۆ و لەگەڵ کورد رێکنەکەوێت، دەرگای ناوەندەکانی فینانسی جیهانی بە رویدا ناکرێنەوە، نموونەکەشی کۆنفرانسی کوه‌یت بوو بۆ کۆکردنەوەی یارمەتی و دووبارە بونیاتنانەوەی عێراق. ئەو نموونەی مێژوویی سەردەمی راگاریی ئه‌مریکای دێنێتەوە کە چۆن حکومەتی فێدراڵ باری نالەباری دارایی پارێزگاكانی لە دوای شەر گرتووه‌تە سەرشانی خۆی.

ده‌ره‌نجام ئەوەیە کە باری دارایی ئێمە و قەیرانی ئابووریی کوردستان دیاردەیه‌کی بە جیا لە هەموو شتێك نییە و گرێدراوە بە گشت فاکتۆرەکانی ترەوە کە باسمان کرد، بۆیە ئێستا کە لە قەیرانداین، دەبێ زیاتر لە هەموو کاتێکی تر یەکگرتوو بین، هێز کۆکەینەوە و سیاسەت و ئابووریی خۆمان بە هێز کەینەوە. گۆڕانکارییەکانی کوردستان بە گشتی و ناوچە زۆر سورپرایزی تری پێیە و رێڕەوی رزگاریی کورد بە لاوازبوونی رۆژ لە دوای رۆژی نەیارانمان لە ناوچەدا پڕ رەنگتر و بە هێزتر دەبێتەوە.  بۆیە ئەرکی گشت لایەکمان خۆ ماندووكردنی زیاترە.