K24 ÖZEL - ‘Irak bütçesinin onaylanması Kürdistan Bölgesi’nin başarısıdır’

ERBİL (K24)

Erbil ile Bağdat arasında uzun süredir devam eden bütçe krizi, 31 Mart gecesi Irak Parlamentosu’nda çözüme kavuştu. 

215 milletvekilinin katılımıyla yapılan birinci oturumda, bütçenin 58 maddesinin tümü ve Kürdistan Bölgesi’nin bütçedeki payıyla ilgili 10 ve 11’inci maddeler oy çokluğuyla kabul edildi.

Bağdat ve Erbil arasında sağlanan anlaşmaya göre, Kürdistan Bölgesi’ne yüzde 12,67 oranında bütçe verilecek, Kürdistan Bölgesi de günlük 250 bin varil petrolü Bağdat’a teslim edecek.

Irak Parlamentosu’nun bir sonraki oturumunun 10 Nisan gerçekleştirileceği belirtilirken, Erbil ile Bağdat’ın bundan sonra nasıl bir yol izleyeceği merak konusu. 

KDP’Lİ PARLAMENTER: KÜRDİSTAN BÖLGESİ’NİN İSTEDİĞİ OLDU

Kürdistan Demokrat Partisi’nden (KDP) Irak Parlamentosu Üyesi Diyar Tayeb Berwari, 2021 bütçe yasa tasarısının Irak Parlamentosu’nda kabul edilmesini Kürdistan Bölgesi’nin başarısı olarak değerlendirdi.

K24’e konuşan Berwari, şunları söyledi:

“2021 bütçe yasa tasarısının Irak Parlamentosu’ndan geçmesi olumlu bir gelişmedir. Kürdistan Bölgesi’nin istediği oldu. Bağdatlı yetkililer Erbil’e güvence verdi. Bu, Kürdistan Bölgesi için önemli bir adım. Irak Parlamentosu’ndaki oylama Kürdistan Bölgesi’nin başarısıdır. Yasada ne karar alındıysa bu şartlar yerine getirilecek. Zaten Sayın Mustafa Kazimi hükümeti de Kürdistan Bölgesi Hükümeti’yle anlaşmak istiyordu. Bağdat’ın kabul etmemesi için başka bir bahane ve itiraz etme hakkı kalmadı. Ayrıca Irak’ta seçimler yaklaşıyor. Mustafa Kazimi siyasi olarak güçlenmek istiyor. Hiçbir tarafla problem yaşamadan sorunları hallederek, Kürtlerin desteğini almak istiyor. Çünkü şu an Kazimi hükümetinin siyasi etkisi çok zayıf.”  

Berwari, Irak Parlamentosu’ndaki Şii tarafının Kürdistan Bölgesi’nin payına karşı çıkmasına ilişkin ise şu değerlendirmede bulundu: 

“Şii tarafı Kürdistan Bölgesi’nin payının verilmemesi için çok uğraştı ama başarılı olamadılar. Irak yönetiminde Kürtlere karşı katı bir Şii tarafı var. Bunları aşmak zordu. Bunlar Irak’ta önceliğin kendi yaşadıkları bölgelere verilmesini istiyorlar. Yasa artık parlamentoda onaylandı, karşı durmaları zor.”

PROF. DR. MANSURBEG: KÜRDİSTAN’IN STATÜSÜ GARANTİ ALTINA ALINDI

Selahaddin Üniversitesi Araştırma Merkezi Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Hawre Aziz Mansurbeg, bütçe yasasının Irak Parlamentosu’ndan geçmesinin hem Kürdistan Bölgesi hem de Bağdat için önemli bir adım olduğunu söyledi.

K24’e konuşan Prof. Dr. Hawre Aziz Mansurbeg, 2021 bütçesinin Irak Parlamentosu’nda onaylanmasıyla Kürdistan Bölgesi’nin anayasal statüsünü garanti altına aldığını ifade ederek, “Bu onayla Kürdistan Bölgesi'nin haklarının garanti altına alınması ve Kürdistan'ın anayasal statüsünün Bağdat karşısında korunması benim önemli gördüğüm bir konu. Kürdistan Bölgesi’nin siyasi statüsü, Bağdat'tan alınacak bütçeden çok daha önemli. Kürdistan Bölgesi Hükümeti’ne ve Başbakan’a yönelik çok baskılar vardı. Şimdi Başbakan’a ve Kürdistan Bölgesi'nin anayasal statüsüne karşı tehdit planları çöktü. Bu çok önemli bir anlaşma. Her şeyden önce Bağdat hükümeti anayasal çerçevede Kürdistan Bölgesi’nin vilayetlerine federal bir bölge şeklinde muamele edeceğini vurgulamış oldu” dedi.

Bütçe yasa tasarının kabul edilmesiyle Kürdistan Bölgesi’nin statüsünün ortadan kaldırılmak istenmesinin önüne geçildiğini vurgulayan Prof. Dr. Hawre Aziz Mansurbeg şunları kaydetti:

“Irak’ın kendi projelerinde ilerlemesi açısından bu karar onlar için de önemli. Petrol konusunda Bağdat'ın kazanımları da oldu. Burada önemli bir başka şey ise Irak Anayasası’nın Irak'ın federal bir devlet olduğunu bir daha teyit etmesi ve Kürdistan Bölgesi'nin de Irak'ta federe bir bölge olduğu bir daha vurgulandı. Bütçe ve mali haklar meselesi Kürdistan Bölgesi'nin siyasi statüsünün güçlenmesine vesile oldu. Çünkü bölgenin statüsünü yok ederek sadece il muamelesi yapılmak isteniyordu. Bütçenin uygulanması için hiçbir siyasi tarafa bahane verilmemeli ve hızlı bir şekilde karar uygulanmalı. Ayrıca bu yasa ile Kürdistan Bölgesi'nin petrol sanayisi de güçlenmiş oldu. Aynı şekilde Kürdistan Bölgesi'nde çalışan, iş yapan şirketlerin hakları bu bütçe yasasıyla garanti altına alındı. Bence bu karar ile Kürdistan Bölgesi'nin anayasal statüsünün güçlendirilmesi açısından önemli bir adımdı.”

IRAK PARLAMENTOSU’NDA NE OLDU?

Geçtiğimiz Çarşamba günü Irak Parlamentosu'nda yapılan oturumda, bütçenin 58 maddesinin tümü tek tek milletvekillerinin oylamasına sunularak onaylandı.

Ayrıca oturumda Kürdistan Bölgesi’nin bütçedeki payıyla ilgili 10 ve 11’inci maddeler de oy çokluğuyla kabul edildi. 

Öte yandan sorunların baş mimarı eski Irak Başbakanı Nuri Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonu ile Ulusal Nehc Grubu'nun toplam 33 milletvekili ise oturumu boykot etti.

Şii partiler, Kürdistan Bölgesi’nin petrol dahil tüm gelirlerini Bağdat yönetimine teslim etmeden bütçe almamasını talep ediyordu.