K24 ÖZEL - Kürdistan’da bilime ışık tutan mağara

K24 - ERBİL

Güney Kürdistan’ın Bradost Dağı’ndaki Şanedar Mağarası’nda bulunan Neandertal bireye ait kemiklere yenileri eklendi.

5 yıl önce Kürdistan Hükümeti Cambridge Üniversitesi ile başkent Erbil’in Barzan bölgesindeki Bradost Dağı’nda bulunan Neandertal kemiklerini araştırmak ve kazmak için bir grup arkeolog getirmek üzere bir anlaşma imzaladı.

Geçmişte, arkeologlar Şanedar Mağarası’nda 10 Neandertal bireye ait kemikler bulmuştu ve bu sayı, yeni bulunanlarla beraber toplam 12 bireye çıktı.

Soyu tükenmiş olan Neandertaller, modern insanları da içeren ve büyük maymun ailesi olan bir hominid türüydü.

K24'e konuşan Paleoantropolog Dr. Emma Pomeroy, “Burada yetişkin bir Neandertale ait bir kafatası bulduk. Taşlar ve üstündeki toprak tarafından oldukça kötü bir şekilde ezilmişti, fakat açıkçası oldukça tüm halde sayılır. Alt çeneyi, üst çeneyi, dişleri ve göz yuvalarını görebiliyoruz. Yani umarım kazıyı tamamladığımızda bu bireyi yeniden canlandırabiliriz (rekonstrüksiyon)” diyor.

“Yani bir birey üstte ve diğeri onun altında gömülmüş ve kasıtlı olarak bu mezarların üstüne bir taş konmuş gibi duruyor” diyen Pomeroy, merak ettikleri sorulardan birinin de Neandertallerin aynı zamanda mı gömüldükleri yoksa ölülerini gömmek için bölgeye geri mi döndükleri olduğunu söylüyor.

Pomeroy, ekibin çeşitli açılardan, çeşitli kurumlardan ve daha başka alanlarda uzmanlardan oluşan bir dizi kullanarak konuya yaklaştığını söylüyor:

“Sonuç olarak yaklaşık 12 kişiyiz ve hepimiz farklı özelliklere sahipiz. Bazılarımız toprak üzerine uzmanlaşmışken, ben ise Neandertal kemiklerinde uzmanlaştım. Bazıları da çevreyi veya kullandıkları aletleri, burada yedikleri hayvanları öğrenmeye odaklandılar. Bu yüzden burada nasıl yaşadıkları, hayatlarının neye benzediği ve grup üyeleri öldüğünde yaptıkları şey hakkında güçlü bir resim oluşturmayı umuyoruz.”

ÖNCEKİ KEŞİFLER

Daha önce arkeologlar, 35 bin ila 65 bin yıl öncesine dayanan mağarada on farklı Neandertal kalıntısı buldular. 60 yıl önce  arkeolog Ralph Solecki, ilk olarak 1951 ve 1960 yılları arasında kazı yapan ekibiyle birlikte Şanedar Mağarası’ndaki dokuz Neandertal’in kalıntılarını keşfetti.

Şu anda kazıda çalışan bir başka arkeolog olan Chris Hunt, “Şanedar Mağarası, gezegendeki arkeoloji için en önemli yerlerden biri.  On yıllar önce bulunan Neandertal kemiklerinin çoğu çok kırıktı fakat Solecki işini yaptığı zaman arkeolojik bilim çok az gelişmişti” diyor.

Hunt, “Çok sevindik çünkü yeni iskelet kanıtlarımız ve özellikle yeni bir kafatasımız var. Bu çok heyecan verici. Bu konuda yapılması gereken pek çok bilimsel analiz var. Fakat bunu yapabilmemiz için, çok dikkatli bir şekilde, mağaradan çıkarmamız gerekiyor” diye ekliyor.

Hunt’a göre bu keşif arkeoloji için muazzam bir hazine: “Bu bir bilgi hazinesidir. Altın yok, yakut yok, ama bilgi var … ve paha biçilemez.”