Hawking’in öngörüsü ilk kez doğrulandı

HABER MERKEZİ

Kara deliklerin zamanla buharlaştığı teorisini öne süren fizik teorisyeni Stephen Hawking'in öngörüsü laboratuvarda yapılan bir deney ile ilk kez doğrulandı.

1974’te bu teoriyi ortaya koyan Stephen Hawking trilyonlarca yıl da sürse tüm karadeliklerin eninde sonunda yok olacağını öne sürmüştü.

Hawking'e göre kara delikler tam anlamıyla 'kara' değil çünkü çok düşük seviyede de olsa radyasyon partikülleri yüksek hızlarda dışarı kaçabiliyor.

'Analog kara delik' modelini kuran bilim insanı Jeff Steinhauer, bunu ışık fotonlarının yerine akustik fonon parçacıklarını kullanarak yaptı ve 'Hawking ışıması/radyasyonu' olarak bilinen bu olayı empirik (deneysel) bilgiye dönüştürdü.

AKUSTİK FONON NEDİR?

Fiziksel olarak bir parçacık olmadığı için genellikle ‘paçacığımsı’ olarak adlandırılıyor. Optik ve akustik fonon olmak üzere iki çeşidi bulunan bu parçacıkların yüksek enerjili olanlarına 'optik fonon', daha düşük enerjili olanlara ise 'akustik fonon' deniyor.

Enerjileri daha yüksek olan optik fononların fotonlarla çiftleşmeleri daha kolay gerçekleşiyor.

Bir örgüde tetiklenebilecek fonon sayısını hesaplamak için birim hücredeki atom sayısı her bir atomun serbestlik derecesiyle çarpılıyor.

Örneğin silisyum kristalinin birim hücresinde 2 adet silisyum atomu bulunur, her bir atom ise 3 eksende salınabilir (x,y,z) dolayısıyla silisyum kristalinde toplam 6 adet fonon tetikleniyor.

HAWKİNG RADYASYONU NEDİR?

Kara deliklerin güçlü çekim kuvvetinden ışık fotonları dahi kaçamamakta. Bu kadar güçlü bir çekime sahip olan objeye gelen ışık geri yansıyamadığı için sürekli kara ve görünmez olarak kalıyor.

Yüksek yerçekimi gücü madde ve anti-maddeyi birbirinden koparmayı başarıyor ve negatif yük taşıyan partikül kara deliğin içine düşerken pozitif yüklü olan ayrışmanın ortaya çıkardığı enerji ile dışarı kaçıyor.