Ataerkil toplumlarda erkekler erken ölüyor
HABER MERKEZİ
Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) Avrupa kıtası ile ilgili yayınladığı son rapora göre cinsiyet eşitliğindeki iyileşme erkeklerin de daha uzun ömürlü olmasını sağlayabilir.
Euronest'te yer alan rapora göre, bugüne kadar erkeklerin ortalama ömrünün kadınlarınkinden daha kısa olmasının adeta doğal bir fenomen olarak kabul edildiği belirtilerek aslında bunun doğal olmadığı vurgulanıyor. Bu durumun altında yatan sebeplerin başında da cinsiyet eşitsizliğinin geldiğine işaret ediliyor.
Peki o halde neden, özellikle Avrupa'da, erkekler daha kısa bir yaşam sürüyor, neden erkeklerin ortalama yaşam süreleri Avrupa'da bölgeden bölgeye değişiyor ve kadın-erkek eşitliğinin bunda payı ne kadar?
ERKEKLERİN SAĞLIĞINI NE ETKİLİYOR?
Rapora göre genel olarak Avrupalı erkekler tarihte hiç olmadığı kadar uzun ve sağlıklı bir yaşam sürüyor ancak buna rağmen hala son derece öngörülebilir ve engellenebilir nedenlerden ötürü genç yaşta hayatlarını kaybediyorlar.
Kanser, kardiyovasküler rahatsızlıklar, solunum yolu hastalıkları ve diyabet 30-59 yaş arası erkeklerin büyük bölümünün ölüm sebebini oluşturuyor.
DSÖ verilerine göre sadece 2015 yılında Avrupa'da 4 milyon erkek bu nedenlerle yaşamını yitirdi. Kazalar listede ikinci sırada yer alırken listenin devamında ise ruhsal sorunlar, enfeksiyon ve dğer nedenler var.
ÜLKELER ARASINDAKİ FARK
Veriler gösteriyor ki erkeklerin sağlığı konusunda Avrupa kıtasındaki bölgeler arasında ciddi farklılıklar var. Doğu Avrupa'da yaşayan erkekler batıdakilere göre çok daha fazla risk altında ve dünya genelinde de durum benzerlik gösteriyor. Haritada Avrupa'dan doğuya doğru gidildikçe erkeklerin ortalama ömrü düşüyor.
Avrupa'daki bu bölgeler arası fark 17 yıla varıyor ve yine ortalama yaşam beklentisi de 64 yıl ila 81 yıl gibi bir farklara ulaşıyor. Avrupa'nın kuzeybatısındaki İskandinav ülkeleri en yüksek yaşam beklentisine sahipken Rusya, Ukrayna ve Moldova en düşük rakamlarda kalıyor.
Doğuda liste başı sağlık sorunlarının yüzde 37'si 60 yaşına gelmeden baş gösteriyor. Oysa batıda aynı sorunların yalnızca yüzde 13'ü bu dönemde görülüyor. Neredeyse üç katı bir fark olduğu gözlenen bu durum Doğu Avrupa için her açıdan ciddi bir dezavantaj anlamına geliyor.
Yalnızca kardiyovasküler sağlık sorunları dahi doğudaki erkeklerde batıya göre yedi kat daha fazla görülüyor.
Doğu Avrupa ülkelerinde kazalarla meydana gelen erkek ölümleri de yine batıya göre çok daha yüksek.
CİNSİYET EŞİTLİĞİ ERKEKLERİN YARARINA
Gelir, eğitim, kariyer, ticaret ve barınma gibi geleneksel açıdan 'erkek egemen' olarak algılanan alanların erkeklerin yaşam süresi üzerinde büyük bir etkisi olduğu belirtilen raporda, cinsiyet eşitliği sağlanan toplumlarda bunun erkeklerin daha uzun ömürlü olmasıyla sonuçlandığı kaydediliyor.
Euronews'e konuşan DSÖ Cinsiyet ve Sağlık bölümü Başkanı Isabel Yordi Aguirre şunları söylüyor:
"Cinsler üzerine yüklenen sosyal beklentiler ve normlar erkeklerin kadınlara göre çok daha yüksek oranla sigara ve alkol tüketmesine, kumar oynamasına, risk almasına, şiddete başvurmasına ve sonuç olarak hayatını kaybetmesine neden oluyor."
Aguirre'e göre kadın-erkek arasında gelir adaletini sağlamış, eğitim eşitliğini yaratmış, çalışma fırsatlarında eşitlik sağlamış ve yaşam koşullarını denkleştirmiş ülkelerde erkekler farklı sosyal normlara göre yaşamaya ve daha uzun süre hayatta kalmaya başlıyor. Rapora göre örneğin bu gibi toplumlarda erkeklerin intihar oranları çok daha düşük seviyelerdeyken şiddetten ötürü hayatını kaybeden erkeklerin oranı da yüzde 40 daha az.
Daha az depresyon sorunları yaşayan erkekler aynı zamanda kadınlara karşı daha az şiddet uyguluyor ve bu da yine kadın-erkek eşitliğinin kültürel olarak oluşmasına katkı sağlıyor.
Özet olarak Avrupa bazlı hazırlanan ancak pek çok uzman tarafından dünya geneli için geçerli sayılabilecek sonuçlar içeren raporda; erkekler daha uzun ve sağlıklı şekilde hayatta kalmak istiyorlarsa kadın-erkek eşitliğinin onlar için 'hayati' bir önem taşıdığı aktarılıyor.