K24 ÖZEL - Kürt illeri için kritik öngörü

ABD ile Türkiye arasında yaşanan rahip Andrew Brunson krizinden etkilenen döviz kurlarındaki artış, ürünlere doğrudan zam olarak yansıyor.

DİYARBAKIR (K24)

Diyarbakır Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, döviz kurundaki artışın çiftçiyi çok olumsuz etkilediğini belirterek, Kürt illerinde köyden kente ciddi göçlerin yaşanabileceğini vurguladı.

Döviz kurlarındaki artışı değerlendiren uzmanlar, Türkiye’nin bir an önce tarım politikası uygulamasına geçmesi gerektiğini vurgulayarak, bunun aksine çiftçileri ve üreticileri çok zor günlerin beklediğini söyledi.

Türkiye’de pamuktan, ayçiçeğine; buğdaydan, arpaya; pirinçten, bakliyata kadar birçok tarım ürünü ithal ediliyor.

ABD ile Türkiye arasında yaşanan rahip Andrew Brunson krizinden etkilenen döviz kurlarındaki artış, ürünlere doğrudan zam olarak yansıyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bugün açıkladığı verilere göre tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım–ÜFE), 2018 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 1,71 arttı.

Tarım-ÜFE, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 2,67, bir önceki yılın aynı ayına göre 11,72 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 10,59 artış gösterdi.

Bir önceki aya göre değişim; tarım ve avcılık ürünlerinde yüzde 1,72, ormancılık ürünlerinde yüzde 0,86 ve balıkçılıkta yüzde 2,04 artış gerçekleşti.

Aylık en fazla artış çok yıllık bitkisel ürünler ana grubunda gerçekleşti.

Alt tarım gruplarından; çeltik yüzde 4,22, diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler yüzde 4,40 ve koyun ve keçi, canlı; bunların işlenmemiş süt ve yapağıları yüzde 1,46 artış, yağlı meyveler yüzde 2,41, tahıllar yüzde 1,66 ve lifli bitkiler yüzde 0,30 azalış gösterdi. 

ATALIK: DIŞA BAĞIMLIYIZ

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Ahmet Atalık, döviz kurundaki yükselişin çiftçiyi çok olumsuz yönde etkileyeceğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Hayvancılıkta 15 milyon ton kaba yem açığı var. 5 milyon ton da fabrika yemi açığı var. Bu açığı kapatmak için ithalata bağımlıyız ve döviz bunu direk etkiliyor. Döviz kuru oynamadığı halde besi yemi son 1 yılda yüzde 31 oranında arttı. Süt yemi de yüzde 33 oranında arttı.”

K24’ün sorularını yanıtlayan Ahmet Atalık, dövizin hızlı yükselişinden önce de belirli artışların olduğunu söyledi ve şu bilgileri verdi:

“Fiyat artışının çok daha yüksek cereyan edeceğini düşünüyorum. Enflasyon yüzde 15 iken yem yüzde 30, mazot yüzde 28 ve azot gübreleri ise yüzde 50 oranında artmıştı. Bunların hepsi de döviz kuruna bağlı.

TÜİK’in son verilerine atıfta bulunan Atalık, “Enflasyonun yüzde 15 olduğunu gözönüne aldığımızda, üreticinin eline geçen fiyatın yüzde 10 civarında gerçekleşmesi, çiftçinin alım gücünün yine azaldığını gösterir. Türkiye tarım ilacında dışarıya bağımlı, yerli ilaçların da hammaddeleri yurtdışından ithal ediliyor” dedi.

Gübre, sera tohumları, kırmızı et ve hayvancılıkta Türkiye’nin yurtdışına bağımlı hale geldiğini sözlerine ekleyen Atalık, şöyle konuştu:

“Çiftçiler 3,2 milyon hektar tarım arazisi ekmekten vazgeçti. Son bir yılda Zonguldak yüzölçümüne sahip bir araziden vazgeçildi. Bu tarım arazilerinin büyük çoğunluğu betonlaştı. Hem çiftçiyi, hem de üreticiyi çok zor günler bekliyor.”

İSKENDERDOĞLU: ÇİFTÇİ MAHVOLDU

Diyarbakır Ziraat Odası Başkanı ve Ulusal Tarım Konseyi üyesi Süleyman İskenderoğlu, döviz kurundaki artışın çiftçiyi çok olumsuz etkilediğini belirterek, köyden kente ciddi göçlerin yaşanabileceğini vurguladı.

K24’e konuşan İskenderoğlu, gübre ve kimyevi ilaçların tümünün dolar üzerinden ithal edildiğini söyleyerek, önümüzdeki günlerde bunun olumsuz yansımasının görüleceğini belirtti.

Krizin önüne geçilmesi için özel teşviklerin uygulanması gerektiğini sözlerine ekleyen İskenderoğlu, Kürt illerinde çiftçilerin perişan halde olduğunu şu sözlerle dile getirdi:

“İnsanlar kırdan kente göç etmeye başlamadan evvel, bunun önüne geçilmesi lazım. Yoksa işin içinden hiçbirimiz çıkamayız. Bu denli krizi bugüne kadar hiç görmemiştim.”

DEMİRTAŞ: HERŞEY İTHAL

Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş ise döviz kurundaki yükselişle birlikte çiftçilerin zor günler yaşadığını belirtti.

K24’e konuşan Demirtaş, “Tarım sektörünün geldiği nokta belli, aldığımız çoğu tarım ürünü döviz endeksli; yemin ham maddesi de dâhil olmak üzere her şey ithal ediliyor” diyerek, Türkiye’nin tarım ürünleri konusunda dışa bağımlı bir ülke olduğunu sözlerine ekledi.

Çiftçilere verilen desteğin yetersiz olduğundan söz eden Demirtaş, yeni tarım politikalarının uygulanması gerektiğini söyleyerek, şunları ifade etti:

“Gördüğümüz kadarıyla çiftçilere verilen destekleme yetersiz kalıyor. Gün be gün tarım arazileri boş bırakılıyor. Bu yüzden insanlar kentlere göç etmek zorunda kalıyor. Herşeyin döviz kuruna bağlanması sıkıntı vericidir.

Meraların yok edildiğinden de söz eden Demirtaş, “Hasat zamanından, devlet ithalata başvurduğu zaman üretim sürdürülemiyor” dedi.