Trump’tan Çin’e uyarı: Müzakereler zor olur

ABD Başkanı Donald Trump, Çin'i Hong Kong konusunda uyardı ve 'Tiananmen Meydanı' tarzında bir girişimin iki ülke arasındaki ticaret görüşmelerine zarar vereceğini söyledi.

HABER MERKEZİ

ABD Başkanı Donald Trump, Çin'i Hong Kong konusunda uyardı ve 'Tiananmen Meydanı' tarzında bir girişimin iki ülke arasındaki ticaret görüşmelerine zarar vereceğini söyledi.

Kısmi özerkliği bulunan Hong Kong sokaklarında başkent Pekin'e karşı iki aydır devam eden gösterilere ilişkin soruları yanıtlayan Trump, "Çin eğer şiddet kullanırlarsa, yani demek istediğim ikinci bir Tiananmen vakası yaşanırsa, onlarla görüşüp anlaşmaya varmamız çok zor olur" dedi.

Trump'ın bu açıklaması iki ülke arasında devam eden ticaret savaşını sona erdirmek adına önemli bir aşamaya gelindiği günlerde geldi. Pekin geçtiğimiz günlerde Hong Kong sınırına askeri birlikler sevk etmiş ve müdahale sinyali vermişti. İki ülke arasındaki ticaret geriliminin küresel ekonomi üzerinde olumsuz etkileri bulunuyor.

Trump bundan önce konuya ilişkin yaptığı açıklamalarda meselenin Çin'i ilgilendirdiğini ancak insani yollarla ve müzakere ile çözülmesi gerektiğini belirtiyordu.

Her iki ülkeden alt ve orta düzeyde yetkililerin önümüzdeki 10 gün boyunca telefonda görüşmeler yapması ve bu görüşmeler başarlı olduğu takdirde temsilde bir üst düzeye geçilmesi planlanıyor.

MİLYONU AŞKIN PROTESTOCU HALA SOKAKLARDA

Hong Kong'de ise eylemleri ve sivil itaatsizlikleri koordine eden organizatörler son olarak Pazar günü gerçekleşen gösterilere 1,7 milyon insanın katıldığını açıkladı.

Geçtiğimiz hafta protestoların seviyesi artmış ve şekli sertleşmişti. Havaalanı işgal edilerek seferler iptal ettirildi ve şehrin birçok yerinde hayat durma noktasına getirildi. Pekin bu girişimleri “vahşi bir azınlık” tarafından gerçekleştirilen “terörvari” eylemler olarak nitelendirdi.

'Civil Human Rights Front' isimli insan hakları örgütüne göre Pazar günü geçekleşen eylem son üç aydır Hong Kong'da görülen en kalabalık ve büyük gösteri olarak kayıtlara geçti.

TİANANMEN MEYDANI’NDA NE OLMUŞTU?

“Tiananmen katliamı” olarak da tanımlanan olaylar Çin ordusu protesto için meydanda toplanan kişilerin üzerine ateş açmış kimi kaynaklara göre iki bin ve kimi kaynaklara göre ise 10 binin üzerinde insan hayatını kaybetmişti.

Olaylar Çin'in 1980'li yıllarda ekonomik krize girmesi, enflasyonun yüzde 30'dan fazla artması, Komünist Parti'nin insan hakları ihlalleri ve baskıları neden olmuş, ülkedeki yolsuzluklar, kayırmacılık, yanlış ekonomi yönetiminin yanı sıra Parti'nin reformcu lideri Hu Yaobang'ın ihraç edilerek öldürülmesi halkın sokağa dökülmesi ile sonuçlanmıştı.

Demokrasi yanlısı aktivistler 1989 yılının Nisan ayında Pekin’in Tiananmen Meydanı'na akın ederek daha fazla özgürlük, insan hakları, anayasa ve ekonomik alanlarda reform talebiyle haftalar süren gösteriler düzenledi.

Üniversite öğrencilerinin başını çektiği gösterilere işçi ve aydın kesimden bir milyonun üzerinde kişi katıldı. Öğrenciler Tiananmen Meydan'ındaki komünist lider Mao Zedong'un portresinin karşısında 'Demokrasi Tanrıçası'nın heykelini dikti.

Pekin'deki protestolardan da ilham alan demokrasi yanlısı gösteriler kısa sürede ülke genelinde 400 kente yayıldı. Hükümet 20 Mayıs'ta sıkıyönetim ilan etti ve ilk iş olarak Tiananmen Meydanı'na 200 bin asker gönderildi. Çapraz ateşe alınan pek çok gösterici hayatını kaybederken görgü tanığı yabancı gazeteciler bazı göztericilerin tanklarla ezildiğini aktardı.

İKİNCİ BİR TİANANMEN OLUR MU?

Çin'in devlet gazetelerinden biri olan 'Global Times'da yayınlanan editoryalde Tiananmen Meydanı hadisesinin tekrarının olmayacağı, Çin'in eskiye göre çok daha olgun bir yapıya kavuştuğu, hassas ve komplike konuları çözebilme kabiliyetinin arttığı ifade edildi.

Çok sayıda analist de Tiananmen benzer bir olayın tekrarlanmasının Çin'in imajı ve ekonomisi için feci sonuçları olacağını ileri sürüyor.