Fars leoparının son şansı Kürdistan ormanları

K24 - ERBİL

Fars leoparının neslinin Kürdistan Bölgesi’nde tükenmemiş olmasındaki ana faktör ormanlar ancak ormanlar kurtarılamazsa bu leopar türü de yok olabilir.

1980 yılına kadar Piremegrun Dağı ve çevresi ormanlarla kaplıydı. Bu bölgede yaşayan Fars leoparı daha çok avcılar tarafından görülüyordu ancak kaçak ağaç kesimi, ormanın yarısının yok olmasına neden oldu.

Kürdistan Bölgesi Hükümeti ve Birleşmiş Milletler’in (BM) verilerine göre 1999-2018 yılları arasında Kürdistan Bölgesi’ndeki ormanların (890 bin hektardan fazla)  yaklaşık yarısı yok oldu. Kaçak ağaç kesimi ve yangınlar nedeniyle bu süre zarfında Fars leoparının da soyunun azaldığı ve dünya üzerinde 800 ile 1200 arasında kaldığı tahmin ediliyor.

The Guardian’a konuşan Irak Çevre Örgütü’nden Biyoloji Uzmanı Hana Reza, bölgedeki etobur hayvanlarla ilgili 10 yılı aşkın süredir gözlem yaptığını belirterek, “Kürdistan Bölgesi ormanları ağaç kesimleri yüzünden yok olursa bu leoparın soyu da tükenmeyle karşı karşıya kalacak” diyor.

Irak Çevre Örgütü’ne göre, Kürdistan Bölgesi doğasında, Fars leoparı haricinde en az 31 kuş türü de yok olma tehdidiyle karşı karşıya. Daha önce burada görülen İran alageyiği ile Asya aslanın nesli tükendi.

Ayrıca Kürdistan Bölgesi’ndeki 4 meşe türünden olan Kafkas meşesi de yok olma tehdidi altında.

Hana Reza, “Piremegrun Dağı’na her yıl uğradığımda, ağaç sayısının azaldığını görüyorum. Sadece dağda da değil, Kürdistan Bölgesi genelinde meşe ağaçları git gide azalıyor” diye belirtti.

Ağaç kesimindeki en büyük faktörün, geride kalan yıllarda kışın yakacak sıkıntısı yaşan halkın bu yola başvurması olduğu ifade ediliyor.

Süleymaniye’ye bağlı Karadağ Belediye Başkanı Diliva Abdullah, Kürdistan Bölgesi’ndeki Fars leoparının fotoğrafını çekenlerden biri.

Orman polisinin az olması nedeniyle kaçak ağaç kesiminin önüne geçilmesinin zor olduğu kaydediliyor.

Dokuz zirveden oluşan Karadağ’da ise kaçak avlanmalar, yaban keçisi ve yaban domuzu popülasyonunun azalmasına yol açarken, besin zincirinde Fars leoparının avlarından olan bu iki hayvanın azalması, leoparın da neslini tehlikeye sokuyor.

1980-88 yılları arasında yaşanan Irak-İran savaşında sınır hattına yerleştirilen 20 milyondan fazla mayının, belki de doğanın korunması açısından tek şans olduğu kanısı bile oluşmuş.

Kürdistan Bölgesi’ndeki çevre kuruluşlarından birinin başkanı olan Saman Ahmed, “Bu mayınların yerinde kalması belki de daha iyi. Çünkü bu sayede insanlar ormanlardan uzak kalıyor ve doğayı ateşe vermiyor” diyor.

Irak Çevre Örgütü şimdilerde Fars leoparı için Karadağ’da özel bir habitat oluşturma çalışması yürütüyor. Çalışma 2019 yılında Kürdistan Bölgesi Hükümeti tarafından kabul edildi ve 2021’de ulusal park ilan edilmesi bekleniyor.